IPMS Nederland - Fokker C.10

: Laatste update: 25 oktober 2021; 1318

Fabriek	Fokker
Vliegtuig
Type-aanduiding	C.10 (C.X)
Cat 2, 4 -- totaal 34 stuks

(tekening toont de versie met Kestrel motor)

Informatie:

Fokker C-10 werd ontworpen als lichte bommenwerper/verkenner en ook als lesvliegtuig halverwege jaren dertig. Dit naar specificatie van de Ministerie van Koloniën t.b.v LA-KNIL uit 1933. Bestelde prototype vloog oktober 1934. Er waren wat ongelukken en problemen met het toestel. Ook de LvA zocht ook een jager en uiteindelijk werd ook in navolging van de LA-KNIL voor de C.X gekozen.

Spanwijdte: 12,0 m bovenvleugel, 10,5 m ondervleugel
Lengte: 8,80 m ? 9,2 m ?
Leeggewicht: 1450 kg
Geladen gewicht: 2250 kg
Maximum snelheid circa 325 km/u met Kestrel

Maximum snelheid circa 356 km/u met Pegasus
Vliegbereik circa 830 km
Plafond: 8300 m
Diverse motoropties, o.a. Rolls Royce Kestrel V met 650 pk, Bristol Pegasus 830 ok of Hispano Suiza; (LvA en LA/KNIL met Kestrel motoren);
Meestal 1 vaste FN Browning M36 7,9 mm en 1 beweegbare Lewis 7,7 mm;
Lichte bombewapening van max 400 kg mogelijk (soms 2x4 onder linker- en rechter-vleugel);
2 bemanningsleden;

----------------------

(Er werden er ook 4 afgeleverd in 1937 aan Finland en vanaf begin 1938 aldaar nog eens 35 in licentie in Tampere in Finland gebouwd. Ze hadden Bristol Pegasus XXI stermotor met 835 pk. Deze kisten werden ingezet tijdens de Winteroorlog met de Soviet Unie vanaf februari 1940).
(Fokker ontwikkelde in 1936 ook een versie met een Hispano Suiza motor met 860 pk; deze vloog als proef voor de LvA met regi "750" maar werd door LvA niet besteld; daarna werd het aan Republikeins Spanje geleverd).

Literatuur: Fokker C.10
KLu vliegtuigen	Schoenmaker en Postma	De Alk	..	1987
Fokker C.X	J.H.Bosman	De Modelbouwer	NVM	april 1987
Fokker C.X strategische verkenner mei 1940	Hugo Hooftman	Nederlandse vliegtuig encyclopedie no. 10	Cockpit uitgeverij Bennekom
Fokker C.X	Frits Gerdessen	Luchtvaartkennis	Afd. Luchtvaartkennis	2010-1 en 2011-1
Fokker C.X	Hoogschagen	Violaero/Lanasta	ISBN 978-90-8616-165-2	2014

Websites:

- - -

FOTO GALERIJ:

Deze inhoud op deze pagina werd voor het eerst opgesteld zomer 2004 door M.de Vreeze

: Laatste update: 03 augustus 2020; 1794

Cat 2. LvA / ML Fokker C.X

20 toestellen deden ook bij de LvA dienst, vanaf 1935; in 1939 geheten Militaire Luchtvaart (ML)
Kenmerken LvA 700 t/m 719

Eind 1934 volgde de eerste bestelling van 3 stuks met een 1 extra , allen met Rolls Royce Kestrel motoren. De oplevering voorzien voor 1935 was zeer moeizaam want in die dagen werden motoren vaak apart besteld door het Ministerie van Defensie zelf. Ook waren nog wijzigingen nodig op hun verzoek. Verder was er een ongeval met een C.X tijdens een Fokker demo in Turkije. Men ging het ontwerp helemaal nalopen.
Eerste serie afgeleverd 1935 met vier kisten met een open cockpit en geen staartwiel; tweede serie van 16 afgeleverd in 1936 had een halve schuifkap en staartwiel; deze werden gebruikt als lesvliegtuig. De toestellen vlogen vanaf Soesterberg en later Schiphol. Het voldeed goed ook als verkenner.

Reparaties en modificaties werden over het algemeen bij het Luchtvaartbedrijf (LvB) uitgevoerd. De in de vleugel verwerkte bommenrekken vanaf 1937 kwamen gaven vooral in het begin veel problemen.

In de meidagen van 1940 werd de C.X veelvuldig ingezet voornamelijk vanuit het "gecamoufleerde" vliegveld Bergen vooral als verkenner ("StratVerVa") en lichte bommenwerper ondanks dat ze zeer sterk verouderd waren. De meeste resterende toestellen werden onbruikbaar gemaakt vlak voor de capitulatie aan Duitsland mei 1940.

Foto uit collectie Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)

Cockpit C.10 ; Foto: Collectie M.de Vreeze (used with permission)

krantenartikel Tilburgse Courant mid jaren dertig (Collectie M. de Vreeze)

...

Registratiegegevens LVA:
Registratie	Constructie-nummer	Datum in dienst	Datum uit dienst	Opmerkingen
700	5382 ?	01-01-1935	14-05-1940	Was oorspronkelijk een C-XH (zonder cockpit-kap), Kreeg na ongeval 30-3-1937 een nieuwe romp, andere motor (RR Kestrel V; was RR Kestrel IIS); staartwiel (in plaats van staartslof) en een (halve) cockpitkap [Werd verbouwd tot C-XK.] . 13 Mei 1940 uitgeweken Frankrijk?
701	5383 ?	01-01-1935	14-05-1940	Was oorspronkelijk een C-XH met staart slof en RR Kestrel IIS. Was voorzien van dubbele besturing. Stond mei 1940 bij de Fokkerfabriek te Amsterdam Noord. (30 % gereed) en is waarschijnlijk in Duitse handen gevallen.
702	5384 ?	01-01-1935	14-05-1940	Was oorspronkelijk een C-XH met RR Kestrel IIS. Was voorzien van dubbele besturing. Stond mei 1940 bij de Fokkerfabriek te Amsterdam Noord. (30 % gereed) en is waarschijnlijk in Duitse handen gevallen.
703	5385 ?	01-01-1935	14-05-1940	Was oorspronkelijk een C-XH met staartslof en RR Kestrel IIS. Was voorzien van dubbele besturing. Stond mei 1940 bij de Fokkerfabriek te Amsterdam Noord voor reparatie. (90 % gereed) en is waarschijnlijk in Duitse handen gevallen.
704	5400/5402?	28-02-1936	14-05-1940	Stond in mei 1940 op Bergen in hangar 4 voor revisie en is door 't bombardement vernield.
705	5401/5403?	28-02-1936	14-05-1940	Stond in mei 1940 op Bergen. Maakte een aantal oorlogsvluchten en elt. Hoekstra vloog er op 14 mei 1940 mee naar Frankrijk, waar het toestel bij Duinkerken werd achtergelaten.
706	5402/5405?	22-02-1936	14-05-1940	Stond in mei 1940 op Bergen. Werd tijdens een oorlogsvlucht op 10 mei zwaar beschadigd, maar kon worden gerepareerd en op 14 mei werd vanaf Ruigenhoek nog een verkenningsvlucht gemaakt en werd weer beschoten en beschadigd.
707	5403/5405?	06-03-1936	14-05-1940	Stond in mei 1940 op Bergen in hangar 4 voor revisie. Vernield tijdens bombardement.
708	5404/5406?	16-03-1936	14-05-1940	Stond in mei 1940 op Bergen. Maakte oorlogsvlucht naar Waalhaven en moest, na te zijn aangevallen op de terugweg noodlanden bij Den Hoorn en is mogelijk in Duitse handen gevallen.
709	5405/5407?	20-03-1936	14-05-1940	Stond in mei 1940 op Bergen en maakte oorlogsvlucht naar Waalhaven en moest, na te zijn aangevallen op de terugweg noodlanden bij Wateringen.Mogelijk in Duitse handen gevallen.
710	5406/5408?	20-03-1936	14-05-1940	Stond in mei 1940 op Bergen in hangar 4 voor revisie. Vernield bij bombardement.
711	5407/5409?	27-03-1936	14-05-1940	In mei 1940 gestationeerd op Bergen. Maakte verscheidene oorlogsvluchten. Op 14 mei 1940 na een vlucht naar Ruigenhoek daar door eigen mensen in brand gestoken.
712	5408/5410?	27-03-1936	14-05-1940	Mei 1940 gestationeerd op Bergen en maakte verscheidene oorlogsvluchten, o.a. voor bombardement van Waalhaven en op 13 mei bij Wageningen. Op 14 mei 1940 na een vlucht via Schiphol naar Ruigenhoek daar door eigen mensen in brand gestoken
713	5409/5411?	02-04-1936	14-05-1940	Mei 1940 gestationeerd op Bergen en startte op 10 mei als eerste toestel om Valkenburg aan te vallen. Het toestel maakte vier oorlogsvluchten. Op 14 mei 1940 na een vlucht naar Ruigenhoek daar door eigen mensen in brand gestoken.
714	5410/5412?	01-05-1936	14-05-1940	Eerste vlucht 02-04-1936. In mei 1940 gestationeerd op Bergen en maakte op 10 mei vlucht naar Valkenburg en later naar Moerdijk. Wegens motorstoring later niet meer ingezet, maar kon op 14 mei 1940 wel een vlucht naar Ruigenhoek maken en is daar door eigen mensen in brand gestoken.
715	5411/5413?	09-04-1936	14-05-1940	In mei 1940 gestationeerd op Bergen en maakte een oorlogsvlucht; daarna problemen met de motor en is op Bergen achtergebleven en mogelijk in Duitse handen gevallen.
716	5412/5414?	08-04-1936	14-05-1940	Stond in mei 1940 op Waalhaven en waarschijnlijk vernield bij bombardement.
717	????/5415?	01-06-1936	14-05-1940	Eerste vlucht 25-5-1936. Stond in mei 1940 bij Fokker in Amsterdam-Noord (voor reparatie?) en was voor circa 30% gereed.
718	5414/5416?	26-05-1936	14-05-1940	mei 1940 op vliegveld Hilversum ingedeeld bij de 1e Verkenningsgroep.Was niet gevechtsgereed en stond gedeelteijk gedemonteerd in de hangar en is beschoten en vernield.
719	5415/5417?	01-06-1936	14-05-1940	Stond in mei 1940 op vliegveld Hilversum ingedeeld bij de 1e Verkenningsgroep. Was niet met bomrekken uitgerust en is gebruikt voor verkenningen, op 10 mei overgevlogen naar vliegpark Middenmeer en heeft vandaar uit op 12 mei verkenningen uitgevoerd.
750		-	-	Vloog alleen op proef bij de LvA in 1937; had een Hispano Suiza 860 pk motor; werd afgeleverd aan Republikeins Spanje

Bronnen o.a. [B17] Vlucht.tijd , [B18] KLu.Vliegt., [B5] Luchtv.kennis 2010-1 en 2010-2

Opmerking: voor het MLM / NMM wordt gewerkt aan een nauwkeurige C.10 replica.

De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)

: Laatste update: 10 maart 2018; 906

Cat 2. LvA / ML Fokker C.X

Foto Selectie uit de Beeldbank NIMH van Defensie die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (gefaciliteerd en beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het instituut NIMH) :

Deze C.X van de LVA heeft bommen onder de vleugel. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Roundels onderop zijn te zien. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

de "714" op Soesterberg; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Bespanningsdetail; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Roundels zijn bovenop hier goed te zien; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Roundels onderop ondervleugel goed te zien; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

let ook op de dubbele spandraden; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

op Soesterberg; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

In de start. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Met rood-wit-blauw richtingsroer. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Kielvlak heeft al oranje richtingsroer. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

beschadigd bij bombardement Bergen 10 mei 1940; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

voorzien van latere oranje driehoeken; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

met driehoeken en zwart omrand oranje richtingsroer; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Fokker C.10 702. Bommenrek onder de linker vleugel is afgedekt; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

met vier bommen; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

wat zijn de uitsteeksels voor de ailerons? Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Fokker C.10 708 na een bomaanval op Waalhaven. Noodlanding nabij Delft. 10 mei 1940.; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

leuke details; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Propeller; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Hier is de motor ophanging te zien van deze Fokker kist; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Met dank aan het NIMH voor het beschikbaar stellen van foto linkjes.

: Laatste update: 10 maart 2018; 1392

Cat 5. LA-KNIL / ML-KNIL

14 stuks, kenmerken FCX450 t/m 463 (eerste direct verongelukt); (LA-KNIL hernoemd naar Militaire Luchtvaart - KNIL dus ML-KNIL maart 1939).

Oorspronkelijk werd het toestel ontworpen door Fokker naar een LA-KNIL specificatie uit 1933 voor een verkenningsvliegtuig. Een eerste bestelling was voor kisten met Rolls Royce Kestrel motoren. Uiteindelijk toch besteld voor Nederlandsch Indië na een aantal problemen; eerste test oktober 1934 en daarna veel te laat vanaf 1936 levering aan de LA-KNIL. De kisten waren bedoeld als vervanging van de Fokker C.V.E.

Er waren voortdurend geldproblemen, problemen met de Kestrel motoren en politiek werd vaak besloten tot een andere rol voor de vliegtuigen in Indië. Zo werden de Fokkers gebruikt met name als tussentrainer voor de Glenn Martin bemanningen en ook als foto verkenner, zelfs tot aan de Japanse aanval in 1942. Bij de evacuatie naar Australië werden veel kisten in brand gestoken maar het schijnt dat Japan met een tweetal Fokkers op Andir heeft proefgevlogen.

Foto uit collectie Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)

Registratiegegevens LA-KNIL / ML-KNIL :
Registratie	Constructie-nummer / vleugelno.	Datum in dienst (of eerste vlucht soms)	Datum uit dienst	Opmerkingen
FCx450	5379 / 5421	maart 1938 ?	07-03-1938	RR Kestrel IIS motor; verongelukt op eerste vlucht bij Hoorn op 7 december 1934 door foutieve motorbediening; gerepareerd en eind 1935 naar Indië verscheept
FCx451	5380 / 5422	15-01-1936	15-09-1935	RR Kestrel V motor; ging niet naar Indie maar eerst nog voor demo Fokker fabriek in Centraal Europa en gecrashed; nooit naar Indië
FCx451 (II)	5380 (II) / 5461	jan 1936	?	RR Kestrel V motor; vervanger van gecrashte kist tijdens demo
FCx452	5381 / 5423	05-12-1935	12-01-1938	RR Kestrel V motor;
FCx453	5382 / 5425	27-09-1935	18-08-1940	RR Kestrel V motor; motorstoring
FCx454	5383 / 5426	19-03-1936		RR Kestrel V motor;
FCx455	5384	22-10-1935	24-01-1939	RR Kestrel V motor; storing en bemanning op weg naar Andir boven Java gesprongen met parachute
FCx456	5385	16-10-1935	20-06-1940	RR Kestrel V motor; breuk bij landing
FCx457	5386	22-10-1935		RR Kestrel V motor;
FCx458	5387	26-10-1935	29-08-1940	RR Kestrel V motor; storing bij start op Andir
FCx459	5388	02-11-1935		Mogelijk uitgerust met RR Kestrel II i.p.v. RR Kestrel V ??
FCx460	5389	08-11-1935		RR Kestrel V motor;
FCx461	5390	15-11-1935	03-02-1939	RR Kestrel V motor; neergestort 24-01-1939 na motorstoring bij Pangalengan / Tjikalong Wetan
FCx462	5391	21-11-1935		RR Kestrel V motor;
FCx463	5392	29-11-1935		RR Kestrel V motor;

Bronnen o.a. [B15] Luchtv.Indie , [B5] Luchtv.kennis 2003-4 en 1989-5

De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)

: Laatste update: 10 maart 2018; 890

Cat 5. LA-KNIL / ML-KNIL

Foto's van Beeldbank NIMH die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het NIMH) :

test kist van Fokker; Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

: Laatste update: 12 juni 2022; 1520

MODELBOUW FOKKER C.X

Modellen (type)	? nooit gezien @ moeilijk te vinden	? never seen @ hard to find
1/72	1/48	1/32
AZ models ** ; CMK (resin); Replica (resin); Vami (box C.V !!)(resin); Ka-Ok (vacu); Alpha (vacu) @	Geromy (resin) Dutch

> beste aanbevolen model staat steeds eerst bovenaan; modellen achter elkaar genoemd zijn gebaseerd op dezelfde mal; (best kit listed first);

BOXART

Kleurenschema: (kijk in kleurentabel voor modelbouwkleuren)
Schema	Algemeen	Kleur boven- en zijkanten	Kleur onderzijde	Details	Opmerkingen
(a)		<K120 > LVA khaki	< K108> LvA Blauw		roundels en driehoeken
(b)					.