Revell - Douglas C-54 Skymaster (1/72)

 Met dank aan Revell voor het test shot exemplaar, exclusief ook voor IPMS Nederland.

     NOTE FOR OUR ENGLISH READERS: You can read this article in English here....

 UPDATE: De C-54 van Revell. Vergelijking van productie model met testshot, zie hieronder...

 Doosnummer:  REVELL  04877

 circa 350  onderdelen

 prijs ongeveer € 50,00

Dit model heeft jarenlang boven aan de wensenlijstjes van heel veel vliegtuigmodelbouwers gestaan en ze zullen niet worden teleurgesteld! Revell heeft dit model eind 2014 aangekondigd en de redactie van de IPMS Nederland kreeg één van de eerste testshots van Revell om deze te reviewen, wat we natuurlijk heel graag doen.

De C-54 Skymaster was, naast de overbekende C-47 Dakota, één van de belangrijkste transportvliegtuigen van de geallieerden tijdens de Tweede Wereldoorlog en ook in de jaren daarna, tot in de jaren '70 toen andere types dit vliegtuig geleidelijk naar de achtergrond hebben gedrongen. Vooral de USAAF en de USN hebben hiermee gevlogen, maar bijvoor ook de RAF heeft er een aantal gehad, waaronder het persoonlijke vliegtuig van Winston Churchill. In Nederland was de Skymaster vooral bekend als een van de eerste types waarmee de KLM direct na de oorlog het lijnennet weer heeft opgebouwd, totdat in de jaren '50 langzamerhand andere types beschikbaar kwamen. Momenteel staat er nog een C-54 in het Aviodrome in Lelystad. Deze stelt een C-54A voor zoals die kort na de oorlog bij de Netherlands Government Air Transport (NGAT) heeft gevlogen, en waarmee de luchtverbinding naar Nederlands-Indië werd hersteld.

De C-54 was, net als de C-47, gebaseerd op een voor de civiele markt ontworpen vliegtuig: de DC-4, die vanaf 1939 in ontwikkeling was, maar die niet de markt had bereikt doordat de VS in de oorlog werden betrokken. Alle 24 productie DC-4's, de eerste variant met een van boven afgeronde passagiersdeur (à la DC-3) en een interieur met stoelen, werden onmiddellijk door de USAAF overgenomen en tot C-54 omgedoopt. Maar voor militair gebruik was een versie met een stevige vrachtvloer en een grote laaddeur nodig, en dit werd de C-54A. Deze werd gevolgd door verschillende varianten waarvan de C-54D het talrijkst was. In totaal werden tussen 1942 en 1947 1245 C-54's gebouwd, inclusief 79 exemplaren van de DC-4-1009 variant die na de oorlog speciaal voor luchtvaartmaatschappijen werden gebouwd. Afgezien van de eerste 24 C-54's met passagierdeur kregen alle volgende vliegtuigen een grote vrachtdeur, ook de DC-4-1009. Wel werden na de oorlog heel wat C-54's voor personenvervoer omgebouwd en kregen dan vaak weer een kleinere DC-6 rechthoekige passagiersdeur in plaats van de vrachtdeur. Ook Canadair heeft na de oorlog een serie C-54's gebouwd als de DC-4M North Star, uitgerust met Merlin-lijnmotoren.

De C-54 is met name zeer beroemd geworden in zijn rol bij de luchtbrug van Berlijn in 1948 en -49, toen de stad door de Russen werd afgesneden van het westen en nog alleen door de lucht bevoorraad kon worden. Hieraan heeft het toestel de bijnaam 'Rosinenbomber' overgehouden. Op het voormalige vliegveld Tempelhof in Berlijn is een exemplaar behouden als gedenkteken.
Alle versies van de C-54A t/m -M verschillen alleen op details, zoals motorvariant en -vermogen, tankinhoud, electrische uitrusting enzovoort. Aan de buitenzijde zijn onderscheidende kenmerken alleen de astrodome, eventueel een radarneus, sommige antennes, het type wielen, de carburateurinlaatfairings en de uitlaten, echter zijn deze niet kenmerkend voor het ene of andere type. Het enige onderscheidende kenmerk om een civiele DC-4-1009 te onderscheiden zijn de inspectielichten voor vleugel-ijs in de romp, niet de vrachtdeuren. De KLM vliegtuigen die een passagiersdeur hadden waren dus allemaal omgebouwde C-54E of C-54G toestellen.

Als model
In 1976 heeft RarePlanes een 1/72 vacuform kit van de DC-4/C-54 uitgebracht, lange tijd was dit het enige bouwpakket van dit vliegtuigtype. De vormen van de romp, vleugels en staartvlakken lieten wel wat te wensen over. Een paar jaren later werd ook nog een vacuform Aviation Traders Carvair door J&L uitgebracht, dit betreft een in Engeland omgebouwde C-54 met een grote rompneus waarin twee personenauto's meegenomen konden worden. Deze was niet veel accurater dan de Rareplanes versie helaas. En toen verscheen begin jaren '80 de DC-6B van Heller: een hele verbetering wat betreft de vormen van romp en vleugels. Ook kwam er nog een C-118 versie uit en de hoop was dat Heller op deze weg verder zou gaan, en ook een C-54 uit zou gaan brengen. Echter kwam die er niet, wel kwam het Franse merk Mach2 halverwege de jaren '90 met een kit van de C-54, die helaas niets verbeterde ten opzichte van de Rareplanes kit en ook heel lastig te bouwen bleek. Modelbouwers die toch een C-54 wilden die er een beetje goed uitzag waren daarom genoodzaakt om zelf de Heller DC-6B om te bouwen, op zich zelf een goed uitvoerbare klus. Ook ondergetekende heeft dat gedaan, aan de hand van uitgebreid technisch referentiemateriaal dat ik onder meer bij de DDA heb mogen kopiëren.
Op de populaire schaal 1/144 heeft het overigens ook tot in de jaren 2000 geduurd voordat Minicraft met een DC-4/C-54 uitkwam, daarvoor waren er al wel een aantal vacuform en resin kits.

Aanvulling eind 2016: Revell heeft deze bouwdoos ook uitgebracht als civiele DC-4....

Het model van Revell
Het heeft lang geduurd, maar het is het wachten op dit model beslist waard geweest. Revell heeft duidelijk zeer grondig onderzoek gedaan om tot een accuraat model te komen. Volgens mijn informatie van Revell heeft de C-54 op Tempelhof als referentie gediend, ze hebben die uitgebreid opgemeten. De maten van de romp en vleugels kloppen binnen de millimeter. De romp en vleugels zijn voorzien van fijne groeven voor de panelen, dit ziet er heel overtuigend uit.
De flaps kunnen zowel in op als neer stand worden gebouwd, dit ziet er heel goed uit. De roeren zijn beweegbaar gemaakt, dit lijkt een beetje op de Airfix modellen uit de jaren 60, maar dan wel veel fijner. De pennetjes van de roeren zijn wel erg kwetsbaar, er waren al een paar afgebroken bij de testshot. Als ik 'm bouw lijm ik de roeren toch vast, dus ik heb er niet veel last van.
Helaas is er wel een probleempje met deze roeren. Op de C-54 op Tempelhof heeft men de oorspronkelijke C-54 roeren met doekbespanning vervangen door met metaal beklede DC-6 roeren, vermoedelijk omdat deze beter tegen het weer bestand zijn dan de oorspronkelijke. Revell heeft dit dus begrijpelijkerwijs ook op het model toegepast. Voor een C-54 moet je dus eigenlijk de roeren modificeren om het doek te suggereren. Dit mankementje is al een tijdje geleden door mij aan Revell gemeld, misschien wordt dit in de definitieve versie al gecorrigeerd. Zo niet, dan wil vast wel een aftermarket leverancier in het gat springen en resin roeren met doekbespanning op de markt brengen. (...... helaas is het niet gecorrigeerd blijkt, Red.).

Het Revell model verdient veel punten met z'n detaillering. Er is een gedetailleerd interieur als troepentransportvlietgtuig met zgn. bucket seats. De wanden van het interieur zijn als aparte onderdelen gemaakt, en de raampjes worden tussen dit en de buitenkant opgesloten. Zeer innovatief. Ook de cockpit en de ruimtes daar achter zijn zeer volledig ingericht. Jammer dat je er heel weinig van kunt zien als het model eenmaal dicht zit, het vraagt erom om op z'n minst de deuren open te zetten. Er zijn decals voor de instrumentpanelen.

Verder zijn er mooi gedetailleerde motorgondels, wielruimtes, landingsgestellen en motoren. De propellers zijn van het paddle-blade type, wat correct is voor de meeste C-54's. Alleen als je een heel vroege C-54 of C-54A wilt bouwen heb je misschien behoefte aan zgn. needle blade props. Ik denk dat die misschien wel bij Aeroclub of zo kunnen worden gevonden.
De kit heeft opties voor een radarneus, verschillende hoofdwielen, wel of niet een astradome, en kleine carburateurinlaten of de grote fairings die bij de meeste latere vliegtuigen gebruikt werden.
Decals voor een "Rosinenbomber" C-54D 43-17227 (1948) zoals bij de Berlijnse luchtbrug en een MATS kist C-54D 43-17218 (1962) met oranje vlakken voor de goede zichtbaarheid. De decals zijn erg compleet en heel netjes gedrukt.

Het model is in mijn ogen zeer geschikt om ook andere kleurenschema's toe te passen, zowel civiel (KLM of Sabena, zelfs Lufthansa bijvoorbeeld) of militair (Belgische Luchtmacht of NGAT, zie boven). Maar je kunt ook denken aan de Blue Angels of Thunderbirds team ondersteunings-vliegtuigen, en het zal wel niet lang duren dat decalproducenten hier in zullen stappen.

Een uitgebreid bouwverslag komt nog in 2015 in ons IPMS blad "Modelbouw in Plastic". Peter zal deze maken en is al bezig met de bouw, de onderdelen passen zelfs bij de test shot al behoorlijk goed. Aan te raden is veel onderdelen met een razor zaagje uit de rekken te halen, met name de fijne motor onderdelen!

REVIEWER:   Maarten Schönfeld 

10 juli 2015

Een paar nuttige referenties:

- Kijk voor meer informatie van Nederlandse gebruikte C-54 NGAT kisten op NedMil...
- C-54 walkaround: http://www.primeportal.net/hangar/luc_colin4/c-54q_56514/index.php?Page=4
- C-54 technische referentie: http://legendsintheirowntime.com/C54/C54_index.html

De C-54 van Revell. Vergelijking van productie model met testshot.

Naast de testshot kreeg de redactie recent ook de productie kit van de C-54 opgestuurd. Aangezien ondergetekende inmiddels de testshot aan het bouwen is voor de recensietafel van de ESM kreeg deze het verzoek om de testshot eens te vergelijken met d

e onderdelen van de productie kit. Hieronder wordt per sprue beschreven of en waar er verschillen zitten.

Sprue A: romp en stuurvlakken:

We beginnen met het belangrijkste: de stuurvlakken zijn ongewijzigd. Dat betekent dat ze er nog steeds uitzien als metalen stuurvlakken, en niet als met linnen beklede stuurvlakken, waarmee heel waarschijnlijk alle DC-4’s waren uitgerust. Blijkbaar was modificatie van de matrijs te duur. Een kansje dus voor de aftermarket industrie of de scratchbouwer.

De testshot had in de linkerhelft van de romp tussen cockpit en vleugelwortel een aantal deuken ter hoogte van een van de tussenschotten van het interieur. Die zijn bij de productieversie weg.

De bobbels in de vloeistukken van de vleugelwortels zijn gebleven. Deze worden vermoedelijk veroorzaakt door het “stitching” commando van het CAD ontwerpprogramma. Met “stitching” worden dubbelgekromde vlakken aan elkaar gerekend om kieren in het ontwerp weg te halen. Dit kan nogal eens leiden tot bobbels in het oppervlak.

Wat kleine oneffenheden in het rompoppervlak zijn gebleven. Wel lijkt de matrijs meer gepolijst te zijn.

Sprue B: bovenhelften vleugels, flaps en stuurvlakken:

Net als bij de romphelften zijn er wat kleine oneffenheden in het vleugeloppervlak gebleven en lijken de oppervlakken zelf wat gladder te zijn geworden.

Net als bij sprue A zijn de stuurvlakken ongewijzigd: weergave van metalen oppervlak in plaats van een met linnen bekleed oppervlak. NB de flaps waren wel van metaal. Die zijn dus in orde.

Er zit wat flash bij de scharnierpunten van de hoogteroeren.

De paspen bij de voorrand van de stabilotip is weggehaald. Die was inderdaad overbodig, heb ik ook weggehaald tijdens het bouwen.

Een foutje in de pasrand van een van de flaphelften is verholpen.

Aparte sprue met onderhelft vleugel: Het oppervlak is wat gladder geworden.

Sprue C:

Is er niet. Daarop zitten waarschijnlijk onderdelen voor de toekomstige kit met passagiersversie?

Sprue D: cabinevloer en flaps

Er zijn wat pasvlakken opgeknapt. Verder geen wijzigingen.

Sprue E: o.a. neuswielbak, cockpitdelen en vrachtdeuren

De binnenkant van een van de vrachtdeuren is opgeknapt en ziet er nu netjes uit. Verder ongewijzigd.

Sprue F: binnenwanden romp.

Op het linkerdeel is naast de contouren voor het uitsnijden van de vrachtdeuren nu ook de contour voor de toegangsdeur voor de passagiersversie toegevoegd. Te vrezen valt dat deze onderdelen dus ook voor de passagiersversie gaan worden gebruikt. En dat is niet goed, want die hadden een bekleed interieur en niet zoals heel mooi bij deze kit zichtbare spanten en ribben.

Sprue G:

Zat niet bij onze testshot, wel in de kit: twee ontbrekende schotten voor het interieur. Zelf heb ik schot 33 gemaakt aan de hand van foto’s van de testshot op internet.

Sprues H en I:

Zijn er niet. Daarop zitten waarschijnlijk onderdelen voor de toekomstige kit met passagiersversie?

Sprue J (2x): o.a. motoren en onderstel

Verdwenen zijn de onderdelen 90 en 91: die zijn overbodig, want vervangen door onderdelen 92. Dat was voor mij even puzzelen bij de testshot, maar ik was tot dezelfde conclusie gekomen.

De propellers zijn gepolijst, de motorkappen niet. Verder ongewijzigd.

Sprue K (2x): o.a. motoren en onderstel

Ongewijzigd. Het beetje flash zat ook al op het testshot

Sprue L: canvas banken

Er zijn sprue steuntjes naast de rugleuningen geplaatst. Waarschijnlijk om beschadiging van de onderdelen in de doos te voorkomen.

Sprue M:

Is er niet. Daarop zitten waarschijnlijk onderdelen voor de toekomstige kit met passagiersversie?

Sprue N: o.a. cockpit neuswieldeuren en hoofdwielbakken

De krimpdeuken in de neuswieldeuren zijn verdwenen. Verder ongewijzigd

Sprue O: doorzichtige onderdelen

Ongewijzigd

Het is leuk om eens goed te kijken naar de verschillen tussen een testshot en de productieversie van een model. Het bevestigd wat ik vaker op internet lees: als een matrijs de testshotfase heeft gehaald worden er meestal alleen maar kleine wijzigingen doorgevoerd voordat deze productieklaar is. Fundamentele zaken zoals in dit geval de wijziging van de stuurvlakken worden niet meer uitgevoerd. Dat zou teveel gaan kosten.

Ook de bevindingen van Maarten zoals hierboven beschreven blijven dus gehandhaafd.

Peter Booij

Aanvulling eind 2016: Revell heeft deze bouwdoos ook uitgebracht als civiele DC-4....

Meer Informatie Nederlandse C-54

Kijk voor meer informatie van Nederlandse gebruikte C-54 NGAT kisten op NedMil...

En onze IPMS.NL  C-54 walk around

INFORMATIE USAF C-54 MARKERINGEN EN BESCHILDERING

Handige info uit de USAF technical order over markeringen en kleuren info C-54 USAF. Collectie M. de Vreeze (used with permission)

Deze pagina werd voor het eerste gepubliceerd juli 2015