IPMS Nederland - Dornier 24 K

: Laatste update: 12 maart 2018; 1350

Fabriek	Dornier
Vliegtuig
Type-aanduiding	24 K
Cat 4 -- totaal 37 stuks

Informatie:

Op basis van een MLD specificatie door Dornier ontwikkeld uitgaande van de Wal zeer goede robuuste vliegboot uit..... Duitsland. Dornier offerte arriveerde in 1936. De Do-24K werd in augustus 1936 besteld, aangeduid als type "V-3" met Wright Cyclone motoren. De MLD gaf de voorkeur aan deze motor want men was er bekend mee. (De V-1 en V-2 zouden Junkers Jumo 205 motoren krijgen). Eerste vlucht van het prototype P-14 V-3 juli 1937 met een demo op zee bij Scheveningen in september 1937. Men voorzag een grote MLD bestelling, vandaar dat er een licentie bouw in het contract werd opgenomen.

Het geheel lichtmetalen toestel was voorzien van een vliegbootromp met waterdichte compartimenten, een hoogdragende vleugel met drie motoren. Verder konden zes bommenrekken worden ondergehangen.

Gegevens Do-24 K1:
3x Wright Cyclone GR-1820-F52 met 760 pk. (Do-24 K2 had zwaardere GR-1820-G105A 9 cylinder motoren van 1100 pk)
Hamilton constant speed propellers, diameter 3,5 m.
Lengte: 21,95 m
Spanwijdte: 27,0 m
Leeggewicht: 7865 kg
Vleugeloppervlak: 108 m2
Maximum startgewicht circa 12400 kg
Maximale snelheid circa 310 km/u
Groot vliegbereik! circa 2.450 km (uniek voor die tijd)
Bemanning: 6 man
Bewapening: 3 Browning mitrailleurs, vanaf de 13e machine ook 1x 20 mm Hispano-Suiza kanon in rompkoepel
Bommen te bevestigen onder de vleugels (1200 kg).

(Aviolanda met De Schelde kregen in 1938 een licentie om Do-24 kisten te bouwen en begon met de produktie. De Do-24 K2 was een verbeterde versie en bij de Duitse aanval mei 1940 waren naast de K1 ook additionele kisten in licentie in produktie. Ze werden gedwongen door Aviolanda verder afgeleverd als Do-24 N voor de Duitse strijdkrachten o.a aan de Seenotkommando).

Literatuur:
Modelbouw in Plastic, (MLD, historie, operaties, beschildering etc)	historie en Italeri model	1979-4	R.V.P. Burgerhout	IPMS Nederland
Modelbouw in Plastic	Do-24 MLD	2001-2	Dick Boogaard	IPMS Nederland
Dornier Do-24, herinneringen aan een legendarische vliegboot	..	2000	van Wijngaarden en P. Staal	Bonneville
Verkennen en Bewaken	..	1979	Nico Geldhof	Instituut Maritieme Historie
Artikel Do-24	dornier-do24-flight-1941.pdf	1941	(vergelijking)	Flight magazine
Dornier 24 en MLD	artikel en tekeningen	1979	Bosman en Burgerhout	De Modelbouwer 1979
Dornier 24	2-delig artikel en zeer gedet.tekeningen	1978-12 en 1979-1	Karl Kossler	Modell magazin (Duits tijdschrift)

Websites:

IPMS NL Walkaround Do-24

Oude Do-24K romp in Australie?

FOTO GALERIJ:

Deze inhoud op deze pagina werd voor het eerst opgesteld zomer 2004 door M.de Vreeze

: Laatste update: 02 september 2019; 2103

Cat 4. MLD
Besteld augustus 1936, geleverd 1937-1940. , kenmerken X1 t/m X37 (opdrachten voor meerdere)

Dornier leverde de eerste serie maar ook latere bestellingen. De Nederlandse licentie bouw van de Do-24K betekende deelname van De Schelde (vleugel) en Aviolanda (overige delen). Aero Metall (Zurich Zwitserland ) leverde de basis van de X-7 t/m X-18 want Aviolanda had wat productie problemen. Afbouw vond wel veelal plaats bij Aviolanda.

De eerste 12 Do 24K-1 toestellen waren bewapend met drie 7,9 mm Colt-Browning machinegeweren op 3 rompposities. Vanaf de X-13 kwam in de rugkoepel een zwaar 20 mm Hispano-Suiza 404 kanon.

Er was behoefte aan een sterkere motor , en vanaf de X-37 zou deze worden gebruikt, namelijk een Cyclone Gr-1820-G105A motor met een vermogen van 1100 pk elk. Deze verbeterde versie werd de Do 24K-2 genoemd maar dat was uitwendig niet echt zichtbaar. Er werden maar liefst 25 van deze verbeterde toestellen besteld, maar alleen 1 exemplaar (de X-37) werd nog aan de MLD geleverd. (Na de Duitse inval in Nederland werden de toestellen voor de Duitse Marine afgebouwd met als aanduiding Do-24N en de productie ging gewoon door).

Afgeleverd voor de oorlog aan de MLD zijn 37 stuks die in de periode vanaf eind 1937 tot zelfs mei 1940 naar Indië werden verscheept per schip. Eind 1939 waren er al zo'n 31 toestellen in Nederlands Indië aangekomen. De Dorniers werden veelvuldig ingezet in Indië vanaf diverse bases met als hoofdbasis vliegkamp Morokrembangang bij Soerabaja. Ze voldeden uitstekend.

De Tweede Wereldoorlog in de Oost was na de Japanse aanval op het Amerikaanse Pearl Harbour 7 december 1941 in volle hevigheid uitgebroken. Verspreid over de archipel waren begin december wat groepen met Do 24 geplaatst zoals 3 vliegboten op Sorong in het Noord-Westen van Nederlands Papua Nieuw-Guinea, en 3 Do 24's in Ternate. Er begonnen toen al aanvallen van de Japanse vijand in het gebied. De "X-32" slaagde erin een Japanse torpedobootjager op 17 december 1941 tot zinken te brengen. Begin februari 1942 gingen 5 kisten voor opleidingsdoeleinden naar het rustiger Australië.

De meeste Nederlandse Do 24K toestellen zijn bij de Japanse aanval op Nederlands-Indië en invasie van Java in 1942 verloren gegaan. Slechts zes Dornier toestellen wisten te ontsnappen naar Australië maar er volgde een Japanse aanval in Broome waar de gevluchte toestellen met Catalina's net aanwezig waren. De gevolgen van deze aanval waren verschrikkelijk met tientallen doden.

De in Australië aanwezige vijf opleidings-toestellen werden (en ook de "X-24" later) overgenomen door de RAAF. Ze kregen aldaar een driekleurig camouflage patroon en andere registraties.

De eerste kist "X-1" voor de MLD; Foto: Collectie H.G. Berfelo (used with permission)

Met driehoeken die onderop goed te zien zijn. Foto: Collectie M.de Vreeze (used with permission)

Start waarbij het water als laatste loskomt op "de step". Foto: Collectie M.de Vreeze (used with permission)

Foto uit collectie Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)

Oude tekening uit de [W7] Flight mei 1943. Collectie M. de Vreeze (courtesy Flight archives)

Registratiegegevens:
Registratie	Constructie-nummer	Datum in dienst	Datum uit dienst	Opmerkingen
X-1	761	3-7-1937	3-3-1942	Contractdatum: 03-08-1936. Gebouwd in Friedrichshafen. Verloren gegaan bij aanval Broome
X-2	762	1-1-1938	24-4-1941 ?	Contractdatum: 03-08-1936. Gebouwd in Friedrichshafen. Jan. 38 in dienst. Verongelukt bij start op Marine Vliegkamp Morokrembangang
X-3	763	1-1-1938	3-3-1942	Contractdatum: 03-08-1936. Gebouwd in Friedrichshafen, maar in Altenrhein geassembleerd. Jan. 38 in dienst. Verloren gegaan bij aanval Broome.
X-4	764	14-3-1938	13-11-1940	Contractdatum: 03-08-1936. Gebouwd in Altenrhein. Verongelukt nachtlanding bij Marine Vliegkamp Morokrembangang bij Soerabaja.
X-5	765	18-3-1938	29-4-1942	Contractdatum: 03-08-1936. Gebouwd in Altenrhein. Ging februari 1942 naar Australië voor opleiding aldaar. Overgedragen april 1942 aan RAAF, werd A49-1, aldaar 20-12-1944 uit dienst
X-6	766	1-3-1938	3-2-1942	Contractdatum: 03-08-1936. Gebouwd in Altenrhein. Maart 1938 in dienst. Vernield bij bombardement Marine Vliegkamp Morokrembangang
X-7	767	4-5-1938	29-4-1942	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Ging februari 1942 naar Australië voor opleiding aldaar. Overgedragen aan RAAF, werd A49-2, aldaar 20-12-1944 uit dienst
X-8	768	1-5-1938	29-4-1942	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Mei 1938 in dienst. Ging februari 1942 naar Australië voor opleiding aldaar. Overgedragen aan RAAF, werd A49-3, aldaar 20-12-1944 uit dienst
X-9	769	1-5-1938	29-4-1942	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Mei 1938 in dienst. Ging februari 1942 naar Australië voor opleiding aldaar. Overgedragen aan RAAF, werd A49-4, aldaar 20-12-1944 uit dienst
X-10	770	14-7-1938	29-4-1942	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Ging februari 1942 naar Australië voor opleiding aldaar. Overgedragen aan RAAF, werd A49-5, aldaar 11-03-1944 verloren gegaan te Darwin
X-11	771	19-7-1938	26-12-1941	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Begin december 1941 geplaatst op Sorong. Vernield tijdens Japanse luchtaanval op Kakas aan Tondano Meer
X-12	772	8-9-1938	26-12-1941	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Begin december 1941 geplaatst op Sorong. Vernield tijdens Japanse luchtaanval op Kakas aan Tondano Meer
X-13	773	1-9-1938	7-2-1942	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Verloren gegaan bij Roti
X-14	774	1-1-1938	22-1-1942	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Medio 1938 in dienst. Verongelukt rivierlanding Soengai Riko bij Balikpapan, Borneo
X-15	775	1-1-1938	29-12-1941	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Medio 1938 in dienst. Na missie vanaf Tajan Borneo waarschijnlijk verloren gegaan Zuid Chinese Zee noordwesten bij Borneo
X-16	776	1-1-1938	1-3-1942	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Medio 1938 in dienst. Vernield bij bombardement MVK Tandjong Priok
X-17	777	1-12-1938	25-2-1942	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Medio 1938 in dienst. Neergeschoten bij eiland Noordwachter benoorden Straat Soenda.
X-18	778	16-1-1939	24-2-1942	Contractdatum: 22-07-1937. Gebouwd in Altenrhein. Neergeschoten bij Noordwachter
X-19	779	31-1-1939	25-1-1942	Contractdatum: 30-05-1938. Gebouwd in Altenrhein. Verongelukt nachtlanding bij Fort Menarie bij Soerabaja
X-20	780	14-2-1939	3-3-1942	Contractdatum: 30-05-1938. Gebouwd in Altenrhein. Verloren gegaan Japanse aanval bij Broome
X-21	781	3-3-1939	23-2-1942	Contractdatum: 30-05-1938. Gebouwd in Altenrhein. Verongelukt nabij Bali tijdens mijnenlegvlucht
X-22	783	20-3-1939	8-1-1942	Contractdatum: 30-05-1938. Gebouwd in Altenrhein. Afgeschreven Marine Vliegkamp Morokrembangang ?
X-23	784	21-4-1939	3-3-1942	Contractdatum: 30-05-1938. Gebouwd in Altenrhein. Verloren gegaan bij Japanse aanval Broome
X-24	785	5-5-1939	1-10-1943	Contractdatum: 30-05-1938. Gebouwd in Altenrhein. Ging februari 1942 naar Australië voor opleiding aldaar. In oktober 1943 pas aan RAAF overgedragen, werd A49-6; call sign VHPHB, aldaar 20-12-44 uit dienst (zie opmerking)
X-25	695	24-5-1939	26-12-1941	Contractdatum: 13-01-1939. Gebouwd in Altenrhein. Begin december 1941 geplaatst op Sorong. Vernield tijdens Japanse luchtaanval bij Kakas op Tondano Meer
X-26	696	7-6-1939	26-12-1941	Contractdatum: 13-01-1939. Gebouwd in Altenrhein. Vernield tijdens Japanse luchtaanval bij Kakas op Tondano Meer of bombardement Davao ?
X-27	697	18-7-1939	23-12-1941	Contractdatum: 13-01-1939. Gebouwd in Altenrhein. Noodlanding bij Taroena?
X-28	698	23-8-1939	3-3-1942	Contractdatum: 13-01-1939. Gebouwd in Altenrhein. Verloren gegaan bij Japanse aanval Broome.
X-29	699	25-9-1939	11-2-1942	Contractdatum: 13-01-1939. Gebouwd in Altenrhein. Noodlanding "Westgat bij Madoera" nabij Soerabaja en over de kop geslagen.
X-30	67	7-7-1939	3-2-1942	Contractdatum: 13-04-1938. Eerste toestel dat werd gebouwd door de combinatie Aviolanda/De Schelde te Papendrecht. X-30 converted to Do24K-2 standard and reserialled X-37 ???. Snel verscheept naar Indië juli 1939. Vernield bij bombardement Marine Vliegkamp Morokrembangang;
X-31	68	29-8-1939	5-2-1942	Contractdatum: 13-04-1938. Gebouwd door de combinatie Aviolanda/De Schelde. Vernield bij bombardement Marine Vliegkamp Morokrembangang
X-32	69	28-9-1939	7-2-1942	Contractdatum: 13-04-1938. Gebouwd door de combinatie Aviolanda/De Schelde. Gezonken bij Roti
X-33	70	20-11-1939	5-2-1942	Contractdatum: 13-04-1938. Gebouwd door de combinatie Aviolanda/De Schelde. Vernield bij bombardement van Marine Vliegkamp Morokrembangang
X-34	71	11-12-1939	17-12-1941	Contractdatum: 13-04-1938. Gebouwd door de combinatie Aviolanda/De Schelde. Noodlanding Noord Borneo Miri
X-35	72	6-3-1940	7-2-1942	Contractdatum: 13-04-1938. Gebouwd door de combinatie Aviolanda/De Schelde. Verbrand bij Koepang (Roti)
X-36	73	8-3-1940	3-3-1942	Contractdatum: 13-04-1938. Gebouwd door de combinatie Aviolanda/De Schelde. Vernield ten zuiden van Broome
X-37	700	6-12-1939	3-2-1942	Do-24 K-2 met zwaardere motor; Contractdatum: 13-01-1939, gebouwd in Altenrhein. Vernield bij bombardement van Marine Vliegkamp Morokrembangang??.
X-36 t/m X-48	-	-	-	Ook besteld, maar niet aan de MLD afgeleverd i.v.m Duitse inval zijn de: X-38 t/m X-48 Do-24K2 op 10/02/38, te bouwen door Aviolanda/De Schelde X-49 t/m -61 op 07/06/39..... Vele toestellen afgebouwd voor Luftwaffe als Do-24N (Indiën nog de Cyclone motor beschikbaar was) of Do-24T1 of Do-24T2 (uitgerust met BMW Bramo Fafnir motoren)
X-49 t/m X-73	n.v.t	-	-	Contract juni 1939 Aviolanda, maar deze order kon nooit meer geleverd aan de MLD i.v.m Duitse inval

Bronnen o.a. [B16] MLD.70 , [B1] MIP 1979-4 2001-2 , [B5] Luchtv.kennis 1990-5

Opmerking: de NMM museumkist "X-24" is een voormalige Spaanse Dornier Do 24-T3 (werkenr 3387). Deze was jaren van het Royal Air Force Museum/ IWM, ooit ook op Hendon als N99225; in 1992 kwam het in het oude MLM op Kamp Zeist; deze kist is wel in 1944 in Nederland "gebouwd". Zomer 2017 is deze kist geschonken aan het NMM te Soesterberg.

De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)

: Laatste update: 10 maart 2018; 1185

Foto Selectie uit de Beeldbank NIMH van Defensie die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (gefaciliteerd en beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het instituut NIMH) :

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Dornier-24k-1 voorzien van kleine driehoeken op de romp. Bij het MVK Morokrembangan; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

De "X-4" , Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

In de tropenzon in Indië met een tentdak als beschutting; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

net losgekomen... Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Met driehoeken; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

X-24, de"Ouwe Lobbes" van het MLD-Detachement Australië. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

X-24 van MLD-Detachement Australië voor de slipway op Rose-Bay bij Sidney.

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Leuk detail is de "beaching gear" wat nodig was om de kist op de kant te krijgen. Foto's: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Neuskoepel detail; Foto's: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Staartkoepel en richtingsroer details. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

het domein van de boordwerktuigkundige van de Dornier-24k-1. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Dornier-24k-1 in aanbouw bij Aviolanda. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Hier is de klep met spleet aan de achterrand van de vleugel goed te zien. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

De bomophanging en inlaat-oliekoeler van de Dornier-24k-1. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

... ...

Cockpit en interieur details; Foto's: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Motor details; Foto's: Beeldbank NIMH (linked with permission)

.. ..

Met open motorkappen voor onderhoud; Foto's : Beeldbank NIMH (linked with permission)

Interieur detail. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Met dank aan het NIMH voor de interessante foto's beschikbaar gesteld via linkjes.

: Laatste update: 12 juni 2022; 2041

MODELBOUW DORNIER 24

Modellen (type)	? nooit gezien @ moeilijk te vinden	? never seen @ hard to find
1/72	1/48	1/32
Italeri / Revell (heruitgave) (met DEKNO resin conversion set) ; Testors/Italeri (met DEKNO resin conversion set)	MPM-HML; Fonderie

> beste aanbevolen model staat steeds eerst bovenaan; modellen achter elkaar genoemd zijn gebaseerd op dezelfde mal; (best kit listed first).

1/350: Pacific Crossroads

1/40: Rupa @@@@ (zeer zeldzaam, uit 1941 !)

BOXART

Kleurenschema: (kijk in kleurentabel voor modelbouwkleuren)
Schema	Algemeen	Kleur boven- en zijkanten	Kleur onderzijde	Details	Opmerkingen
(a)	.	<K27> RLM02 grau geheel m.u.v onderwaterdeel: aluminium verf	<K27> RLM02 grau geheel m.u.v onderwaterdeel: aluminium verf	grote registratie; 6 rozetten en ned.vlag op buitenzijden richtingsroeren (voor 1939);	RLM02 niet helemaal zeker ; rozetten: romp zijkant diameter 85 cm; vleugels 150 cm diameter;
(b)	.	<K27> RLM02 grau geheel m.u.v onderwaterdeel: aluminium verf	<K27> RLM02 grau geheel m.u.v onderwaterdeel: aluminium verf	grote registratie; 6 grote driehoeken op romp, bovenkant vleugel en onderop vleugel; oranje richtingsroer	vanaf 1 oktober 1939
(c)	.	<K110 > ? blauwgrijs; <K33> melk wit	<K33> melk wit (ook onderzijden vleugels e.d)	registratie "klein"; 6 grote driehoeken op romp, bovenkant vleugel en onderop vleugel; oranje richtingsroer	vanaf 1940, loop 1941
(d)	.	<K110 > ? blauwgrijs; <K33> melk wit	<K33> melk wit (ook onderzijden vleugels e.d)	registratie "klein"; 4 kleine driehoeken op romp en onderop vleugel; geen oranje richtingsroer meer;	vanaf april 1941
(e)	.	<K110 > ? blauwgrijs; <K33> melk wit	<K33> melk wit (ook onderzijden vleugels e.d)	registratie "klein"; nederlandse vlaggen: romp 30x50 cm, onderop vleugel 225x375 cm	waarschijnlijk alleen op de kisten in Australie rond maart 1942

Kleuren algemeen:

Interieur: aluminium kleurig;
Cockpit instrumentenpaneel: zwart
vloeren: linoleum , houten tafels e.d.

OPMERKINGEN:

In een twee-delig artikel in het Duitse Modell Magazin van 1978-12 en 1979-1 staat zeer veel informatie over de Do-24 en de bouw van het Italeri model. Verder veel tekeningen e.d. Het IPMS MIP artikel van daarna is daarop ook gebaseerd.

Blackbird Models heeft een 1/72 resin set voor een Do.27K

Tekeningen uit archief M. de Vreeze (used with permission)

Let op: dit zijn fabrieksschetsen, de echte kisten kunnen afwijken.