IPMS Nederland - Brik (van Meel)

: Laatste update: 12 maart 2018; 1495

Fabriek	van Meel
Vliegtuig	de "Brik" (groot, klein)
Type-aanduiding
Cat I -- totaal 2 stuks

tekening collectie M. de Vreeze (used with permission)

INFORMATIE:

Marinus van Meel maakte de allereerste officiele LvA kist, de "Brik". De "aviateur" Van Meel, een kaasexporteur die enthousiast was voor de luchtvaart, had zijn vliegbrevet had gehaald in 1911. Hij kocht bij Farman zijn eerste vliegtuig maar deze kist raakte onherstelbaar beschadigd 1912. Van Meel besloot vervolgens zelf een toestel te bouwen en het was een "verbeterde Farman". De Gnome motor had zo'n 50 pk en het toestel had geen gondel voor de vlieger. Er zat een voorlijk geplaatst hoogteroer op naast die aan de staart, later ging het voor-hoogteroer eraf. Het was een eenzitter met een open cockpit.

De LvA bestelde april 1914 een tweede Brik want Van Meel had de NV Van Meel's Vliegtuigenfabriek opgericht, eerst te Soesterberg, later te Gilze-Rijen. Deze fabriek leverde de Brik II, een vergrootte versie van de eerste Brik en een tweezitter. Zo werd juli 1914 de Grote Brik aan de LVA geleverd voor 4100 gulden (exclusief Gnome 60 pk rotatiemotor en instrumenten). De exacte afmetingen zijn niet bekend, maar de grote Brik II had ongeveer een spanwijdte 16 m en lengte 11 m. De maximum snelheid was circa 100 km/u. Verder was alleen achteraan een hoogteroer gemonteerd, een benzine tank van 65 liter en deze Brik had 4 wielen.

Literatuur:
Aviateurs van het eerste uur	Thijs Postma en Wim Schoenmaker	Romen Luchtvaart

Websites:

Marinus van Meel [externe site]

FOTO GALERIJ:

Deze inhoud op deze pagina werd voor het eerst opgesteld zomer 2004 door M.de Vreeze

: Laatste update: 10 maart 2018; 2052

Categorie 1. LvA

De historie van de Nederlandse militaire luchtvaart begint officieel op 16 april 1913. Dan ondertekent Koningin Wilhelmina het Koninklijk Besluit nummer 29, waarmee de Koninklijke Landmacht toestemming krijgt om met ingang van 1 juli 1913 een Luchtvaartafdeeling (LVA) op te richten. (Er was in maart 1913 al een vliegterrein aangekocht op Soesterberg van de failliete "Maatschappij voor luchtvaart" van Verweij en Lugard).

De genietroepen gebruikten voor die tijd vanaf circa 1886 vanaf Oldebroek ballonnen, o.a. de "Kijkuit" en "de Telegraaf". Vanaf 1910 kregen een aantal leger officieren de kans een opleiding te volgen als vlieger. Maar de luchtvaartafdeeling was pas in 1 juli 1913 een feit en het begint bescheiden. Kapitein H.Wallaardt Sacré was de eerste commandant van de Luchtvaartafdeeling.

Marinus van Meel maakte de allereerste officiele LvA kist, de "Brik". Het toestel werd door de Luchtvaartafdeeling (LVA) "gehuurd" met Van Meel als vlieger vaandrig. Het toestel werd daarna in september 1913 formeel voor de LVA aangekocht voor zo'n 3500 gulden. De Brik was daarmee het eerste officiele Nederlandse militaire vliegtuig.

De LvA bestelde april 1914 een tweede Brik want Van Meel had de N.V. Van Meel's Vliegtuigenfabriek opgericht, eerst te Soesterberg, later te Gilze-Rijen. Deze fabriek leverde de Brik II, een vergrootte versie van de eerste Brik en een tweezitter. Juli 1914 werd de "groote Brik" aan de LVA geleverd voor 4100 gulden (exclusief Gnome 60 pk rotatiemotor en instrumenten).

De Brikken werden gebruikt om ervaring op te doen en waren in feite een "les kist" en af en toe verkenner. Augustus 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit, waarbij Nederland erin slaagde neutraal te blijven. Met d Brikken werd waarschijnlijk al in 1915 niet meer gevlogen.

(Een volgend toestel werd uitgerust met drijvers en werd de "waterbrik" genoemd. Hiermee maakte Van Meel vluchten vanaf de Waal bij Tiel. In januari 1914 verongelukte het vliegtuig tijdens een demonstratievlucht voor de marine. Het was nooit officieel in dienst. )

De LVA verlegde als snel zijn belangstelling naar vliegtuigen van andere buitenlandse fabrikanten en Van Meel sloot zijn kleine vliegtuigfabriekje. In de Eerste Wereldoorlog stopte Van Meel geheel met vliegen al was ie wel vaak enthousiast aanwezig bij latere luchtvaart evenementen tot in wel 1952.

Foto: Collectie M. de Vreeze (used with permission)

Replica van de tweede Brik in MLM Soesterberg. Foto: Collectie M. de Vreeze (used with permission)

Registratiegegevens:
Registratie	fabr.	Constructie-nummer	Datum in dienst	Datum uit dienst	Opmerkingen
LA-1	-	-	06 sept 1913	1915	eerste vliegtuig LvA (de latere KLu)
LA-5	-	-	13 juni 1914	1915	Brik II, vergrootte versie met twee stoelen in een gondel

Bronnen o.a. [B17] Vlucht.tijd

Opmerking: op een rotonde in Soesterberg staat een grappig kunstwerk in de vorm van een in metaal gelaste "Brik" replica.

De inhoud voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze en Wilko Jonker zomer 2004 (op oude IPMS website)

: Laatste update: 10 maart 2018; 1053

Foto Selectie uit de Beeldbank NIMH van Defensie die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (gefaciliteerd en beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het instituut NIMH) :

Tweede gebouwde kist, kwam in LVA dienst, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Tweede kist, kwam in LVA dienst, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Tweede Brik bij Lochem tijdens oefening, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

: Laatste update: 12 juni 2022; 1218

MODELBOUW BRIK

Modellen (type)	? nooit gezien @ moeilijk te vinden	? never seen @ hard to find
1/72	1/48	1/32
geen

Kleurenschema:(kijk in kleurentabel voor modelbouwkleuren)
Schema	Algemeen	Kleur boven- en zijkanten	Kleur onderzijde	Details	Opmerkingen
(..)		-			geen LVA nationaliteit kentekens

Een model van de Brik kan dus alleen door eigen zelfbouw.

De inhoud van dit artikel voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)

Brik

INFO Brik (van Meel)

1. LVA Brik van Meel

1. LVA Brik van Meel (foto bijlage)

Modelbouw Brik