IPMS Nederland - Fokker S.11/12 Instructor

: Laatste update: 27 december 2022; 1697

....

Fabriek	Fokker
Vliegtuig	Instructor
Type-aanduiding	S.11
Cat 3, 4 -- totaal 39 + 1 stuks

Informatie:

Eenmotorig lesvliegtuig van Fokker, ontwikkeld tijdens de heropbouw van de Fokker na de Tweede Wereldoorlog. Het toestel was voor de elementaire vliegopleiding als opvolger van de Tigermoth; Ontwerp no.223 werd de S-11. Leerling en instructeur zitten naast elkaar onder een grote plexiglas kap en hadden ieder een stuurknuppel. De romp is een vakwerk constructie met triplex en linnen bekleding en de vleugel, kielvlak en stabilo van lichtmetaal. De richting- en hoogteroeren waren bekleed met linnen. Een aantal motoren werd overwogen maar er werd gekozen voor een sterkere Lycoming motor.

De eerste vlucht was op 18 december 1947. Bij een demo vlucht op 16 juni 1949 in Zweden brak een vleugel en dat betekende dat sterkte-aanpassingen in de constructie nodig waren.

Er waren nog wat aanloop problemen met de S-11 zoals een beperkte dwarsstabiliteit. Daarom kreeg het stabilo een lagere positie en werd een grote kielvlak met richtingsroer toegepast alsook een kleine rugvin. De plexiglas kap werd ook wat langer gemaakt en was er zelfs nog wat krappe ruimte voor een derde persoon achter piloot en leerling of enige bagage. Er was zelfs een klapdeurtje voor maar dat werd later niet meer toegepast.

In de zomer van 1950 kwam de S-11 productie op gang. Het toestel mag aerobatic manoeuvres maken maar het geknikte Olaer landingsgestel in combinatie met dwarswind maakte soms het moeilijk te vliegen. De Fokker S-11 productie in Nederland duurde tot 1952. De eerste houten prop voldeed niet en in daaropvolgende Aeromatic prop kwamen haarscheurtjes. Later werden daarom alle propellers bij de KLu kisten vervangen door de Hoffmann HO-33 prop; op deze laatste kon een spinner worden geplaatst maar in de praktijk gebeurde dat vaak niet.

S-11 gegevens:
Lycoming O-435A van 190 pk met 6 cilinder boxermotor bij 2550 omw.; kruisvermogen 110 pk bij 2100 omw.

Propeller: AvioDiepen FDV 2015 houten propeller met diameter 2,15 m; na 1956 Koppers Aeromatic model 220 prop. Vervolgens vast Hoffman HO-33
Lengte: 8,18 m
Spanwijdte: 11,00 m
Vleugeloppervlakte: 18,5 m2

V-stelling: 6,30 graden
Leeggewicht: circa 810 kg

Brandstof 98 kg en 12 kg olie
Startgewicht: circa 1100 kg
Maximum snelheid: 209 km/u
Kruissnelheid: 164 km/u

Minimum snelheid: 99 km/u

Vliegbereik: 630 km , max. vliegduur bijna 4 uur

De S-11 trainer werd ook geexporteerd en wel 41 toestellen aan Israel S-11.2 welke in 1950/1951 werden geleverd. AerMacchi in Italië bouwde de S-11.3 in licentie ook als M.416 (180 stuks!). In Brazilië was ook licentie bouw van 95 stuks "T-11" onder Fokker auspicien door de opgerichtte Fokker Industria Aeronautica; dit type was lokaal bekend als de T-21 Instructor.

( De derde S.11 werd als type ook omgebouwd door Fokker met een neuswiel op verzoek van het Ned.Instituut voor Vliegtuigontwikkeling; Het had een neuswiel en meer naar achter geplaatst hoofdonderstel met nog een paar aanwijzingen. Dit werd de S-12 waarvan het prototype vloog november 1948. Het was verder geen succes maar door Brazilië werden in licentie toch 50 stuks "T-22" gebouwd; uit de T-22 werd aldaar ook de FG-8 Guanabara ontwikkeld met een intrekbaar onderstel en tiptanks).

Literatuur:
Modelbouw in Plastic, MIP (vele details)	J. de Wolf	1991-3	bouwverslag CMK model	IPMS Nederland
Modelbouw in Plastic	Wim Nijenhuis	1991-2		IPMS Nederland
Geschiedenis Fokker S-11	Fred Roos	1987	eigen uitgave	Nijmegen
Fokker S.11 in serie luchtvaartencyclopedie	Bart v.d. Klaauw / P. Alting	jan 1977		Afd. Luchtvaartkennis LvK
Fokker S.11 komt eraan	Kosman	maart 1949		Avia tijdschrift
het S-11 boek	Henk Amstelveen	2019		??
Camouflage en kentekens	J.H.N. Greuter e.a	zijaanzicht kleur impressie pag.200 e.v		Bonneville, 1997

..

Websites:

IPMS NL Walkaround Fokker S-11

.

FOTO GALERIJ:

Deze inhoud op deze pagina werd voor het eerst opgesteld zomer 2004 door M.de Vreeze

: Laatste update: 27 december 2022; 1608

Cat 3. KLu

De KLu had 39 stuks van de Fokker S-11 (type S-11.1) in dienst, kenmerken E-1 t/m E-39.

Het type was in dienst van 1949 - 1976 voor de elementaire Vlieger Opleiding, Woensdrecht, later vanaf Gilze Rijen.

Een aantal kisten werd uitgeleend aan de MLD.

(Er werd een Fokker S-12 met neuswiel getest met nummer E-41, maar dat beviel minder en is nooit in operationele KLu dienst geweest).

fokker s11 lvk 1 goth auth

Een hele vroege S-11. Foto: dhr. F. Goth via en met dank aan de Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

fokker s11 lvk 3 goth auth

Foto: dhr. F. Goth via en met dank aan de Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

fokker s11 lvk 4 goth auth

Hier met de latere Hoffmann propeller en zelfs met een spinner dop. Foto: dhr. F. Goth via Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

fokker s11 lvk 6

Leuk is de Bristol freighter rechts in beeld. Foto uit en met dank aan de collectie Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)

fokker s11 lvk 5

Hier vliegt de S-11 zonder propspinner wat meestal het geval was. Foto uit collectie Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)

Registratiegegevens KLu:
Registratiegegevens	Constructie-nummer	Datum in dienst	Datum uit dienst	Opmerkingen
E-1 (4)	6199	nov 1950	sep 1973	Er waren "diverse E-1" toestellen, oa door Fokker voor demo's gebruikt; de vierde was de echte van de KLu; Naar OO-PCH
E-2 (2)	6191	1951	1972	de tweede was de echte van de KLu; Naar PH-NDZ
E-3 (3)	6192	feb 1951	1972	de derde E-3 was de echte
E-4	6193	1950	1972	Gesloopt
E-5 (2)	6257	feb 1951	"993"	de eerste E-5 nooit echt afgeleverd; tweede was de echte; later afgeschreven
E-6	6195	1950	1973	PH-HOE en vanaf 1978 Autotron Rosmalen; in 1998 KLu Hist.vlucht voor onderdelen/opslag;
E-7	6196	1950	1972	Gesloopt
E-8	6197	1951	1972	Gesloopt
E-9	6200	1950	sep 1973	Naar Aviod(r)ome, nu "E-42" ?
E-10	6201	1950	1972	Gesloopt
E-11	6202	1950	1973	Naar G-BJDR
E-12	6203	1950	1972	Gesloopt
E-13	6204	1950	1972	Afgeschreven
E-14	6205	1950	1973	Naar PH-AFS
E-15	6206	1950	1973	Naar G-BIYU
E-16	6207	1951	24-05-1961	Afgeschreven
E-17	6208	1950	1973	Naar OO-MCH
E-18	6209	1951	1972	Naar PH-HTC
E-19	6210	1951	28-06-1961	Afgeschreven Gilze
E-20	6211	1951	1973	Naar PH-GRB
E-21	6212	1951	08-12-1954	Afgeschreven Woensdrecht
E-22	6213	1951	1973	Opslag MLM Soesterberg
E-23	6214	1951	29-07-1953	Afgeschreven Woensdrecht
E-24	6215	1951	1973	Tijd in MLM; naar Aviodrome KLu Hist.vlucht PH-SII, nu voor onderdelen/opslag;
E-25	6216	1951	1973	Naar OO-LMC
E-26	6269	1952	1973	Naar OO-MSH
E-27	6270	1952	1973	Naar PH-HOL
E-28	6271	1952	04-02-1964	Afgeschreven Zandvliet
E-29	6272	1952	1973	Naar PH-HOK
E-30	6273	1952	1972	Opslag
E-31	6274	1952	1970	Naar MLD als 174
E-32	6282	1953	1970	Naar MLD als 175; PH-HOI, later als E-32 naar Stichting Hist Vlucht KLu
E-33	6276	1953	1970	Naar MLD als 176
E-34	6277	1953	1970	Naar MLD als 177
E-35	6278	1953	1970	Naar MLD als 178
E-36	6279	1953	1970	Naar MLD als 179
E-37	6280	1953	1970	Naar MLD als 197
E-38	6281	1953	1970	Naar MLD als 198
E-39	6275	jan 1954	juni 1970	Naar MLD als 199
E-41	6287	april 1949	1949	Fokker S-12 met staartwiel; alleen getest en niet in dienst

Bronnen o.a. [B5] Luchtv.encycl. LvK, [B17] Vlucht.tijd , [B32] KLu.regis. , [B18] KLu.Vliegt.

Opmerking: "E-42" in museum Arnemuiden is ex-RLS kist met fake KLu registratie;
In Aviodrome staat ook de S-12 (c/n 6287) PH-NDC (nooit in operationele dienst geweest. )
.

De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)

: Laatste update: 11 maart 2018; 1065

Foto Selectie uit de Beeldbank NIMH van Defensie die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (gefaciliteerd en beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het instituut NIMH) :

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

De zwarte walkway bij de vleugelwortel is te zien. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Onderaanzicht, handig voor de modelbouwer. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Staartdetail. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Motorsectie detail. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Cockpit detail. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Let op de uitlaten. Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Motorkappen open! Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

Met dank aan het NIMH.

: Laatste update: 11 maart 2018; 1567

Cat 4. MLD

De MLD had er ook een aantal Fokker S-11 toestellen, 9 stuks, die werden geleend van de KLu en deels overgenomen. Gebruikt door VSQ-9 squadron op met name De Kooy. Tot 1973 gebruikt.

fokker s11 lvk 2 goth auth

S-11 gebruikt voor opleiding marine, veelal met de "K" van De Kooij op de staart. Foto: dhr. F. Goth via Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Registratiegegevens MLD:
Registratiegegevens	Constructie-nummer	Datum in dienst	Datum uit dienst	Opmerkingen
174	6274	26-01-1970	28-08-1973	Verkocht; Was E-31 KLu
175	6282	26-01-1970	28-08-1973	Verkocht; Was E-32 KLu; later PH-HOI vanaf 1996 bij Stichting Vliegsport Gilze-Rijen;
176	6276	26-01-1970	28-08-1973	Verkocht; Was E-33
177	6277	26-01-1970	28-08-1973	Verkocht; Was E-34; verkocht opkoper Honcoop en 1974 Stichting Vliegsport Gilze-Rijen PH-GAF; crash 03-04-1976 Gilze-Rijen
178	6278	26-01-1970	28-08-1973	Verkocht; Was E-35
179	6279	26-01-1970	28-08-1973	Verkocht; Was E-36; naar Stichting Vliegsport Gilze-Rijen en in 1977 verkocht aan prive persoon PH-ACG;
197	6280	26-01-1970	10-09-1973	Verkocht; Was E-37; verkocht en later in 1974 naar Stichting Vliegsport Gilze-Rijen en in 1976 PH-GRY toit december 1976;
198	6281	26-01-1970	28-08-1973	Verkocht; Was E-38
199	6275	26-01-1970	28-08-1973	Verkocht; Was E-39

Bronnen o.a. [B16] MLD.70

De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)

: Laatste update: 11 maart 2018; 1021

Foto Selectie uit de Beeldbank NIMH van Defensie die voor plastic modelbouwers handig kunnen zijn. (gefaciliteerd en beschikbaar gesteld middels insluitlinkjes door het instituut NIMH) :

Foto: Beeldbank NIMH (linked with permission)

: Laatste update: 09 april 2023; 2298

MODELBOUW FOKKER S.11

Modellen (type)

? nooit gezien @ moeilijk te vinden

? never seen @ hard to find

1/72

1/48

1/32

KP #0371 [recensie]

CMK / Alliance (resin)

-

> beste aanbevolen model staat steeds eerst bovenaan; modellen achter elkaar genoemd zijn gebaseerd op dezelfde mal;

1/40: Atma-Paulista / Smer

1/50 ?? : Smer / Artiplast

BOXART

Kleurenschema: (kijk in kleurentabel voor modelbouwkleuren)
Schema	Algemeen	Kleur boven- en zijkanten	Kleur onderzijde	Details	Opmerkingen
(a)	.	< K60> Identification yellow; stabilo+deel vleugel: <K130> aluminium verf; stabilo+deel vleugel: blank metaal	< K60> Identification yellow; stabilo+deel vleugel: <K130> aluminium verf; stabilo+deel vleugel: blank metaal	rozetten "groot"; zwarte prop met gele tips; finflash/vlag op staart	beginperiode lesvliegtuig overall
(b)	.	< K61> geel	< K61> geel	rozetten "groot" of klein; zwarte prop met gele tips; finflash/vlag op staart	lesvliegtuig overall
(c)	.	< K61> geel ; < K140> rood-oranje vlakken ;	< K61> geel ; < K140> rood-oranje vlakken ;	rozetten "groot" of klein; zwarte prop met wit-dayglow-wit tips;	lesvliegtuig overall KLu of MLD schema

.

Modelbouw informatie:
onderstel poten e.d: aluminium;
interieur: mat groen met glans zwart instrumenten paneel; stoelkussens groen of bruin; stoelknuppels groen;
doek achter stoelen: khaki of groen;
er was een variatie in de VHF danwel UHF antenne op de cockpitkap; soms ook een UHF antenne onder de romp;
soms anti-glare panel;
zwarte anti-slip walkways;
de registratieletter grootte varieerde wat;

Eind 2022 heeft Kovozávody Prostejov (KP) een serie 1/72 plastic bouwdozen van de S-11 / S-12 uitgebracht; het kitje heeft een klein foutje: de dorsal fin voor het kielvlak is ietwat te klein, dit kan met een plastic stripje en wat plamuur worden aangepast. Lees hier de recensie van Arie Vos...