4. MLD Westland Lynx

Cat 4. MLD

24 stuks voor MLD aangekocht:
 6   stuks mk.25 / UH-14A: kenmerken 260-265  (transport, opleiding en SAR taak)
10 stuks mk.27 / SH-14B: kenmerken  266-275  (onderzeeboot bestrijdings taak met dipping sonar)
 8   stuks mk.81 / SH-14C: kenmerken  276-283  (onderzeeboot bestrijdings taak met een MAD gear)
 (nu SH-14D na te zijn updated )

De Lynx werd gekozen voor de MLD waarbij standaardisatie en het uitvoeren van een aantal taken hoog in het vaandel stonden.

De eerste UH-14A werd op 15 november 1976 afgeleverd met een tweede kist een maand later. Met deze twee Lynxen werd voor de MLD deelgenomen aan de Intensive Flying Trials Unit (IFTU) van de Royal Navy. Hierbij werd de Lynx beproefd op inzetbaarheid, onderhoudbaarheid en betrouwbaarheid (dit wordt OT&E genoemd: Operational Test & Evaluation). Na afronding van de IFTU werden beide Lynx helikopters op mei 1977 overgevlogen naar De Kooy. De laatste UH-14A werd aan de MLD afgeleverd november 1977. De UH-14A werd ingedeeld bij VSQ 7.

Al snel na aankomst op De Kooy werd de Lynx ingezet voor Search and Rescue en werd in de loop der jaren menige spectaculaire reddingsoperatie uitgevoerd bij zeer slecht weer en storm.  

De SH-14B werd uitgerust met een dipping sonarinstallatie, en deze versie had een hoger startgewicht, sterkere motoren en dito gearbox. Voor infasering van de SH-14B was van mei 1979 tot juli 1980 de Boord Lynx Helikopter Evaluatie en Testgroep (BET) geformeerd. Met deze groep werden ondermeer de operationele limieten voor operaties van schepen vastgesteld alsmede de optimale samenstelling van helikopterbemanning en de boordvliegtuigploeg. Na afloop was de SH-14B volledig inzetbaar bij de MLD en werden de toestellen ingedeeld bij VSQ 860. De eerste twee vluchteenheden werden geformeerd en geplaatst aan boord van schepen, waarmee de lange carrière van de Lynx als boordheli begon.

In 1980 en 1981 werden de laatste acht SH-14C helikopters afgeleverd. In plaats van een dipping sonar waren deze helikopters uitgerust met een MAD detector die aan een kabel neergelaten kon worden. Dit systeem bleek in de praktijk helaas niet te voldoen voor onderzeebootbestrijding en werd in 1984 verwijderd. Vervolgens werden de SH-14C’s ingezet voor algemeen gebruik (utility) en voor SAR taken.

De drie verschillende typen Lynx helikopters werden niet gelijkwaardig intensief ingezet. Na een voorbereiding van vijf jaar werd eind 1990 begonnen met de uitvoering van de STAndaardisatie en Modernisatie Lynx (STAMOL). STAMOL duurde tot juli 1994. Hierbij werden alle Lynx helikopters op de SH-14D standaard gebracht. De kisten werden voorzien van RR GEM-42 motor en ook nieuwe BERP rotorbladen met bredere kromme tippen. Ook werd het horizontaal staart-vlak ingekort en voorzien van een opstaande rand aan de achterlijst, een zgn "Gurney-flap". Verder intern en extern voorzien van extra elektronische apparatuur, o.a aan de wiel fairings.

Bij de MLD was de Lynx een prima boordhelikopter, die wereldwijd onder vaak zware weersomstandigheden is ingezet. Er was wel meer onderhoud nodig dan oorspronkelijk door de fabriek beloofd. Naarmate de jaren vorderden werd dat alleen maar meer, omdat de Lynx zwaar werd belast tijdens boordoperaties. Maar de kist hield zich kranig onder allerlei weersomstandigheden.

De Lynxen van de Marine Luchtvaart Dienst werden juli 2008 ondergebracht bij het gezamenlijke Defensie Helicopter Commando. De Lynx werd naast vele gebruikelijke operaties de laatste jaren ook ingezet bij anti-piraten missies bij de Hoorn van Afrika ("operatie Atalanta").

Wegens bezuinigingen werd april 2011 door Defensie besloten alle Lynx helicopters af te stoten. September 2012 werd de laatste Lynx uit dienst gesteld. 

UH-14A transport versie. Het nummer zit hier op de schuifdeur. Foto: M.de Vreeze  (used with permission)

UH-14A transport versie op een Vlootdag in Den Helder; er hangt een geel hijsnet aan de lier. Foto: M.de Vreeze  (used with permission)

Foto: M.de Vreeze  (used with permission)

Foto: dhr. F.Goth via en met dank aan de Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Foto: dhr. Tornij via Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Foto: dhr. Tornij via en met dank aan de Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

Foto: dhr. F.Goth via Afd.Luchtvaartkennis (used with permission)

SH-14D, let op de andere rotorbladen van deze gemoderniseerde Lynx versie. Foto: George Davelaar op Curacao (used with permission)

SH-14D (gemoderniseerde Lynx). Nummer in klein voor de schuifdeur en embleem. Foto: M.de Vreeze  (used with permission)

Foto: Wilko Jonker (used with permission family)

Foto: Wilko Jonker (used with permission family)

SH-14D. Jubileumschema. Foto: Wilko Jonker (used with permission family)

TIP: kijk voor honderden detail foto's in de   IPMS NL Lynx walkaround rubriek op deze website. 

  Bronnen o.a. [B16] MLD.70, [B1] MIP 2012-5, [W1] scramble web

De inhoud werd voor het eerst opgesteld door M.de Vreeze zomer 2004 (op oude IPMS website)