5. ML-KNIL Piper Cub

Cat 5. ML-KNIL

De ML-KNIL kreeg al in 1940 een tweetal civiele J-4E Cubs van vliegclubs en ook werd een J-4 gevorderd van een vliegclub op Sumatra. Al gauw viel Indië in Japanse handen.  

  ---------

Na de oorlog: Piper L-4J "Cub" (ook Grasshopper genoemd in de USA); 
Indie 78 stuks , kenmerken PC001-028 en tweede serie R301-R328., later een derde serie aankopen R335 e.v.

Na de capitulatie van Japan augustus 1945 volgde in Indië de wederopbouw met vele Pipercubs die tweedehands werden aangeschaft. Veel kisten waren afkomstig van Amerikaanse dumps uit de Filipijnen en de eerste kwamen maart 1946 van type L-4J.  (Merk op: niet te verwarren met een tweetal Taylorcraft L-2M toestellen, deze leken sterk op de Pipercubs).  

Na de oorlog werd formeel 6 ArVa opgericht bij de ML-KNIL. Bij de formele oprichting beschikte het squadron nog niet over de aangekochte Piper Cubs en vloog het squadron met vijf in bruikleen gekregen Piper Cubs L-4J van de Bataafsche Petroleum Maatschappij. De BPM had deze mei 1946 gekocht uit voorraden op het Filipijnse eiland Leyte en ze kregen een civiele PK- registratie. Augustus 1946 arriveerden de eerste Piper Cubs per schip in Soerabaja. De kisten voor de ML-KNIL kwamen op Tjililitan bij Batavia en een kist ging eind 1946 naar Andir (bij Bandoeng).

Mid 1947 waren meerdere Piper Cubs aangeschaft. De vijf kisten van de BPM werden nu ook formeel overgenomen (en kregen nummers R-329 t/m R-333). (de BPM kreeg vervolgens 5 andere kisten van de ML ter vervanging).

De toestellen gebruikt voor waarneming en allerlei andere lichte taken bij 17 ArVa squadron. De kisten werden ingedeeld bij een staf, en vijf patrouilles t.w. A, B, C, D en E welke vervolgens zouden worden gestationeerd op Tjililitan, Andir, Soerabaja, Semarang en Balikpapan. Als eerste werden de A/E-patrouille op sterkte gebracht. Vervolgens de B en D-patrouille. Daarnaast werden er nog twee Piper Cubs aan de C-patrouille toebedeeld daar deze twee toestellen had afgestaan aan de TrpCdt van Bali/Lombok.

De hoofdtaak van het squadron bestond uit het voeren van verkenningen voor de infanterie en het waarnemen/vuurleiding voor de artillerie. Verder samen met de P-51's werden ze gebruikt voor voor-verkenningen van konvooien. Voor de herkenbaarheid werden veel Pipers voorzien van witte vleugeltips. Daarnaast werd het squadron ook ingezet voor transport, verbindingen, bewakingstaken en het vervoer van post.

De bedoeling was dat eind 1946 het squadron op Sumatra zou worden gestationeerd. Maar de toestellen van het nieuw gevormde 6 ArVa, dat de taak op Java moest overnemen, waren nog niet gearriveerd. Om toch aan de vraag aan luchtverkenning op Sumatra te kunnen voldoen werden de A, B en C patrouille eind 1946 verplaatst naar Sumatra en gestationeerd te Palembang (A-Patr), Padang (B-patr) en Medan (C-patr + staf). De Cubs van D en E-patrouilles bleven op Java en waren gestationeerd op Tjililitan en Semarang. Eind februari, begin maart 1947, na aankomst van 6 ARVA, werden de D en E-patrouilles opgeheven.

Vanaf juli 1947 volgde nog een derde serie aangekochte L-4's. 

Tijdens de 1e politionele actie tegen de Indonesische opstandelingen rond 21 juli 1947, werden de Piper Cubs ingezet voor verkenningen boven Republikeins gebied en voor artillerie waarnemingen. Dit was niet zonder gevaar daar er veelvuldig op lage hoogte gevlogen werd. In totaal heeft het squadron tijdens de 1e politionele actie meer dan 500 vluchten gevlogen.

Na de 1e politionele actie was het bezette gebied aanzienlijk vergroot en moest er ook grotere afstanden afgelegd worden. Om de afstanden te bekorten werden er door de genie vliegstrips aangelegd in het nieuw bezette gebied waarop de Piper Cubs makkelijk konden landen en starten. Een ander probleem betrof het tekort aan materieel en personeel. Van hogerhand werd, uit noodzaak, een beperking van vlieguren ingesteld ingaande 1948.

Tijdens de 2e politionele actie verzette het squadron weer veel werk en vloog het zo'n 350 sorties. Na de 2e politionele actie vloog het squadron de meeste sorties dan ooit. Dit had natuurlijk zijn weerslag op mens en materieel en evenals in 1948 werd een beperking ingesteld van het aantal vlieguren van de Piper L-4 cubs.

(het schijnt dat diverse vliegclubs ook gebruik mochten maken van de ML-KNIL Piper Cubs).

Op 25 april 1950 werd het squadron opgeheven en bij de Indonesische onafhankelijkheid werden diverse kisten vreedzaam overgedragen naar de AURI.

                                                               
Allerlei Indische kisten voor de Japanse aanval, de kist rechtsvoor met driehoek is een Piper J-4 Coupe; deze is herkenbaar aan de afwezigheid van een raam achter de vleugel en de wielkappen. Foto: Collectie M. de Vreeze  (used with permission). 

L-4 na de oorlog in Indië, zo te zien zonder flaps. Let ook op het schuine achterraam. Foto: Collectie Joop Gelauf  (used with permission)

Bijzondere foto van de L-4 "R3-25" die juli 1947 tijdens de 1e politionele actie enkele dagen stond op een veldje bij Lembang op Java (nabij Bandoeng). Het toestelletje werd gebruikt voor verkenningen. De Nederlandse vlag zat wel op de romp maar is net niet te zien. De kleine foto is gemaakt en beschikbaar gesteld door dhr. Van der Meulen die het toestelletje moest bewaken met zijn makkers. Foto: Ruud van der Meulen (used with permission).

L-4J in Indië omstreeks 1947, de PC4-006. Foto: Nationaal Archief (used with permission)

  Bronnen.. zie hieronder...

 Bronnen o.a. [B15] Luchtv.Indie , [B5] Luchtv.kennis 2003-2

Wie heeft meer gegevens? Graag uw bijdrage... neem contact op....

 Inhoud voor het eerst opgesteld zomer 2004 door M. de Vreeze en W. Jonker (op de oude IPMS website)