Cat 4. MLD
17 stuks, nummers P300-P316 (later 16-300 t/m 16-316 en nog later vanaf 1959 met de nieuwe registraties 100-110 voor resterende toestellen)
De MLD zocht begin jaren vijftig naar een opvolger voor de zo betrouwbare Catalina's maar er werden in die tijd geen nieuwe grote amfibievliegtuigen meer gebouwd. Men besloot daarom van de US Navy 17 "vrijwel nieuwe" Mariners PBM-5A toestellen over te nemen. Vijftien kisten werden dan in dienst gesteld en een tweetal gereserveerd voor onderdelen. De PBM-5A was een variant met wielonderstel met dezelfde motoren en een stuk zwaarder met een te klein motorvermogen. De geleverde Mariners waren relatief oude toestellen en werden na revisie door de US Navy geleverd aan de MLD vanaf mid 1955, deels aflevering naar Nederland en deels naar Nieuw Guinea.
De toestellen werden vooral gebruikt in Indië waarbij ook de toestellen in Nederland werden overgevlogen. Er konden wel 25 mariniers in mee. VSQ-8 op Valkenburg vloog ermee die ook opleidingen verzorgde. In Indië vlogen ze vanaf maart 1956 bij VSQ-321 o.a vanaf Boroekoe bij Biak op Nieuw Guinea. Later werd daar de opleiding ook gedaan.
De Mariner was een voor de MLD groot toestel en er was een groot tekort aan onderdelen. De Mariners hadden een te klein motorvermogen en waren dus lastig te opereren. Ze werden voor diverse taken ingezet o.a patrouilles met de zgn. "kampongverkenningen". Ook stond af en toe een kist op Jefman in een OSRD rol en werden er vluchten naar de Wisselmeren gemaakt.
Ook het vliegen in de Tropen vroeg veel van de toestellen en de ingebouwde apparatuur had een hoop storingen. Op Biak op Nieuwe Guinea werd onderhoud gedaan maar groot onderhoud gebeurde in Nederland en dat maakte ferry vluchten noodzakelijk. Daar gebeurden echter vaak fatale ongevallen en daarom werd later het transport per schip heen en terug gedaan wat een hoop tijd kostte.
Vanwege de vele ongevallen met veel dodelijke slachtoffers werd in januari 1960 een vliegverbod afgekondigd en werden de resterende toestellen afgevoerd. Formeel gingen de resterende kisten maart 1960 uit dienst.
MLD Mariner, zo te zien op Biak op veld Boeroekoe en veel details zijn te zien. De motor is ingepakt met zeil. Foto: Collectie Joop Gelauf (used with permission)
Goed te zien hier zijn de zwarte strepen achter de uitlaten. De walkways zijn bijna niet te zien op de vleugel. Foto: archief Ministerie van Defensie / Mar.Historie (used with permission)
Mariner bij aflevering in donkere glossy sea blue schema en nog zonder neuskoepel, de "316" (ook de 315 had bij aflevering deze kleur; de rest was al bare metal). Foto uit collectie Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)
Foto: Nationaal Archief (used with permission).
| Registratiegegevens: | |||||
| Registratie | Constructienummer | Tweede registratie vanaf 1959 | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen |
| 16-300 | 122075 | 100 | 28-11-1955 | 03-03-1960 | bij transfervlucht Valkenburg naar Biak al motorproblemen begin februari 1956. Was maart 1956 eerste kist in Indie. |
| 16-301 | 122081 | 101 | 22-12-1955 | 03-03-1960 |
beschadigd sept 1956 in Woendi baai maar gerepareerd; later na maart 1960 gesloopt Biak |
| 16-302 | 122085 | 102 | 21-12-1955 | 17-12-1959 | ongeval Patipibaai / Fakfak bij een verkenningsvlucht boven Nederlands-Nieuw-Guinea. |
| 16-303 | 122608 | n.v.t | 29-11-1955 | 10-09-1958 | ongeval tijdens ferry vlucht te Abadan (Iran) |
| 16-304 | 122070 | 103 | 31-07-1956 | 03-03-1960 | was bij uit dienststelling in onderhoud Nederland. Gesloopt |
| 16-305 | 122072 | n.v.t | 05-12-1956 | 22-11-1957 | ongeval Haringvliet |
| 16-306 | 122084 | n.v.t | 17-12-1956 | 10-06-1959 | ongeval bij landing te Goa (Portugese enclave in India) tijdens ferry vlucht |
| 16-307 | 122603 | n.v.t | 08-10-1956 | 11-10-1957 | ongeval noodlanding Valkenburg en onherstelbaar; werd gebruikt daarna voor brandweeroefeningen Zestienhoven |
| 16-308 | 122078 | 104 | 07-03-1957 | 03-03-1960 | later gesloopt Aviolanda |
| 16-309 | 122611 | 105 | 24-04-1957 | 03-03-1960 | later na maart 1960 gesloopt Biak |
| 16-310 | 122612 | 106 | 08-04-1957 | 03-03-1960 |
ongeval 29-05-1958 bij Fakfak maar hersteld. |
| 16-311 | 122613 | 107 | 12-06-1956 | 03-03-1960 | |
| 16-312 | 122470 | n.v.t | 14-05-1957 | 12-08-1957 | ongeval op het vliegveld van Merauke op Nieuw Guinea |
| 16-313 | 122079 | 108 | 12-07-1957 | 07-10-1959 | zwaar beschadigd oktober 1959 op Steenkoolrivier, niet meer gerepareerd |
| 16-314 | 122604 | 109 | 25-07-1957 | 03-03-1960 | |
| 16-315 | 122082 | n.v.t | 17-09-1957 | 28-06-1958 | bij aflevering in donkere glossy sea blue schema en nog zonder neuskoepel; later voorzien van neuskoepel; werd gesloopt op Valkenburg voor onderdelen mid 1958 |
| 16-316 | 122086 | 110 | 17-09-1957 | 03-08-1959 | bij aflevering in donkere glossy sea blue schema en nog zonder neuskoepel; later voorzien van neuskoepel; beschadigd rif Fakfak / Onin en niet meer gerepareerd |
Bronnen o.a. [B16] MLD.70 , [B5] Luchtv.kennis 1968-3 , info R.Burgerhout
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)