INFO Farman HF.20/22
- 2078
| Fabriek | Farman (+licentie Trompenburg) |
| Vliegtuig | |
| Type-aanduiding | HF.20 , HF.22 |
| Cat 1, 4 , 5 -- totaal 23 stuks |
Informatie:
Het Franse Farman was een van de belangrijkste vliegtuig fabrieken in de beginperiode van de luchtvaart rond 1908. Een van der allereerste vliegtuig types was een tweedekker. Het was en trainer en verkenner voor twee man met een gondel en houten constructie; Door de duwschroef had de waarnemer die voorin zat een goed uitzicht en schootsveld als een mitrailleur was geplaatst.
HF-20:
Lengte: ongeveer 8,26 m (bij HF-22 8,80 m)
Spanwijdte: 13,50 m (bij HF-22 grotere spanwijdte van 15,58 m)
Hoogte: 3,20 m
Leeggewicht: 360 kg
Maximum gewicht: 640 kg
Gnôme Lampda, 80 pk motor
Snelheid maximaal 105 km/u !!
Vliegbereik: 300 km
1 Madsen licht 6,5 mm machinegeweer mogelijk voorin de gondel
2 man
Er was ook licentie bouw bij automobielfabriek Trompenburg (van het merk Spijker) georganiseerd door Henri Wijnmalen. De HF-22 welke sterk leek op de HF-20 had een grotere spanwijdte dan de HF-20 en een ander onderstel.
HF-22:
Spanwijdte: 15,58 m
Lengte: 8,80 m
Leeggewicht: 385 kg
Maximum startgewicht: 710 kg
Snelheid max: 105 km/u !!
Gnôme Lampda, 80 pk motor. Op veel toestellen werd later de Gnôme motor vervangen door een Thulin A 80-100 pk motor.
| Literatuur: | ||||
| Farmans | H.J. Hazewinkel | Stichting Vrienden MLM |
1990 | |
.
| Websites: |
| - IPMS NL Walkaround Farman HF.20 |
| - https://en.wikipedia.org/wiki/Farman_HF.20 |
FOTO GALERIJ:
Deze inhoud op deze pagina werd voor het eerst opgesteld zomer 2004 door M.de Vreeze (op de oude IPMS site)
1. LVA Farman HF.20/22
- 2557
Cat 1. LvA
HF.20:
Mei 1913 ging een commissie van de Luchtvaart Afdeeling (LvA) naar Frankrijk om een type uit te zoeken. De Farman HF.20 leek een goede keus en de eerste arriveerde september 1913 in Nederland. De Farmans waren een van de eerste Nederlandse LvA toestellen. Ze werden na aankoop geassembleerd op de nieuwe basis Soesterberg. Ze werden gebruikt als les- en waarnemingsvliegtuig. Augustus 1914 brak de Eerste Wereldoorlog uit, waarbij Nederland erin slaagde neutraal te blijven. Vlak voor het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog waren de 2 toestellen in Nederland afgeleverd.
Bijzonder was dat met een HF.20 de vlieger Henri Wijnmalen oktober 1916 het wereldhoogterecord op 2800 meter wist te zetten.
( Noot: bij het Belgische De Brouckere werden 2 toestellen besteld voor de KNIL die sterk op Farmans leken en die door De Brouckere in licentie werden gebouwd).
HF.22:
Dit was de "opvolger" van de HF.20. Aflevering begon in juli 1914 maar de Eerste Wereldoorlog brak uit in augustus en er konden (van de zes besteld) nog vier toestellen LA6 t/m LA8 worden verkregen (en 1 voor de MLD). Er waren meer toestellen nodig. De Nederlandsche Vliegtuigenfabriek werd opgericht door Henri Wijnmalen in 1914. Een hal werd gehuurd van Trompenburg, Amsterdam (dit was ook de fabriek van de Spijker automobielen aan de Amsteldijk in Amsterdam). Bij Spijker / Trompenburg werden 11 toestellen besteld voor de LvA. Verder bouwde de LvA er "zelf" nog 2 stuks uit reserveonderdelen.
De Farmans vlogen van 1913 tot 1919. Er werd nogal eens gewisseld van toestel en nummer tussen de LvA, formeel de MLD en de ML-KNIL. (Maar naar Indië ging in feite geen enkele kist). Al de Farmans werden gebruikt voor verkenning langs de grenzen van neutraal Nederland en lesdoeleinden. Met een mitrailleur voorin het schuitje werd een proef gedaan net als diverse proeven met een roetseinapparaat. Op veel toestellen werd in 1917 (tijdens de eerste wereldoorlog dus) de Gnome motor vervangen door een Zweedse Thulin 80 pk motor.
In 1919 gingen de resterende toestellen uit dienst. Ze waren eigenlijk al in 1915 verouderd maar door de oorlog konden natuurlijk maar moeizaam andere toestellen worden besteld.
Replica van de HF.20 in het voormalige MLM op Kamp Zeist; Foto: Collectie M.de Vreeze (used with permission)
Foto: Defensie voorlichtings-Centrum / Ministerie van Defensie (used with permission)
.
| Registratiegegevens LVA: | ||||||
| Registratie | Tweede Registratie | Constructie-nummer | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen | |
| LA2 | 03-10-1913 | 27-09-1915 | Farman HF-20; Gevallen en vernield Fort Voordorp, daarna afgeschreven ; **zie opmerking |
|||
| LA3 | 04-10-1913 | 26-07-1917 | Farman HF-20; Gevallen en vernield, daarna afgeschreven | |||
| LA4 | HF-26 | 08-10-1913 | 07-05-1918 | Farman HF-20; 07-05-1918 Noodlanding en vernield; 01-01-1919 afgeschreven | ||
| LA6 | 28-07-1914 | 28-01-1916 | Farman HF-22; Gevallen en vernield , daarna afgeschreven | |||
| LA7 | HF-10 | 02-08-1914 | 01-11-1919 | Farman HF-22; ook "HF10T80" later met Thulin 80 pk motor; Afgeschreven | ||
| LA8 | 02-08-1914 | 17-08-1916 | Farman HF-22; Afgeschreven na noodlanding bij Leerdam. |
|||
| LA9 | HF-11 | 28-05-1915 | 01-11-1919 | Farman HF-22; ook "HF11T80" later met Thulin 80 pk motor; ex MLD kist MA-1 | ||
| LA10 | HF-12 | 05-06-1915 | 01-11-1919 | Farman HF-22; gebouwd Trompenburg; "Gerda"; ook "HF12T80" later met Thulin 80 pk motor; Afgeschreven | ||
| LA11 | HF-13 | 23-08-1915 | 01-11-1919 | Farman HF-22; gebouwd Trompenburg; ook "HF13T80" later met Thulin 80 pk motor; Afgeschreven | ||
| LA15 | HF-14 | 01-10-1915 | 01-11-1919 | Farman HF-22; gebouwd Trompenburg; ook "HF14T80" later met Thulin 80 pk motor; Afgeschreven | ||
| LA16 | HF-15 | 31-10-1915 | 01-11-1919 | Farman HF-22; gebouwd Trompenburg; ook "HF15T80" later met Thulin 80 pk motor; Afgeschreven | ||
| LA17 | 29-11-1915 | 01-11-1919 | Farman HF-22; gebouwd Trompenburg; Afgeschreven | |||
| LA18 | HF-16 | 17-12-1915 | 01-06-1916 | Farman HF-22; gebouwd Trompenburg; ook "HF16T80" later met Thulin 80 pk motor; 22-11-1917 verdwaald boven Belgie maar geretourneerd; Afgeschreven na te zijn aangereden | ||
| LA19 | 29-12-1915 | 24-10-1916 | Farman HF-22; gebouwd Trompenburg; Afgeschreven na te zijn neergestort bij Wintelre. | |||
| LA20 | HF-17 | 28-01-1916 | 01-11-1919 | Farman HF-22; gebouwd Trompenburg; ook "HF17T80" later met Thulin 80 pk motor; Afgeschreven | ||
| LA21 (I) | HF-19 | 18-02-1916 | Farman HF-20; overgedragen ML-KNIL als "K-4" en gebruikt voor training in Nederland |
|||
| LA21 (II) | HF-18 | 1916 | 01-11-1919 | Farman HF-20; gebouwd Trompenburg; ook "HF18T80" later met Thulin 80 pk motor; was eerst de "K-3" van ML-KNIL maar nooit naar Indie vervoerd |
||
| LA26 | HF-19 | 16-03-1916 | 01-11-1918 | Farman HF-20; gebouwd Trompenburg; ook "HF19T80" later met Thulin 80 pk motor; Boven Soesterberg gebotst met Caudron G IV. , de 427; Afgeschreven | ||
| LA27 | HF-20 | 25-04-1916 | 01-11-1919 | Farman HF-22; gebouwd Trompenburg; ook "HF20T80" later met Thulin 80 pk motor; Afgeschreven | ||
| LA30 | 1916 | 28-07-1916 | Farman HF-22; Eigenbouw door LVA. Bij landing gecapoteerd bij Breda en vernield. Afgeschreven | |||
| LA32 | HF-25 | 28-07-1916 | Farman HF-22; ook "HF25T80" later met Thulin 80 pk motor; Eigenbouw door LVA; Afgeschreven | |||
Bronnen o.a. [B17] Vlucht.tijd , [B5] Luchtv.kennis 1988-2 en 1979-6
Zie ook De Brouckere
**Opmerkingen: in nieuwe NMM Soesterberg staat een replica in LVA kleuren en ook in het Louwman museum Den Haag een replica als "LA-2".
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)
1. LVA Farman HF.20/22 (foto bijlage)
- 1484
Cat 1. LvA
Foto Selectie uit de Beeldbank NIMH van Defensie die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (gefaciliteerd en beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het instituut NIMH) :
HF.20 ; Dit is de oudst bekende foto van een LVA vliegtuig met de oranje bol. De foto is uitgegeven als ansichtkaart december 1913.Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 op Soesterberg; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 "La-2" ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
de oranje bollen op de ondervleugels zijn goed te zien; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 "LA-21" ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with pemission)
HF.20 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 in de vlucht ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.20 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 "La-15" ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 op het strand; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 met details van de spandraden; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 neusdetail; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 met details van o.a onderstel; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission
HF.22 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 kraak bij Woudenberg; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 schuitje ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
HF.22 ; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
4. MLD Farman HF.20/22
- 2125
Cat 4. MLD
7 stuks:
Een eerste Franse aflevering van de HF.22 met de registratie "MA-1" is door een marine detachement op Soesterberg gebruikt en werd zo in feite de eerste "latere MLD" kist.
Juni 1915 volgden 6 nieuwe toestellen die bij Spijker "Trompenburg" in Amsterdam in licentie werden gebouwd. De kisten werden gebruikt bij de vliegschool ook op Soesterberg en in oktober 1918 werden de nog in gebruik zijnde toestellen naar het net opgerichte De Kooy overgeplaatst. Uit 1921 werd de laatste kist uit dienst gesteld.
Farman HF.22, "A-1", de oranje bol zichtbaar op de staart en onderop bovenvleugel. Foto: Nationaal Archief (used with permission)
| Registratiegegevens Farmans MLD: | ||||||
| Registratie | Tweede Registratie | Derde Registratie | Constructienummer | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen |
| MA-1 | LA9 | juli 1914 | Farman HF.22 bij de Marine Luchtvaart Dienst; opgeknapt en naar LVA als LA9. | |||
| M-1 | M.A.1 | A-1 | 30-07-1915 | 14-03-1919 | Farman HF.22 bij de Marine Luchtvaart Dienst; Afgeschreven na ongeval op Marine Vliegkamp De Kooy | |
| M-2 | M.A.2 | A-2 | 16-10-1915 | 31-03-1919 | Farman HF.22 bij de Marine Luchtvaart Dienst; Afgeschreven | |
| M-3 | M.A.3 | A-3 | 1916 | 15-11-1917 | Farman HF.22 bij de Marine Luchtvaart Dienst; In dienst medio 1916; Afgeschreven na noodlanding Soesterberg. | |
| A-4 | 28-11-1917 | 17-02-1922 | Farman HF.22 bij de Marine Luchtvaart Dienst; Afgeschreven | |||
| A-5 | 06-12-1917 | 09-03-1920 | Farman HF.22 bij de Marine Luchtvaart Dienst; Afgeschreven | |||
| A-6 | 16-12-1917 | 31-03-1919 | Farman HF.22 bij de Marine Luchtvaart Dienst; Afgeschreven | |||
Bronnen o.a. [B17] Vlucht.tijd , [B16] MLD.70
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)
4. MLD Farman HF.20/22 (foto bijlage)
- 1435
Foto's van Beeldbank NIMH die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het NIMH) :
HF.22 "A-5" MLD op De Kooy; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)
5. KNIL Farman HF.20/22
- 1799
Cat 5. KNIL
HF.20 en HF.22:
De KNIL wilde ook actief te worden met militaire vliegtuigen in Nederlandsch Indië net als de daar aanwezige MLD.
Een HF.20 werd geschonken aan de KNIL door een particulier dhr. van Steyn nadat zijn broer, die de eigenaar was, was overleden. Registratie werd K-3 maar de kist is echter nooit daadwerkelijk naar Indië afgeleverd omdat augustus 1914 de Eerste Wereldoorlog uitbrak. Het toestel werd bij de LVA de LA21 (II).
De K-4 was van het type HF.22 en de LA21 (I) bij de LVA. Ook nooit daadwerkelijk naar Indië afgeleverd.
HF.22, deze is nooit echt in Indië geweest. Foto: Collectie M. de Vreeze (usedwith permission)
| Registratiegegevens "K kolonien": KNIL | ||||||
| Registratie | Tweede Registratie | Constructie-nummer | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen | |
| K-3 | LA21 (II) |
juni 1913 | 1916 | Farman HF.20. Nooit in Nederlands Oost-Indië geweest, maar slechts in Nederland gebruikt voor trainingsdoeleinden. In 1916 overgenomen door LVA als LA21 (II) | ||
| K-4 | LA21 (I) |
1916 | 17-11-1917 |
Farman HF.22. Nooit in Nederlands Oost-Indië geweest, maar slechts in Nederland gebruikt voor trainingsdoeleinden. Aangereden door Albatros B.II LA39 en vernield, daarna afgeschreven. |
||
Bronnen: zie MLD tabel
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)
Modelbouw Farman HF
- 1842
MODELBOUW FARMAN HF 20 / 22
|
Modellen (type)
|
? nooit gezien
@ moeilijk te vinden
|
? never seen
@ hard to find
|
|
1/72
|
1/48
|
1/32
|
|
Omega (resin) (decals HF20 en LA2);
Omega (resin also for HF22);
Ludemann (resin for HF20);
Veterans 72/Airkit (resin for Hf20) @;
Veteran 72 (vacu for HF20) @;
CZECH (conversie van een F30)(resin);
|
-
|
-
|
> beste aanbevolen model staat steeds eerst bovenaan; modellen achter elkaar genoemd zijn gebaseerd op dezelfde mal; (best kit listed first).
BOXART
| Kleurenschema: (kijk in kleurentabel voor modelbouwkleuren) | |||||
| Schema | Algemeen | Kleur boven- en zijkanten | Kleur onderzijde | Details | Opmerkingen |
| (a) | < K152> Linnen met Emaillitte | < K152> Linnen met Emaillitte | "schuitje" is geel van kleur, waarschijnlijk 6 bollen op en onder de vleugels | ||
MODELLEN GALERIJ
Een mooi model op grote schaal, bouwer onbekend. Deze laat goed zijn hoe een LVA model eruit kan zien. Gezien op een show.
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)