Categorie 1. LvA
10 stuks in gebruik bij LvA, periode 1918-1920;
kenmerken H-433, 434, 437, 438, 439, 441, 442, 443, 444, 446
De eerste van waarschijnlijk 11 toestellen kwamen in 1918 terecht in Nederland door diverse oorlogsomstandigheden. Er zijn er waarschijnlijk 3 ook ingezet in die begin tijd door de LvA terwijl er vijf stuks werden gereed gemaakt. Ze waren voorzien van een zwakke Puma 200 pk motor. (Vele De Havilland toestellen werden ook door de Engelse Airco / AMC fabriek gebouwd).
De eerste DH-9 van het RAF no.211 squadron landde 27 juni 1918 bij Breskens na te zijn geraakt door Duitse Flak. Geïnterneerd en kreeg LvA registratie H433.
Er volgden nog meer kisten die geïnterneerd werden (zie tabel). Er is weinig bekend of de LvA er echt mee vloog. Na de oorlog gingen de meeste kisten maart 1920 weer "retour" naar de RAF in Engeland. (de H-433 is in 1920 te zijn aangeboden door de Britten aan "Departement Koloniën", dat werd geaccepteerd en het bleef op Soesterberg).
De LvA bouwde ook zelf aan de hand van een DH-9 een variant, de "Vreeburg DH-9"; deze weken af aan details o.a ailerons en andere koelradiator. Ook in Nederlands Indië werden na de oorlog DH.9 kisten in eigen regie gebouwd (zie Cat.5)
Geïnterneerde RAF 211 squadron kist met no. B7620 gebouwd door Westland. Werd in LvA de "H-433" met waarschijnlijk ook een oranje richtingsroer en staartfin; onder de "433" een overgeschilderde A van RAF no.211 squadron. Op de rompneus zaten nog de Engelse "oog" markeringen en de A marking stond ook nog onderop de romp.
Foto: Archief Ministerie van Defensie (used with permission)
| Registratiegegevens LVA: | |||||
| Registratie | Constructienummer | Datum landing Nederlands gebied |
Datum uit dienst | RAF-serial | Opmerkingen |
| deH-433 | 27/06/1918 | maart 1925 | B7620 | Gebouwd door Westland met Puma motor. Beschoten 27-6-1918 bij Brugge en vervolgens landing bij Breskens van RAF no.211 squadron kist met "A" code; aangekocht 1920 en ook voor opleiding KNIL vliegers op Soesterberg; later naar KLM. | |
| deH-434 | 29/06/1918 | 1920 | C1211 | Weir gebouwde kist; landing bij Breskens; maart 1920 terug naar RAF | |
| n.v.t | 25/07/1918 | - | D2781 | Shorts gebouwde kist; kist van RAF no.211 squadron letter code "M"; na geraakt te zijn boven Zeebrugge landing bij Groede; "M" code van RAF no.211 squadron; het werd vervoerd naar Soesterberg alsmede de motor; waarschijnlijk nooit officieel in LvA dienst | |
| deH-437 |
31/07/1918 | 1920 | D5717 | Waring & Gillow gebouwde kist; landing bij Biggekerke na door Flak te zijn geraakt; LvA regi niet helemaal zeker; maart 1920 terug naar RAF | |
| deH-438 | 16/08/1918 | 1920 | B7623 | Westland gebouwde kist; landing bij Koudekerke van RAF no.211 squadron met code "L"; LvA regi niet zeker; 1919 beschadigd bij landing bij Laren; maart 1920 terug naar RAF | |
| deH-439 | 25/08/1918 | 1920 | D7204 | Westland gebouwde kist; vloog bij RAF no.211 squadron met letter "J"; landing bij Zuidzande in Zeeuws Vlaanderen; zwaar beschadigd; maart 1920 terug naar RAF | |
| deH-441 | 05/09/1918 | 1920 | C1294 | Weir gebouwd; van RAF no.218 squadron; landing bij Vrouwenpolder na te zijn aangeschoten; zwaar beschadigd; maart 1920 terug naar RAF | |
| deH-442 | 15/09/1918 | 1920 | D7336 | Berwick gebouwde kist; landing bij Kerkwerve/ Zierikzee; vloog bij RAF no.108 squadron; waarschijnlijk maart 1920 terug naar RAF | |
| deH-443 | 15/09/1918 | 1920 | D1733 | Mann Egerton gebouwde kist; vloog bij RAF no.108 squadron; zwaar beschadigd bij landing bij Cadzand; maart 1920 terug naar RAF | |
| deH-444 | 24/09/1918 | 1920 | D3251 | AMC gebouwde kist; landing zonder schade bij Breskens; vloog bij RAF no.211 squadron met letter code "E"; waarschijnlijk maart 1920 terug naar RAF | |
| deH-446 | 26/09/1918 | 1920 | D3271 |
AMC gebouwde kist; vloog bij RAF no.218 squadron; landing bij Vlissingen op strand na geraakt te zijn door Duitse Flak; maart 1920 terug naar RAF maar motor bleef bij de LvA. |
|
Bronnen o.a [B17] Vlucht.tijd , [B33] Intern.WO1
Een aantal niet vermeldde DH-9 kisten landden of crashten tijdens de Eerste Wereldoorlog ook op Nederlandse bodem maar waren te zwaar beschadigd of werden na landing door de bemanning in brand gestoken om ooit in LvA dienst gesteld te worden. Na de Wapenstilstand van 11-11-1918 om 11.00 uur landde nog wel eens een toestel op Nederlands gebied. Zoals op 4-1-1919 een DH-9 "C6153" bij Sommelsdijk op Goeree-Overflakkee. Op 2-3-1919 nog een kist met nr "E9001" van RAF. no 206 squadron bij Oss.
Zie voor de "Vreeburg DH-9" de Categorie 5....
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)