Fabriek | Lockheed Martin |
Vliegtuig | JSF (joint strike fighter) |
Type-aanduiding | F-35A |
Cat 3 -- totaal 37 + 9 + 6 (+ 6) stuks |
" Lightning II " |
(Amerikaans F-35A schema)
Informatie:
De Lockheed Martin F-35 werd ontwikkeld als een multi-role vliegtuig als opvolger van diverse types zoals de F-16. Het begon als het Joint Strike Fighter (JSF) programma en een aantal prototypes. Het is een familie van toestellen met steeds slechts 1 piloot en 1 Pratt and Whitney F135 motor: de conventionele start en landing F-35A (CTOL), de korte start en verticale landing F-35B (STOVL) met een ingewikkelde motor met een soort Rolls Royce liftfan voorin, en de marineversie F-35C (CATOBAR) voor gebruik vanaf vliegdekschepen.
Het F-35 programma heeft enorm veel vertragingen ondervonden. Er waren technische problemen bij de ontwikkeling en vele discussies over de kosten. De F-35 is uniek omdat het een verregaande "steath" eigenschappen heeft welke het toestel moeilijker detecteerbaar maakt voor vijandelijke radar. Daardoor heeft een toestel een wat vreemde kleur door de geheime stealth verflagen. Cockpit en het toestel zitten vol met sensoren zoals een AN/AAS-37 waarschuwingssysteem en andere electronica alsook een AN/APG-81 AESA radar. De piloot zit op de Martin Baker US16E schietstoel en kijkt naar schermen met een touchscreen. Intern heeft iedere F-35 versie 1 intern GAU-22A 25 mm kanon en een wapenruim om de stealth eigenschappen te behouden.
Het Amerikaanse plan is om meer dan 2500 F-35's te kopen voor hun strijdkrachten. Diverse NATO landen volgden maar ook andere luchtmachten. Nederland was een van de eerste partners. Landen die het toestel al (deels) vliegen in de opstart/testfase zijn Nederland, Noorwegen, Verenigd Koninkrijk, Australïe, Israël en Italïe. Bestellingen zijn ook gedaan door Belgïe, Denemarken en Japan. F-35 productie wordt gedaan in een aantal landen en ook Nederlandse bedrijven leveren onderdelen en electronica.
De F-35 vloog voor het eerst op 15 december 2006 en de Amerikaanse Marines Corps nam de eerste F-35B toestellen in dienst juli 2015. De eerste USAF F-35A kwam pas in augustus 2016 in dienst. In 2018 maakte de F-35 zijn gevechtsdebuut met de Israëlische luchtmacht.
Er zijn wat kleine verschillen tussen de versies van de landen; zo krijgen Noorse en (latere update ook) de Nederlandse F-35A toestellen een remparachute wat betekent dat er een verhoogd paneeltje achterop de rug zit. De Israëlische F-35I versie heeft wat Israëlische systemen voor wat betreft sensoren en bewapening.
Literatuur: | |||
J-35A KLu, eerste vlieger opgeleid | Flight International | March 11-17, 2014 (Flight no.5430) | |
JSF F-35 |
Air International | diverse nummers, o.a. Vol.52, pag 78 / Vol.63, pag 28 / Vol.78, 01.32 / Vol.79, 04.50 / Vol.80,05.80 | |
Van JSF naar F-35 Lightning II | Violero | Pieto van Buysen | 2014 |
Dutch Lightnings | Air Forces Monthly #424 | G. Kromhout | Juli 2023 |
Websites:
|
IPMS NL Lockheed Martin F-35 walkaround
|
F35 info op F16.net |
http://www.lockheedmartin.com/us/who-we-are/global/netherlands.html |
Mooie video op YouTube: https://www.youtube.com/watch?time_continue=4&v=d9HqVXGRJL0 |
FOTO GALERIJ:
Deze inhoud op deze pagina werd voor het eerst opgesteld zomer 2008 door M.de Vreeze