Cat 4. MLD

MLD had 40 + 1 = 41 stuks stuks
1919-1933
Nederlandse MLD kenmerken W51-W70;
Indië: W1 t/m W21 (zie tabel)

De MLD bestelde eerste 35 toestellen in 1918 en de laatste werd afgeleverd in 1920. Veel toestellen gingen vanaf 1919 naar Nederlands Indië. Ze werden vrij veel gebruikt voor velerlei taken. Het toestel was zeer belangrijk voor de verdere ontwikkeling van de vliegdiensten van de MLD en niet alleen in Nederland maar ook vooral in Indië in de gehele archipel. In Indië vloog men o.a. vanaf Tandjong Priok.

De WA werd vooral ingezet als zeeverkenner voor de vloot. Om de actieradius te vergroten werd besloten de WA in Indië aan boord van schepen te embarkeren. Begin 1921 was de torpedobootjager Hr.Ms. Panter het eerste schip dat een WA aan boord kreeg. Op het achterdek stond een hijsbok waarmee het vliegtuig in het water kon worden gezet en eruit kon worden gehesen. Daarmee was de Van Berkel WA het eerste Nederlandse geëmbarkeerde vliegtuig van de MLD. Een paar jaar later werd de mijnenlegger Hr.Ms. Serdang tot vliegtuigmoederschip gepromoveerd en kon het maar liefst 3 WA’s meenemen.

Met de WA ontstonden na een aantal jaren allerlei problemen vanwege de houtverbindingen in met name de tropen en natuurlijk de lokale maritieme condities. (Ondertussen was de Van Berkel fabriek 1921 al weer gesloten). Daarom werden vanaf oktober 1924 de resterende WA's in Nederland geleidelijk gemodificeerd door de MLD zelf. De toestellen kregen een romp van staalbuis i.p.v hout en nog meer aanpassingen (zie INFO..) De kisten werden dus in eigen beheer verbouwd op het Marine Vliegkamp De Kooy. Verder werden er eind 1924 nog 5 additionele kisten in eigenbouw MLD gemaakt. Daarmee werd een deel van de verliezen in de twintiger jaren gecompenseerd.

De rol van de kist in Nederland verschoof na 1923 naar lestoestel maar in Indië vervulde het succesvol een velerlei aan taken zoals zeeverkenner en artillerie-waarneming. Het toestel was heel belangrijk voor de verdere ontwikkeling van de vliegdiensten van de MLD. Enige toestellen werden ook vanaf 1928 gebruikt vanaf een aantal modernere Koninklijke Marine schepen zoals de Hr.Ms Java en Hr.Ms Sumatra.

Uit dienst in 1932 op vliegkamp Moro Krembangan en 1933 uit dienst bij De Mok. Vervangen door Fokker C.VIIw.

 

berkel-wa-mindef-archive
Eerste serie, de radiator zit op de vleugelvoorrrand. Foto: Archief Ministerie van Defensie (used with permission)

berkel-wa-mejering-arch
Foto: Archief Dennis Meijering (used with permission)

berkel wa lvk 1

De drijvers en struts lijken zwart. Foto uit en met dank aan de Collectie Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)

berkel-wa-2-mindef-archive

Eigenbouw MLD WA kist. Foto: Archief Ministerie van Defensie (used with permission)

 

.

Registratiegegevens: MLD
Registratie Constructienr. Datum in dienst Datum uit dienst Opmerkingen
W-1 2 1-10-1919 1924 Operationeel in Ned. Indie
W-2 4 1-10-1919 16-8-1928 In dienst okt.1919; Operationeel in Ned. Indie. Afgeschreven na ongeluk als boordvliegtuig bij Hr.Ms Sumatra
W-3 5 1-11-1919 1924 In dienst nov. 1919; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1924 afgeschreven
W-4 6 1-11-1919 1932 In dienst nov. 1919; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1932 afgeschreven
W-5 7 1-11-1919 1929 In dienst nov. 1919; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1929 afgeschreven
W-6 3 1-11-1919 1929 In dienst nov. 1919; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1929 afgeschreven
W-7 1920 1929 In dienst medio 1920; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1929 uit dienst.
W-8 1920 1929 In dienst medio 1920; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1929 uit dienst.
W-9 1920 1932 In dienst medio 1920; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1932 afgeschreven
W-10 1920 1924 In dienst medio 1920; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1924 afgeschreven
W-11 1920 1922 In dienst medio 1920; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1922 afgeschreven
W-12 1920 1932 In dienst medio 1920; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1932 afgeschreven
W-12A 1920 1929 "geen W-13"; In dienst medio 1920; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1929 afgeschreven
W-14 1920 1929 In dienst medio 1920; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1929 uit dienst.
W-15 1921 1924 In dienst medio 1921; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1921 uit dienst.
W-16 1921 2-6-1927 In dienst medio 1921 Operationeel in Ned. Indie. Neergestort Java Zee.
W-17 1921 1932 In dienst medio 1921; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1932 uit dienst.
W-18 1921 1932 In dienst medio 1921; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1932 uit dienst.
W-19 1921 1922 In dienst medio 1921; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1922 afgeschreven
W-20 1921 1929 In dienst medio 1921; Operationeel in Ned. Indie. Medio 1929 uit dienst.
W-21C 1923 1929 Samengesteld uit onderdelen van de W-11 en W-19. Medio 1923 in dienst; Operationeel in Nederlands Indie. Medio 1929 uit dienst
W-51 8 1-12-1919 1933 MLD Nederland
W-52 9 11-12-1919 1933
W-53 10 16-12-1919 1933  uit dienst bij De Mok
W-54 11 18-12-1919 2-9-1930  ongeval bij Loosdrechtse Plassen en afgeschreven
W-55 12 29-12-1919 1933  uit dienst bij De Mok
W-56 13 1920 1933  uit dienst bij De Mok
W-57 1 1920 28-11-1924  crash bij Den Helder met dodelijke afloop; werd waarschijnlijk toch weer hersteld; Zie ook opmerking
W-58 1920 1933
W-59 1920 1933
W-60 1920 1933
W-61 1920 1933  uit dienst bij De Mok
W-62 1920 1933
W-63 1920 1933
W-64 1920 1933
W-65 1920 1933
W-66 1924 1933 eigenbouw MLD; uit dienst bij De Mok
W-67 1924 1933 eigenbouw MLD
W-68 1924 eigenbouw MLD
W-69 1924 1933 eigenbouw MLD
W-70 1924 1933 eigenbouw MLD

 Bronnen o.a. [B16] MLD.70 en zie literatuurlijst op INFO pagina .

Opmerking: in het Aviodrome staat een houten replica van de WA met nummer W.57.

 

 De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)