Cat 8. Operaties Antillen en Cat. 5 ML-KNIL in Indië
Het schijnt dat 2 DC-5 kisten een militaire registratie hadden bij de staart (daarom zijn hier in de lijst vermeld).
De KLM was de enige luchtvaartmaatschappij die de DC-5 bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog nog afnam (ze waren oorspronkelijk door de Engelse BOAC besteld). Na de capitulatie in Nederland mei 1940 gingen 2 van vier kisten direct vanuit de USA naar de Nederlandse Antillen / Curaçao voor het KLM West-Indisch Bedrijf en kregen een PJ-registratie. De andere 2 vliegtuigen werden afgeleverd per schip direct vanuit de USA naar de maatschappij KNILM in Nederlands-Indië die al veel langer bestond en was opgericht juli 1928, waar deze toestellen in de loop van 1940 in dienst kwamen. Ze waren eigendom van het Gouvernement.
De DC-5 vliegtuigen vliegende op de Antillen waren niet erg populair en daarom werd besloten ook deze 2 kisten in 1941 over te brengen naar Nederlands-Indië. Men vloog naar de Douglas fabriek aan de Amerikaanse westkust waar nog wat onderhoud werd gepleegd. Daarna ging de kisten vervolgens per schip naar Nederlands-Indië. Ze kregen bij de KNILM met een PK-registratie. Het was zichtbaar dat de Antilliaanse PJ- registraties waren overgeschilderd. Verder hadden de twee kisten in Indië een militair nummer, deze was klein aangebracht bij de staart en nog een metaal uiterlijk. Zeker 1 kist werd vervolgens gecamoufleerd al zijn er geen militaire driehoeken duidelijk zichtbaar. De situatie was nogal chaotisch begin 1942 omdat ook de Japanse aanval op Nederlands-Indië dreigde. De kisten waren al die tijd eigendom van het Gouvernement.
Maart 1942 vluchtten drie toestellen naar Australië; deze gingen over naar de USAAF/ Allied Directorate of Air Transport (ADAT) en kregen aldaar Amerikaanse kleuren. Echter één DC-5 viel op Java nabij Kemyoran in Japanse handen (die er later testen mee gingen doen).
In Indië de PK-ADB tijdens brandstof vullen. Deze kreeg later een militair nummer D905. Foto: collectie M. de Vreeze (used with permission)
De PJ-AIW Wakago in volle vlucht die door KLM WIB in dienst werd gesteld op de Antillen. Foto: collectie M. de Vreeze (used with permission)
De PJ-AIW Wakago. Foto: collectie M. de Vreeze (used with permission)
De vroegere PJ-AIW Wakago, overgebracht naar Ned.Indië en aldaar gecamoufleerd in Indië met de registratie PK-ADC. Foto: collectie M. de Vreeze (used with permission)
De enige DC-5 PK-ADA die in Japanse handen viel en hier is voorzien van Japanse kleuren. Foto: collectie M. de Vreeze (used with permission)
Waarschijnlijk hier de PK-ADC die naar Australië vluchtte en aldaar in gebruik werd genomen. Werd voorzien van USAAF kleuren en kenmerken. Op de voorgrond B-17 "vliegende forten". Foto: collectie M. de Vreeze (used with permission).
| Registratiegegevens: | ||||||
|
Civiele Registratie
|
Constructie-nummer
|
Datum in civiele dienst
|
mil. registratie
|
Datum uit ML dienst
|
Opmerkingen
|
|
| PJ-AIW, later PK-ADC | c/n 424 | 30-04-1940 | n.v.t | feb 1942 |
Gereserveerd PH-AXA KLM met naam "Alk" maar door capitulatie in Nederland ging het april 1940 naar Curaçao voor dienst bij KLM West Indisch bedrijf als PJ-AIW "Wakago".
Later overgebracht via USA augustus 1941 naar Ned.Indië en werd PK-ADC. Kreeg ook camouflage schema.
Werd vanwege Japanse dreiging februari 1942 overgevlogen naar Australië. Aldaar gebruikt voor charters voor Allied Directorate of Air Transport (ADAT); april 1942 over aan de USAAF (serial 44-83231 en type C-110), naar USAAF no 21 squadron en voorzien van USAAF kleuren en kenmerken; juni 1944 nieuw serienr 44-83231 en gesloopt 1946 in Essendon??; of werd november 1942 erg beschadigd bij Lumea Sliding in Queensland ?
|
|
| PJ-AIZ, later PK-ADD | c/n 426 | 30-04-1940 | n.v.t | feb 1942 |
Gereserveerd PH-AXB KLM met naam "Boscheend" maar door capitulatie in Nederland ging het 30 mei 1940 naar Curaçao voor dienst bij KLM West Indisch bedrijf als PJ-AIZ "Zonvogel".
Later via USA augustus 1941 naar Ned.Indië en werd PK-ADD.
Werd vanwege Japanse dreiging februari 1942 overgevlogen naar Australië. Aldaar gebruikt voor charters voor Allied Directorate of Air Transport (ADAT); april 1942 naar USAAF in Australië en naar USAAF no 21 squadron en voorzien van USAAF kleuren en kenmerken en call sign VHCXC (serial 44-83232 met type aanduiding C-110);
Overleefde de oorlog en werd doorverkocht: Juli 1946 naar Australian National Airways en daarna Gregory Richmond Board in Sydney; later naar New Holland Airways als Bali Clipper; werd via via Italië doorverkocht mid 1948 aan de Israelische luchtmacht; kreeg daar IAF serial 1501 en mei 1949 naar de Israëlische technische luchtmachtschool in Haifa. Gesloopt jaren vijftig ?
|
|
| PK-ADB | c/n 428 | sept 1940 | D905 | feb 1942 |
Gereserveerd als PH-AXE KLM "Eend" maar door capitulatie in Nederland nooit in KLM dienst. Eigendom Gouvernement, ging vliegen bij KNILM in Indië. Werd vanwege Japanse dreiging februari 1942 overgevlogen naar Australië. Aldaar gebruikt voor charters voor Allied Directorate of Air Transport (ADAT); call sign VHCXA. April 1942 over aan de USAAF en kreeg serial 44-83230 en aangeduid als C-110, USAAF no 21 squadron. Werd vernield bij aanval 18-08-1942 op Port Moresby. |
|
| PK-ADA | c/n 430 | sept 1940 | D904 | maart 1942 |
Gereserveerd als PH-AXG KLM "Grutto" maar door capitulatie in Nederland nooit in KLM dienst.. Eigendom Gouvernement, ging vliegen bij KNILM in Indië; Beschadigd 09-02-1942 bij Kemajoran. Maart 1942 buitgemaakt door de Japanners en overgebracht naar testcentrum in Tachikawa in Japan; werd voorzien van Japanse bollen. Na einde van de Tweede Wereldoorlog gesloopt aldaar op Amerikaans bevel. |
|
Bronnen o.a. [B9] Avia 1973-3, [B34] PK.Lv , [B5] Luchtv.kennis 1988-7/8 en 1985-12
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)