Het schaaleffekt is het verschijnsel dat een klein model, wanneer het in precies dezelfde kleuren geschilderd is als het origineel, veel te donker lijkt. Dit komt omdat op het kleine model minder licht valt en er dus ook minder licht kan weerkaatsen. Hierdoor lijken de kleuren onderling ook meer contrast te hebben. Het schaaleffekt is tegen te gaan door de originele kleuren iets te verzwakken, dat wil zeggen de kleurwaarde en de verzadiging aanpassen. Dit is te doen door bij donkere kleuren een lichte kleur te mengen, en bij hele lichte kleuren een beetje neutraal grijs.
De bedoeling is om de kleur te verzwakken zonder de kleur zelf te veranderen, vandaar dat het wel degelijk zin heeft om uit te zoeken wat de juiste originele kleuren zijn. Het gewenste effekt is bereikt als het model dezelfde kleuren heeft als het origineel op een afstand lijkt te hebben. De afstand moet dan zo gekozen zijn dat model en origineel even groot lijken. Door wit bij te mengen wordt de kleur vaak kouder (trekt teveel naar het blauw). Bij warme kleuren is het effekt beter wanneer een bleek geel mengseltje wordt toegevoegd in plaats van wit.
Hoeveel lichte kleur moet worden toegevoegd, hangt af van de schaal van het model. Een richtlijn:
| Schaal | Hoeveelheid |
|---|---|
| 1/24 | 3 tot 5% |
| 1/32 | 4 tot 7% |
| 1/48 | 6 tot 10% |
| 1/72 | 9 tot 15% |
| 1/144 | 15 tot 23% |
| 1/350 | 23 tot 32% |
De speling zit in het verschil in kleuren. Er is geen rekening gehouden met het verbleken van de kleuren door veroudering, dit kan ook nog eens zo'n 10% of meer bedragen.