Cat 5. LA-KNIL
nummers C-307 t/m 314 ; C-315 t/m 320 via Aviolanda;
Er was eind jaren negentien-twintig behoefte aan luchtverdediging ook in Nederlandsch Indië. Het pakket van eisen was een beetje geschreven "naar de P-6 Hawk I" toe. Een bestelling realiseren was lastig i.v.m economische crisis in Nederland, maar Fokker had toen geen geschikt aanbod. Er volgde een LA-KNIL bestelling in september 1929 voor de P-6 Hawk I exportversie.
De eerste serie van 8 toestellen werd al vijf maanden na de bestelling afgeleverd door Curtiss vanaf 1930 voor de LA-KNIL. De serie van 8 was relatief goedkoop door "korting" en het geheel kwam op zo'n USD 200,000. De levering ging snel en in mei 1930 werden al de eerste vluchten gemaakt op Andir bij de 1e vliegafdeling met hulp van de USAAC. De Conqueror motor had nog hier en daar wat kinderziektes.
Aviolanda had ondertussen voor de Hawk I rechten voor licentiebouw verkregen. Na een indrukwekkende demonstratie op Waalhaven juli 1930 volgde een bestelling voor 6 extra P-6 toestellen al waren die wat "duurder". Enkele kleine wijzigingen werden aan deze kisten aangebracht zoals een linnen i.p.v katoenen bekleding en er werd een iets verbeterde Conqueror V-1570C met een wat andere propeller ingebouwd in plaats van de V-1570B. Er zat een grote tropen radiator onder de neus. De kist had ook stroomlijnkappen rond de wielen. In augustus 1931 was de eerste Aviolanda kist, de "H-1", gereed maar was het wachten op proefvluchten voorzien van een nieuw type propeller type "1 1/2". Alles ging goed en de kisten werden proefgevlogen op Waalhaven. Vervolgens gingen de Aviolanda kisten naar Indië waar ze in 1932 aankwamen. (Aviolanda had vervolgens vrijwel geen werk meer).
Er was behoefte aan extra toestellen. (Fokker had opdracht gekregen proefexemplaar van de D.XVI voorzien van een Conqueror motor ook aan te bieden maar het prototype verongelukte in Nederland maart 1931 en men besloot hier niet verder mee te gaan).
De Hawk werd in feite de eerste echte "jager" in Indië al was het in feite vooral geschikt als grondaanvals-vliegtuig. De 1e vliegafdeling op Andir fungeerde als "jachteenheid" en werd o.a. belast met de luchtverdediging van Soerabaja. Het type voldeed over het algemeen goed en men was tevredener met de kisten dan met de aanwezige Fokker vliegtuigen. Wel was het in de praktijk nodig altijd te starten met een vol gevulde buikbrandstoftank omdat anders het bereik nogal beperkt was (en Indie is nogal "groot"). Overigens werd dat afwerpen van een lege tank bijna nooit in de praktijk gebracht. De wielstroomlijnkappen zaten gauw met modder vol en werden vaak niet gemonteerd. Er werd veel geoefend ook met andere vliegtuigen in luchtverdediging vanaf Andir maar soms ook tijdelijk vanaf Darmo rondom Soerabaja.
(De opvolging van de Hawk I begon al te spelen mid jaren dertig en uiteindelijk werd het prototype van de Fokker D.XXI (D.21) nog getest voor de LA-KNIL in Indie. Maar men wilde deze Fokker gewoon niet en het kwam nooit tot een bestelling voor die Fokker voor de LA-KNIL).
Zo tegen 1936 was de P-6 Hawk I echt verouderd. Het was vaak ook gebruikt voor alleen luchtsteun en daartoe kon de buiktank worden gedemonteerd en een bommenrek worden opgehangen wat weliswaar wel een kleiner vliegbereik gaf. Begin 1938 werden nog drie zeer verouderde kisten gebruikt voor instructie bij de vliegschool.
Oud artikel uit de Aviation Week uit december 1929 waar de eerste aankoop wordt aangekondigd. Collectie M. de Vreeze (used with permission)
Hawk op Andir in Indië met kleine registratie op de staart; ze hadden vaak ook grote regi's op de romp. Foto: Defensie voorlichtings-Centrum / Ministerie van Defensie (used with permission)
Eerste door Aviolanda gebouwde kist in licentie van de P-6E "H-1". De opvallende radiator is goed te zien. Foto: Collectie M. de Vreeze (used with permission)
De eerste "H-1". Foto uit collectie Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)
| Registratiegegevens: LA-KNIL | |||||
| Registratie | Constructienr. | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen | |
| C-307 | mei 1930 |
H-6 ? Besteld sept 1929. Geleverd door Curtiss. | |||
| C-308 | mei 1930 | 27-2-1936 | Besteld sept 1929. Geleverd door Curtiss. Gebotst bij Rantja Ekek tegen C-3?? . Een vlieger verongelukt, andere vlieger parachute landing. |
||
| C-309 | mei 1930 | 15-2-1935 | Besteld sept 1929. Geleverd door Curtiss. Gecrashed bij Tangkoeban Prahoe en afgeschreven. |
||
| C-310 | mei 1930 | Besteld sept 1929. Geleverd door Curtiss. | |||
| C-311 | mei 1930 | Besteld sept 1929. Geleverd door Curtiss. | |||
| C-312 | mei 1930 | 18-11-1930 | Besteld sept 1929. Geleverd door Curtiss. Verongelukt bij Andir en afgeschreven. | ||
| C-313 | mei 1930 | Besteld sept 1929. Geleverd door Curtiss. | |||
| C-314 | mei 1930 | Besteld sept 1929. Geleverd door Curtiss. | |||
| C-315 | sept 1931 |
H-1 ?; Besteld sept 1929. Eerste gebouwd in licentie door Aviolanda in Holland. | |||
| C-316 | sept 1931 | Besteld medio 1930. Gebouwd in licentie door Aviolanda. | |||
| C-317 | okt 1931 | Besteld medio 1930. Gebouwd in licentie door Aviolanda. | |||
| C-318 | okt 1931 | Besteld medio 1930. Gebouwd in licentie door Aviolanda. | |||
| C-319 | nov 1931 | Besteld medio 1930. Gebouwd in licentie door Aviolanda. Augustus 1933 beschadigd maar hersteld. * zie opmerking |
|||
| C-320 | dec 1931 | Besteld medio 1930. Gebouwd in licentie door Aviolanda. | |||
Bronnen o.a.[B5] Luchtv.kennis 2003-3 , [B35] Spinner 53 van 2014-7 ; correctie via mail doorgevoerd met weghalen c/n
* Voor het MLM is een P-6 Hawk I replica beschikbaar; deze is van de Stichting Vrienden MLM (nu St.Vrienden Luchtvaart Collectie NMM) als "C-319" in het nieuwe NMM op Soesterberg. De replica is gemaakt bij Cradle of Aviation museum in New York.
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)