INFO De Havilland DH-89 Dominie/ Dragon Rapide
- 1271
| Fabriek | de Havilland |
| Vliegtuig | Dominie / Dragon Rapide |
| Type-aanduiding | DH-89 |
| Cat 3 , 6 -- totaal 7 stuks | mk.1 |
Informatie:
Van de fabrikant De Havilland is de DH-89 een licht transport- en verbindings vliegtuigje van hout- en linnen- bekleding. Het prototype van de DH-89 maakte de eerste vlucht in april 1934. Het toestel werd gebaseerd op de DH-86 maar dan kleiner. De DH-89 werd aanvankelijk als Dragon Six aangeduid, maar deze naam werd vanaf 1935 al snel aangepast in Dragon Rapide. Het toestel werd zeer succesvol en vooral in de negentien-dertiger jaren gebruikt als verkeersvliegtuig. De bemanning was een piloot en in de cabine ruimte voor zes passagiers. Er waren wat aanpassingen gedurende de productie zoals lichten in de neus, dikkere vleugeltips en cabineverwarming. Een groter startgewicht was ook mogelijk met extra flaps bij de motorgondels en metalen props. Rond 1940 waren zo'n 200 kisten afgeleverd aan allerlei maatschappijen.
Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog plaatste de Royal Air Force een aantal orders en nam de Dragon Rapide in gebruik vanaf 1941 als DH-89B Dominie als verbindingsvliegtuig en ook voor navigatietraining. Karakteristiek was bij die laatste toepassing dan het grote "peilraam" boven de cabine. Er werden er meer dan 500 Dominies gebouwd.
Na het eind van de Tweede Wereldoorlog werden veel Dominies omgebouwd bij de De Havilland fabriek te Whitney tot passagiersvliegtuig (o.a. voor de KLM).
2x Gipsy Six motoren van 200 pk voor de oorlog en daarna veelal Gipsy Queen motoren van 210 pk
Lengte: 10,51 m
Spanwijdte: 14,63 m
Snelheid maximaal circa 250 km/u
Vliegbereik: 900 km
Leeggewicht: varierend van 1300 tot 1487 kg
Maximum gewicht: varierend van 2270 tot 2650 kg
1 piloot en maximaal 6 passagiers
| Literatuur: | ||||
| DH-89 in de serie luchtvaartencyclopedie | Nico Geldhof en Theo Wesselink | Afd. Luchtvaartkennis | 1984-4 | |
| Dominie | Nico Geldhof | Stichting Vrienden MLM no.4 | 1990 | |
| D.H.89 Rapide / Dominie in Nederlandse dienst. | Nico Geldhof en Luuk Boerman | Dutch Profile | 2022 | |
| De Havilland DH.89 Dragon Rapide & Dominie | Adrian M. Balch | Warpaint 135 | 2022 | |
.
| Websites: |
| - https://en.wikipedia.org/wiki/De_Havilland_Dragon_Rapide |
FOTO GALERIJ:
Deze inhoud op deze pagina werd voor het eerst opgesteld zomer 2004 door M.de Vreeze
3. KLu/LSK DH-89 Dominie
- 1816
Cat 3. KLu/ LSK
Toestellen na de oorlog afkomstig van uit no.1316 "Dutch" Communications Flight Engeland gingen naar LSK (latere KLu) , 1945-1956 (zie ook Cat .6).
Kenmerken en namen o.a. V-1 Limburg, V-2 Zeeland; V-3 Gelderland. Er werden ook een aantal additionele Dominies aangekocht als vervanging bij ongevallen maar in feite waren er steeds vier in gebruik. Direct na de oorlog werden de eerste "luchtlijnen" opgestart en de Dominie's vlogen vanaf mid 1946 bij nr.1 TransVa vanaf Valkenburg en later het in 1952 opgerichte 334 squadron. De toestellen werden vooral voor transport gebruikt. In de periode 1946 tot en met 1950 waren de winters erg streng, waardoor de Wadden-eilanden via water niet bereikbaar waren. De Dominies werden toen veel ingezet.
De V-1 t/m V-4 werden rond augustus 1948 zelfs nog een maand tijdelijk voor VN operaties ingezet in Israël dat zich mei 1948 als staat had uitgeroepen. De kisten werden voorzien van een civiele registratie en wit gespoten. Ze werden voor de VN aldaar gevlogen door KLM en RLS vliegers tot circa oktober 1948. Daarna kwamen ze weer naar de LSK bij Nr.1 TransVa dat eind 1952 het No.334 squadron werd. De kisten werden nog ingezet o.a. bij de watersnoodramp van 1953.
De laatste Dominie vloog in 1956 bij de KLu.
Dominie V-3 in dope linnen schema; Foto: Defensie voorlichtings-Centrum / Ministerie van Defensie (used with permission)
Dominie V-3 later in het oude MLM met camouflage. Foto: M.de Vreeze (used with permission)
| Registratiegegevens: DH-89B mk.1 | |||||||||
| 1e Registratie | code | Constructie nr. c/n | in dienst | nummer | uit dienst | opmerkingen | |||
| NF877 | 6748 | 1944 | V-1 | 28-09-1956 | begon bij RAF no 18 unit, toen naar no.1316 Dutch flight; werd na de oorlog V-1 bij de no.1 TransVa Klu/LsK, "Limburg"; tijdens VN missie Palestina PH-VNA; verkocht, werd G-APBM Air Couriers, later F-OBRU Senegal. | ||||
| NR731 | 6819 | dec 1944 | V-4 | 23-01-1952 | begon bij RAF no 18 unit, toen naar no.1316 Dutch flight; werd na de oorlog V-4 bij de no.1 TransVa Klu/LsK ; werd kort PH-RAF; tijdens VN missie Palestina PH-VND; verkocht naar Zuid-Afrika "East African Airlines Corporation"; later VP-KEF, 5H-AAN, VQ-SAG en ZS-JGV in 1975. | ||||
| NR796 | CB-L | 6872 | 31-05-1945 | V-2 | 28-09-1956 | begon bij RAF no 18 unit, toen naar no.1316 Dutch flight; werd na de oorlog V-2 bij de no.1 TransVa Klu/LsK, " Zeeland"; tijdens VN missie Palestina PH-VNB; verkocht, werd G-APBJ, later Tunesië F-OBGE in 1957. | |||
| HG712 | 6697 | jan 1945 | 14-05-1945 | begon bij RAF no 18 unit, toen naar no.1316 Dutch flight; ongeval mei 1945 | |||||
| NF868 | 6739 | sept 1944 | sept 1946 | begon bij RAF no 18 unit, toen naar no.1316 Dutch flight; na de oorlog naar België. | |||||
| NF869 | 6740 | sept 1944 | V-3 | 23-01-1952 | begon bij RAF no 18 unit, toen naar no.1316 Dutch flight; werd na de oorlog V-3 bij no.1 TransVa, "Gelderland"; ook PH-RAE kort; tijdens VN missie Palestina PH-VNC; Verkocht PH-TGC en later als PH-OTA voor KLM Aerocarto; uit dienst.. later Avifauna; naar MLM Soesterberg, nu NMM Soesterberg; | ||||
| NF870 | 6741 | sept 1944 | 07-12-1944 | begon bij RAF no 18 unit, toen naar no.1316 Dutch flight; december 1944 ongeval en crashed | |||||
Bronnen o.a. [B5] Luchtv.encyclopedie DH-89 c.q Luchtv.kennis 1984-4 en 1984-5, [B17] Vlucht.tijd , [B32] KLu.reg, [B35] Spinner 1990-4
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)
3. KLu/LSK DH-89 Dominie (foto bijlage)
- 980
Cat 3. KLu/ LSK
Foto Selectie uit de Beeldbank NIMH van Defensie die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (gefaciliteerd en beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het instituut NIMH) :
De "CB-L" nog in RAF schema van Dutch Communications Flight, Foto: Beeldbank NIMH (beschikbaar gesteld middels insluitlink door het NIMH).
"V-1" in RAF camo schema, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
en nogmaals de "V-1", Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
Roundel positie is goed te zien hier en de kist heeft een "silverdope" linnen kleur, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
"V-2" in camo, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
"V-2", hier al in dope linnen, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
in RAF camo schema, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
De "V-2" Zeeland, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
.. en achteraanzicht, Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
6. Ops RAF DH-89 Dominie
- 1230
Cat 6. Ops RAF
De (Dutch) Communications Flight werd in juli 1944 opgericht en had de Engelse vliegbasis Hendon bij Londen als thuisbasis. De "B"-Flight bestond o.a uit een viertal Dominies DH-89B. Zij verzorgden o.a. de verbinding tussen Engeland en het bevrijde deel van Nederland. Gingen later naar LSK.
De Flight werd in mei 1946 opgeheven en een groot deel van het materieel werd onder gebracht bij eenheden van de LSK zoals de nr.1 Transva (zie Cat. 3). Ze kregen toen de Nederlandse rozetten en regi's V-1 t/m V-4 en de kleur was nu vaak "silverdope".
Registratiegegevens: (zelfde tabel als LSK)
..
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)
Modelbouw DH-89 Dominie
- 1514
MODELBOUW DH-89
Modellen (type) | ? nooit gezien @ moeilijk te vinden | ? never seen @ hard to find |
1/72 | 1/48 | 1/32 |
Heller / Airfix ; Tasman / Aerofile @ (= Airfix met nieuwe onderdelen); Veeday @; Rareplanes (vacu) @ | Armory; ISRAcast; Aeroclub | LukGraph (div.kits) |
> beste aanbevolen model staat steeds eerst bovenaan; modellen achter elkaar genoemd zijn gebaseerd op dezelfde mal; (best kit listed first).
schaal 1/144: Aeroclub
schaal 1/68: Frog / Tri-ang @
BOXART
| Kleurenschema: (kijk in kleurentabel voor modelbouwkleuren) | |||||
| Schema | Algemeen | Kleur zijkanten | Kleur boven /onderzijde | Details | Opmerkingen |
| (a) | < K80> Dark green <K120> Dark earth | < K80> Dark green (bovenvleugel) <K120> Dark earth (bovenvleugel) ----- <K81 > Light green (ondervleugel) <K121> Light earth (ondervleugel) ----- <K60> Yellow (alle onderzijden) | disruptive patroon RAF schema, zie tekening schema (a) | ||
| (b) | < K80> Dark green <K120> Dark earth | < K80> Dark green <K120> Dark earth onderzijde?? | onduidelijk schema, "wrap around" ? | ||
| (c) | < K130> Aluminium dope | <K130> Aluminium dope | overall later overgeschilderd LsK | ||
EXTRA MODELBOUW INFORMATIE: Dominie / Dragon Rapide (door Meindert de Vreeze)
De 1/72 Heller kit van de DH-89 is uitgebracht lang geleden in 1979 met no.345 maar is een prima kit. De vleugelspanwijdte lijkt 2 mm te groot en de lengte 1 mm te kort dus dat zijn prima afmetingen. Het kitje heeft zo'n 45 onderdelen in spuitgietplastic. De raampjes zet je er vanaf binnen in. Het interieurtje heeft wat stoelen en ziet er netjes uit maar door de prima kleine raampjes is niet veel te zien. De interieurkleuren varieerden nogal in de praktijk, afhankelijk van de wens van de maatschappij of luchtmacht. De paneellijnen zijn opliggend maar kunnen desgewenst ingegraveerd worden. Voor de spandraden zitten er putjes in de onderdelen, deze zijn wat grof en kunnen gevuld worden. Er kan bij de dunne bevestiging van de bovenvleugelhelften nog wat gevuld en geschuurd worden. Het meeste werk zit in het afwerken, zoals het afplakken van de ramen. Natuurlijk afhankelijk van het gewenste schema. Voor de wijze van bespannen heeft iedere modelbouwer zijn methode. Een prima model van Heller die vele keren opnieuw is uitgebracht, vaak met wel slijtage van mallen. Zo o.a. door Airfix in 2006, zie recensie hier.....
Op 1/32 heeft Lukgraph twee nogal prijzige resin kits in 2020 uitgebracht. Dutch Decal heeft een 1/32 decalset 32038 waar de Dominie (1316 Dutch Flight RAF) bij zit samen met een Fokker DVII, (LVA) en North American P-51D/K (AURI).
--------------------------------
Kleurenschema
De Dominies in Engeland hadden het standaard RAF schema gekregen; waarschijnlijk volgens AMO A.864/44 - A.P.2656A volgens referentie [B45], pag 39. Schema (a) wordt hier getoond met de kleuren ingetekend. (opmerking: er zijn ook foto's van Dominies die een "wrap around" schema lijken te hebben, de onderzijde kleur is onduidelijk). Zie bijgaande schets:
.
------------------------------------
Tekening uit de Flight van 26-04-1934. Collectie M. de Vreeze (used with permission).
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)