Cat 4. MLD
48 stuks, nummers S11 - S58 en wel van 1940-1942.
Door de Nederlandse Regering werden na de val van Nederland een aantal orders geplaatst vanaf juni 1940 voor opleidingen in Indië. (voor meer info, zie Cat.5 ML-KNIL ).
De toestellen waren een mix van toestellen met wielonderstel (STM-E2) en Ryans met drijvers (STM-S2). Er werden bij diverse orders voor drijverkisten ook extra wielsets besteld, deze wielen konden desgewenst aan de drijvers worden gemonteerd.
De eerste aflevering aan de MLD begon al snel vanaf november 1940 met verscheping in verschillende schepen naar Indië. De MLD-Ryans werden gebruikt vanaf Perak en Morokrembangan bij Soerabaja. Twaalf Amerikaanse instructeurs deden de training van MLD vliegers. De opleidingen van vliegers waren met name voor vliegers van de Dorniers en Catalina 's. De Ryans voldeden op zich goed en werden tot februari 1942 flink gebruikt maar toen ook ingezet voor allerhande taken zoals verkenningen. In januari 1942 werd de MLD vliegschool overgeplaatst naar Maospati.
Vanwege de Japanse oorlogsdreiging besloot het gezag in Indië eind 1941/ begin 1942 alvast de vliegscholen op Java te verplaatsen naar Australië. De MLD vliegschool slaagde erin om in Soerabaja mid februari 1942 waarschijnlijk 36 Ryans aan boord te nemen van de ms.Tjinegara. Dit schip voer naar Australië met een stop in Adelaide en vervolgens naar Sydney waar het 10 maart 1942 aankwam. Een tiental achtergebleven Ryans van de MLD werd nog vernield door eigen personeel zodat ze niet in Japanse handen vielen. Al snel viel Indië met als gevolg de capitulatie 2 dagen eerder op 8 maart 1942.
In Sydney werden een aantal Ryans weer gemonteerd door Quantas op Rose Bay en door de ANA op Mascot en de Ryans overgebracht naar Rathmines. Maar al gauw bleek dat de lokale Australische vliegvelden overvol waren en dat er weinig gelegenheid was voor Nederlandse opleidingen op de uitgeweken MLD Ryans. Vanwege deze situatie en de Japanse dreiging van Australië (men wist niet of de Japan de opmars zou voortzetten) werd besloten de "Nederlandse" vliegeropleidingen op het vaste land van de Verenigde Staten te gaan opzetten te Jackson, Mississippi. Meer dan 500 man Nederlands Indisch personeel werd overgebracht met het schip ss. Mariposa van Australië naar de Verenigde Staten. Aangekomen in San Francisco reisde men per trein door naar Mississippi waar de vliegschool RNMFS te Jackson werd opgezet. De Ryan kisten zelf in Australië werden mei/juni 1942 overgedragen aan de Australische RAAF. De RAAF maakte daarna echter weinig gebruik van de toestellen al werd er wat gevlogen op het veld Rathmines bij o.a. RAAF no.1 communications flight.
(Na de beëindiging van de oorlog kwamen veel van de resterende Australische Ryans bij particuliere eigenaars, heden ten dage vliegen er nog steeds ex-Nederlandse Ryans).
Ryan van de fabriek, dit is een PR foto bij San Diego USA. Het schema lijkt niet standaard en was snel voor de PR zo aangebracht. Foto: Archief Ministerie van Defensie (used with permission)
Foto: Archief Ministerie van Defensie (used with permission)
Foto uit collectie Afd.LuchtvaartKennis (used with permission)
| Registratiegegevens Ryan STM MLD: | |||||
| Registratie | Constructie-nummer | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen | |
| S-11 | 447 | 01-10-1940 | 17-02-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. Werd voor capitulatie vernield op Java; |
|
| S-12 | 448 | 01-10-1940 | 17-02-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. Werd voor capitulatie vernield op Java; |
|
| S-13 | 449 | 01-10-1940 | 17-02-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. Werd voor capitulatie vernield op Java; |
|
| S-14 | 450 | 01-10-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. Naar RAAF, werd A50-7 juni 1942 (vloog aldaar tot maart 1945 en werd augustus 1947 de VH-AHF) |
|
| S-15 | 451 | 01-10-1940 | 17-02-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. Werd voor capitulatie vernield op Java; |
|
| S-16 | 452 | 01-10-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht.; gebruikt begin 1941 op Morokrembangan en toen vliegschool Maospati op Java. Uitgeweken naar Australie a/b ms.Tjinegara; naar RAAF als A50-19 maar waarschijnlijk niet door RAAF gebruikt; in 1947 naar Noorse eigenaar via Hong Kong en in 1954 naar Noorwegen, regi LN-TVF; 1955 beschadigd en opgeslagen; bijna gesloopt maar in 1968 naar Amerikaanse eigenaar, werd N9761; in 1972 in opslag USA; in 2002 verkocht en naar St. KLu historische vlucht, opgeknapt en vliegend als PH-STM met MLD code "S-16" | |
| S-17 | 453 | 01-10-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. Naar RAAF aug 1942, werd A50-24. April 1945 gesloopt Evans Head | |
| S-18 | 454 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. In aug 1942 naar RAAF, werd A50-27; uit dienst januari 1945, werd april 1946 VH-AGU en juni 1957 VH-WEB. |
|
| S-19 | 455 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. In aug 1942 RAAF, werd A50-25; April 1945 gesloopt Evans Head |
|
| S-20 | 456 | 01-11-1940 | 21-04-1941 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht.; Vernield tijdens proefvlucht 21-04-1941 |
|
| S-21 | 457 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. Naar RAAF aug 1942 en werd A50-30; uit dienst april 1945 en werd VH-BBJ en jaren zestig VH-RUM en vervolgens N8146 |
|
| S-22 | 458 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 25/06/40. Hiervoor zijn later 12 drijversets gekocht. In juni 1942 RAAF, werd A50-17; april 1945 uit dienst en werd VH-AGV; veel later NC17343 vliegend in eerst USA en (2018) in Oaksley Park, U.K |
|
| S-23 | 459 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In juni 1942 RAAF, werd A50-11; uit dienst april 1945, december 1945 werd VH-AGD; ongeval Mildura, oktober 1967 afgevoerd. |
|
| S-24 | 460 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In juni 1942 RAAF, werd A50-15 en afgevoerd november 1943. |
|
| S-25 | 461 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In juni 1942 RAAF, werd A50-33 en afgevoerd maart 1945 |
|
| S-26 | 462 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In aug 1942 RAAF, werd A50-21 en afgevoerd november 1942 |
|
| S-27 | 463 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In juni 1942 RAAF, werd A50-12; afgeschreven 18 mei 1944 te Sale. |
|
| S-28 | 464 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In juni 1942 RAAF, werd A50-4; uit dienst juni 1944 en werd VH-ARR, in 1949 VH-BNG, gecrashed juni 1952 |
|
| S-29 | 465 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In aug 1942 RAAF, werd A50-22, uit dienst april 1945, werd VH-AGW |
|
| S-30 | 466 | 01-11-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In aug 1942 RAAF tot februari 1945; zie opmerking*** |
|
| S-31 | 467 | 01-12-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In juli 1942 RAAF, werd A50-2 tot oktober 1946, werd VH-ARS en daarna mei 1953 de VH-RAE. |
|
| S-32 | 468 | 01-12-1940 | 17-02-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40; verloren gegaan door oorlog op Java. |
|
| S-33 | 469 | 01-12-1940 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. In aug 1942 RAAF, werd A50-34. April 1945 uit dienst, werd VH-AHD. |
|
| S-34 | 470 | 01-12-1940 | 17-02-1942 | Besteld als drijvervliegtuig maar ook wielsets, Contractdatum: 08/07/40. Verloren gegaan door oorlog nog op Java. |
|
Opmerking ***: in de jaren tachtig vloog een Ryan in de USA in een MLD schema nummer S-30; dit was echter niet de originele kist .
| Registratiegegevens Ryan STM-2S MLD: | |||||
| Registratie | Constructie-nummer | Datum in dienst | Datum uit dienst | Opmerkingen | |
| S-35 | 471 | 01-12-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juni 1942 naar RAAF, werd A50-23 tot april 1945, werd mei 1977 VH-DBD te Wagga Wagga. |
|
| S-36 | 472 | 01-12-1940 | 17-02-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. Verloren gegaan door oorlog nog op Java. |
|
| S-37 | 473 | 01-12-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juli 1942 RAAF, werd A50-1 tot augustus 1945, werd VH-AGQ |
|
| S-38 | 474 | 01-12-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juli 1942 RAAF, werd A50-19 ?? (zie S-46**); augustus 1947 werd VH-AHE tot 1956; nu Temora Aviation Museum (Aus.) ? |
|
| S-39 | 475 | 01-12-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juni 1942 naar RAAF, werd A50-9. Uit dienst juli 1944 en werd februari 1955 VH-AGR (2e kist met deze regi). |
|
| S-40 | 476 | 01-12-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In aug 1942 RAAF, werd A50-31 tot april 1945 en werd november 1945 VH-AGZ. In 1969 naar USA als N288Y en later N7779. |
|
| S-41 | 477 | 01-12-1940 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juni 1942 RAAF, werd A50-10; afgeschreven 26-04-1943 bij Charters Towers. |
|
| S-42 | 478 | 01-12-1940 | 17-02-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. Verloren gegaan door oorlog nog op Java. |
|
| S-43 | 479 | 01-01-1941 | 01-10-1941 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. Verongelukt en door brand vernield nog op Java. |
|
| S-44 | 480 | 01-01-1941 | 17-02-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. Verloren gegaan door oorlog nog op Java. |
|
| S-45 | 481 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In aug 1942 RAAF, werd A50-32 tot januari 1945 en werd maart 1946 VH-AHA tot augustus 1951. |
|
| S-46 | 482 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als landvliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. wel naar Australie maar geen RAAF dienst (of wel naar RAAF als A50-19?) |
|
| S-47 | 483 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig STM-2, Contractdatum: 15-08-1940. In juli 1942 RAAF, werd A50-5 tot april 1945 en werd november 1945 VH-ARG. Februari 1951 verongelukt. |
|
| S-48 | 484 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In aug 1942 RAAF, werd A50-28 tot maart 1945 |
|
| S-49 | 485 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juni 1942 RAAF, werd A50-14; afgeschreven april 1945 te Evans Head. |
|
| S-50 | 486 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juni 1942 RAAF, werd A50-16; afgeschreven december 1943 |
|
| S-51 | 487 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juni 1942 RAAF, werd A50-8 tot maart 1945 |
|
| S-52 | 488 | 01-01-1941 | 17-02-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. Verloren gegaan door oorlog nog op Java. |
|
| S-53 | 489 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juni 1942 RAAF, werd A50-13 tot maart 1945; werd februari 1946 civiel VH-AGS in Australie en na 1954 ZK-BEM in Nieuw Zeeland. Later Technology museum Auckland, nu vliegend! | |
| S-54 | 490 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In aug 1942 RAAF, werd A50-26 tot maart 1945 en werd niet VH-AGX maar VH-HDM. |
|
| S-55 | 491 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juni 1942 RAAF, werd A50-20 tot februari 1944 |
|
| S-56 | 492 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In aug 1942 naar RAAF, werd A50-29 tot april 1945 en werd VH-AHC. |
|
| S-57 | 493 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juli 1942 RAAF, werd A50-6 tot april 1945 en werd september 1945 VH-AGB. |
|
| S-58 | 494 | 01-01-1941 | 01-06-1942 | Besteld als drijvervliegtuig, Contractdatum: 15-08-1940. In juli 1942 RAAF, werd A50-3 tot april 1945; later civiel VH-AHG, VR-HDK en PI-C342 Los Gatus Phillipines, naar USA als N14911. |
|
Bronnen o.a. [B16] MLD.70 , [W4] NedWeb , [B5] Luchtv.encycl Ryans , [B5] Luchtv.kennis o.a. 1986-07/08 , [W12] Heyman art.
(Opmerking: mei 1941 werden nog 25 stuks van de versie ST-3 besteld. De aflevering vond nooit plaats omdat Indië inmiddels al gevallen was).
De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)