0 revell 03855  

merk:      Revell  
model:    Junkers Ju 188A-2 Rächer      
schaal:   1/48
kit nr. :    03855
aantal onderdelen: 235
prijs:       ca. 50,- Euro
 

De Ju 188.
De ontwikkeling en de fabricage van de Junkers Ju 188 is -zoals bij zoveel Luftwaffe projecten- een wirwar van techniek, veranderende visies en politiek. In eerste instantie zou de Ju 188 de Ju 88B worden. Na verloop van tijd was men van mening dat de geringe verbeteringen van de prestaties ten opzichte van de Ju 88A en -C verdere ontwikkeling niet zinvol maakte. Men was al tijden bezig met de ontwikkeling van wat later de Ju 288 zou gaan worden maar problemen met de motoren en het landingsgestel bleven roet in het eten gooien. Toen de reguliere Ju 88’s steeds meer onder druk kwamen te staan van Geallieerde jagers draaide men bij: beter geringe verbeteringen dan in het geheel geen verbeteringen. Daarop werd de ontwikkeling van de Ju 88B geïntroduceerd als de Ju 188. De belangrijkste versies waren de Ju 188A en de Ju 188E. De Ju 188E was de eerste operationele variant en uitgerust met BMW 801-motoren. Diezelfde motoren werden ook toegepast bij de Focke-Wulf Fw 190A. De Ju 188A kreeg Junkers Jumo 213A motoren die aanzienlijk meer vermogen leverden dan de Junkers Jumo 211-varianten waar de Ju 88 mee uitgerust was. De Ju 188A-1 was de eerste variant met de Jumo 213A maar toen de levering daarvan eenmaal op gang kwam werd de Jumo 213A met MW50 injectie leverbaar. Dat vormde de basis voor de Ju 188A-2. Ju 188A’s die waren uitgerust met torpedorekken en (en FuG 200 Hohentwiel radar tegen scheepsdoelen) werden geclassificeerd als Ju 188A-3.

De bouwdoos.
Dit model met Revell catalogusnummer 03855 is door de Chinese firma Dragon het eerst op de markt gebracht in 1994. Het was -net zoals het origineel- een doorontwikkeling van hun Ju 88-model dat het levenslicht zag in 1993. Revell heeft al eerder Dragon modellen uit de Ju 88-serie op de markt gebracht, namelijk in 1998 de Ju 88A-4 bommenwerper en in 2000 de Ju 88C-6 nachtjager.
Het model is dus 26/27 jaar oud. Dat is op zich natuurlijk geen enkel probleem maar het maakte mij wel nieuwsgierig naar de mate van slijtage van de mallen: in hoeverre gaan we eventuele flash tegenkomen, dichtgelopen paneellijnen of vervaagde details? Daarom ga ik zo gietraam voor gietraam behandelen.

Een ander gegeven wat je in je achterhoofd moet houden is dat Dragon de mallen zodanig heeft ontworpen om zoveel mogelijk varianten te kunnen maken zonder meerdere mallen voor rompen, vleugels en dergelijke te hoeven maken. Dat betekent dat de mallen modulair van opbouw zijn en we de uitvoerings-specifieke onderdelen zoals neuzen, motoren, vleugeltips, bommendeuren, stabilo’s en kielvlakken moeten aanbrengen op gemeenschappelijke rompen en vleugels. De kans bestaat dat de bouwer extra inspanningen zal moeten leveren om alles goed passend en op elkaar uitgelijnd te krijgen. De Dragon Ju 88/188 heeft over de jaren in dat verband niet de beste reputatie opgebouwd. Een medelid uit de Regio waar ik altijd kom heeft afgelopen jaar de Ju 88A-4 gebouwd en ik heb niet altijd vrolijkheid uit zijn mond horen komen… Daarom denk ik niet dat het model een beginner heel veel plezier zal brengen. Laten we er in duiken!

Foto-ets fret.
Een klein fretje met de nodige fijne onderdeeltjes. De affuit van het 20mm neuskanon vind je hier, de kabelsnijder tegen versperringsballonnen en de vizieren voor het neuskanon en de MG 131-mitrailleur. Ook de actuatie-armen voor de wieldeuren bevinden zich hier evenals hevels voor de trimvlakken aan de rolroeren. De sterantenne voor het peilkompas en de roosters aan de voorkanten van de vlamdempende uitlaten kan je hier vinden.

Gietraam A.
Dit gietraam is meegeleverd met alle Ju 88/188 bouwdozen uit de Dragon/Revell stal. Hier vind je zaken als de achterste romphelften, wielkasten en de Ju 88-cockpit elementen. Volgens de instructies heb je maar een beperkt aantal onderdelen van dit gietraam nodig voor de cockpit en zou je de rest dus kunnen weggooien. Bewaar die onderdeeltjes toch maar, in het bouwverslag in de MIP zal ik laten zien dat een aantal zaken nog bijzonder goed van pas zullen komen! Zoals de foto’s laten zien zijn een aantal kleine details heel mooi gegoten, zoals de radio’s, maar zorgen uitdrukcirkels zoals op de pilotenstoel weer voor extra werk. Overigens was de flash op de pilotenstoel en de uitdrukcirkel ook al zo op vroegere Dragon Ju 88-edities die ik al jaren op de plank op zolder heb liggen.

Gietraam B.
Ook dit is een algemeen Ju 88-gietraam. Hier vind je de boven- en onderkanten van de vleugels. Oppervlaktedetail ziet er prima uit. Op een enkel punt vind je een paneellijn die is “volgelopen” over een lengte van een millimeter of zo, maar ik vind het niet erg opvallend. Makkelijk genoeg ook weer uit te diepen.

Gietraam C.
Een gietraam dat gedeeld wordt met de Ju 88G-bouwdozen van deze serie. Hier vind je de stabilo’s met hoogteroeren en het kielvlak met het karakteristieke hoekige richtingroer. De hoogteroeren zijn in één stuk gegoten en daardoor kan je in het juiste strijklicht héél lichtjes wat krimpdeuken zien. Mag eigenlijk geen naam hebben.

Gietraam D.
Daarvan krijg je er twee. Logisch want het zijn de gietramen met de motorgondels. Deze hebben de juiste vorm voor de Jumo 213A met de luchtinlaten voor de turbo’s aan de rechterzijde. Je krijgt de keus uit geopende en gesloten koelkleppen. Persoonlijk vind ik de gesloten variant er beter uitzien; naar mijn smaak zijn de geopende koelkleppen wat te grof. De “Flammvernichter”-uitlaten zijn prima, hooguit dat het mooi is om de wanddikte aan de achterzijde wat te verminderen.

Gietraam F.
Ook hier krijg je er twee van. Ook weer logisch omdat hier de delen voor de propellers en de hoofdwielen zijn te vinden. Om met die laatsten te beginnen; die zijn prima. Het detail van de velgen ziet er netjes gegoten uit, de banden zijn verder gespeend van detail. Geen profiel maar dus ook geen logo’s zoals “Continental” of iets dergelijks. Als je dat wèl wilt kan je van verschillende merken Ju 88-wielen in giethars vinden. Zorg er dan wel voor dat je kiest voor late wielen. Met ingang van de Ju 88A-4 werd de familie uitgerust met een zwaarder uitgevoerd landingsgestel met bijbehorende wielen. Armory heeft o.a. Ju 188-wielen in hun programma. De propellerbladen brachten me in eerste instantie aan het twijfelen. Ik dacht eerst dat er standaard Ju 88 propellerbladen van het VS 11-type meegeleverd waren. Volgens voorschriften van de Luftwaffe moest de Ju 188 met de Jumo 213A uitgerust worden met de VS 111, dat is hetzelfde type propellerblad dat werd gebruikt bij de Fw 190D-9 en de Ju 87D-5 en G-2. Als je die bekijkt zie je een veel ronder profiel aan de achterlijst van het blad. Vergelijk met een VS 11-blad uit de doos van de Dragon/Revell Ju 88C-6 bracht aan het licht dat het profiel van de bladen in de verschillende dozen wel degelijk verschilt! In de Ju 188-doos vind je een blad dat breder is dan in de Ju 88-doos èn korter. Dat laatste klopt in principe ook, de propellers werden bij de Ju 188 iets ingekort. Ik heb het even grof nagemeten, de propellerbladen zijn nu wel wat te kort geworden. Ik zal bij mijn model proberen de propellerbladen 2 mm verder naar buiten te lijmen. Overigens, als ik foto’s bekijk van Ju 188A’s zie ik aan de voet van het propellerblad de vorm zoals in de bouwdoos en niet de vorm van het standaard VS 111-blad. Hoe het dus ook zit, ik zal het fotografische bewijs volgen en de propellers uit de doos gebruiken.

Gietraam G.
Eén van de twee transparante gietramen. Hier heb je maar een deel van nodig. Bewaar het meegeleverde Ju 88-cockpitdak maar voor het geval je een Revell of Dragon Ju 88 op de kop tikt en er bij het afwerken van het cockpitdak een ramp gebeurt!

Gietraam J.
De Ju 188-specifieke transparante delen. Die zien er erg goed uit, helder met erg weinig vertekening gezien alle dubbele rondingen. Ik merkte wel een vloeilijntje in het plastic op dat optreedt als het plastic in de mal te snel koelt tijdens het gieten. Er zijn ook twee types rugkoepel meegeleverd; voor een MG 151/20 en een MG 131. Als vuistregel hou ik aan dat de Ju 188A was uitgerust met de 20mm MG 151-koepel en de Ju 188E met de 13mm MG 131-koepel.

Gietraam K.
Hiervan heb je alleen de bomrekken nodig. De rest zijn onderdelen voor de met de BMW 801 gemotoriseerde Ju 188E.

Gietraam L.
Dit is het Ju 188-specifieke gietraam. Hier vind je de rompdelen voor de cockpit, de cockpitdelen zelf, de verlengde vleugeltips, de rolroeren, etcetera. Hou in de gaten dat de bomrekken op dit gietraam niet worden gebruikt. Mijn aanname is dat de rekken bedoeld waren voor torpedo’s. Hoewel ik de stoelen op dit gietraam wat meer weg vind hebben van leunstoelen zijn de fijne details van de instrumentenpanelen en dergelijke mooi scherp. De stoel voor de bommenrichter/navigator zal je niet nodig hebben. In werkelijkheid maakte die man gebruik van een klapstoel die uitgeklapt werd vanuit de rechter zijwand. Op het onderdeel is de klapstoel dan ook in opgeklapte toestand weergegeven. De meegeleverde bewapening is een beetje een teleurstelling. De “wieg” met handvatten waar de beweegbare MG 151/20 van de A-Stand in gemonteerd was is wel èrg versimpeld. Ik zou de lopen van de kanonnen van de A-Stand en de B2-Stand trouwens uitwisselen voor gedraaide messing loopjes van Master. Geeft een stuk strakker resultaat. Als je kiest voor de rugkoepel -de B2-Stand- dan heb je overigens wat meer te doen: de korf van de rugkoepel heeft meer weg van het type met MG 131-mitrailleur dat werd gebruikt bij de Ju 188E. De koepelkorf voor het MG 151/20-kanon bevatte aan de rechterzijde (gerekend in de kijkrichting van de schutter) een grote gesloten munitiekist waar een klapstoel voor de schutter aan gemonteerd was. De schutter gebruikte een soort stuurknuppel vanuit de vloer van de korf om de koepel te bedienen. De MG 131-mitrailleur die moet worden gemonteerd in de B1-Stand -de achterzijde van het cockpitdak- ziet er een stuk beter uit maar een Master-loopje is ook hier een in het oog springende verbetering. Tot slot dan de MG 81Z voor de C-Stand, de geschutpositie om de onderzijde van het vliegtuig naar achteren af te schermen. Tja, het meegeleverde onderdeel is eh… wat grof… Vergelijk maar met het Eduard Brassin onderdeel op de foto. Omdat de C-Stand bij de Ju 188 niet naar beneden open klapte als toegangsluik zoals bij de Ju 88 kan je misschien nog wegkomen met het onderdeel uit de bouwdoos. Maar zorg dan wel dat je giethars/gedraaid messing MG 81-loopjes monteert want die twee kale staafjes zijn in 1/48 geen gezicht.

Gietraam R.
Als je bommen onder je Ju wil hangen; hier vind je ze. Samen met de nodige “anti-sway braces”. Hoe zeg je dat in het Nederlands?…. Hmmmm… Anti-zwaai beugels? De vinnen van de bommen zijn netjes dun, de verstevigingsstrips voor tussen de vinnen zijn los meegeleverd. Ik kan me wel voorstellen dat je die van wat dunnere strip zou willen maken maar dat is kinderspel.

 

kleurenschema a kleurenschema b

Kleurenschema/decals.
Je hebt de keuze uit twee interessante kleurenschema’s waar ook foto’s van zijn te vinden. De research voor de schema’s en het ontwerp van de decals is gedaan door “House Of Phantoms”, voorheen ook bekend als AirDoc. Zij hebben ook boeken uitgegeven over de Ju 88, de He 111, de Do 17 etcetera, dus ze weten waar ze het over hebben. Daarnaast waren ze heel vriendelijk toen ik ze benaderde met een extra vraag over één van de schema’s. Binnen een dag kreeg ik antwoord met foto’s die het antwoord ondersteunden. Helemaal top! Zoals ook wordt vermeld in de instructies wordt aangenomen dat bij het eerste kleurenschema het beweegbare neuskanon en de rugkoepel waren verwijderd vanwege het gewicht en de betere stroomlijning waardoor er weer wat extra snelheid uit het vliegtuig geperst kon worden. De decals zelf zijn gedrukt door Cartograf. Bekijk de foto’s maar voor de details, de scherpte en de uitlijning van de kleuren.

Bijna tot slot.
Ik heb een aantal foto’s bijgevoegd waarop ik de passing van de grotere onderdelen probeer te laten zien. Maar: onderdelen zijn niet gelijmd maar met plakband aan elkaar gezet. In sommige gevallen zijn onderdelen tijdens het “plakbanden” iets ten opzichte van elkaar verschoven zoals je kan zien bij de foto van de onderzijde van de rompneus. Verder heb ik geprobeerd zoveel mogelijk contrast in de foto’s te krijgen om paneellijnen en kleine mismatches tussen onderdelen te laten zien. Een beetje overdrijving à la toneel make-up om het goed zichtbaar te maken.

Conclusie.
Ik ben inmiddels druk bezig met de bouw van het model voor de MIP en ik heb er plezier in. Als je je van te voren realiseert dat je niet een bouwdoos met de nieuwste spuitgiettechnieken koopt, dat je daardoor wat voorzichtiger moet bouwen en wellicht wat meer schuur- en plamuurwerk op je pad vindt, dan denk ik dat je veel lol aan deze bouwdoos gaat beleven. Als je een Ju 188 in de schaal 1:48 wil bouwen heb je trouwens weinig keus! Als je net met de hobby begonnen bent is het model naar mijn mening wat minder geschikt. En de prijs? Die is niet raar als je vergelijkbare producten bekijkt. Als je denkt ergens tweedehands goedkoper uit te zijn doordat je een oude Dragon-editie kan opduikelen, bedenk dan dat je de uitstekende decals van deze editie zal missen. Alleen al daarom zou ik voor deze editie kiezen. Aanbevolen!

Mijn hartelijke dank aan Revell en IPMS Nederland voor het beschikbaar stellen van deze bouwdoos. Een bouwverslag volgt dit jaar in een uitgave van Modelbouw in Plastic, het tijdschrift van IPMS Nederland.

Reviewer:  Erik Bosch

 
  • 0-revell-03855
  • Algemeen
  • Foto-ets_fret_met_de_draadsnijder_montagedelen_voor_het_neuskanon_vizieren_details_voor_de_uitlaten__de_sterantenne_voor_het_peilkompas_en_de_piloteninstrumenten
  • Gietraam-A._De_beide_rompdelen_zijn_hier_te_vinden_dit_gietraam_wordt_bij_alle_Ju_88_bouwdozen_uit_de_Dragon-stal_geleverd
  • Gietraam-A._De_gepantserde_pilotenstoel._Het_verwijderen_van_de_uitdrukcirkels_gaat_nog_een_leuk_klusje_worden
  • Gietraam-A._De_onderpoten_van_het_landingsgestel._Rechts_de_pitotbuis._Beter_om_die_zelf_te_fabriceren_van_stukjes_Albion_buis
  • Gietraam-A._De_radio_opstelling_is_mooi_gegoten._De_krimpdeuk_onderin_kan_met_wat_krassen_metaalverf_vormgegeven_worden_als_het_resultaat_van_de_schoenneuzen_van_lompe_radio_operateurs
  • Gietraam-B._Net_zoals_gietraam_A_is_dit_een_gietraam_dat_algemeen_is_voor_alle_Dragon_Ju_88_versies
  • Gietraam-C._De_hoogteroeren_en_het_kielvlak_met_het_richtingroer._Dit_gietraam_is_ook_meegeleverd_met_de_Ju_88G_nachtjager-versies_van_Dragon
  • Gietraam-D._De_juiste_motorgondels_voor_de_Jumo_213A_met_de_supercharger-inlaten_aan_de_rechterzijde
  • Gietraam-F._De_bedieningshoorns_van_de_ailerons_en_de_tordeerscharen_voor_het_landingsgestel._Volgens_Revell_kan_je_deel_18_weggooien_maar_dit_onderdeel_zal_nog_van_pas_komen_bij_de_bouw
  • Gietraam-F._De_koelers_en_luchtinlaten_in_de_voorzijde_van_de_motorgondel_zijn_correct_voor_de_Jumo_213A_van_de_Ju_188A
  • Gietraam-F._De_wielen_uit_de_doos_zijn_zeker_niet_verkeerd._Er_onder_een_Armory_Ju_88A-4_wiel._Ik_denk_zelfs_dat_de_velgen_in_de_kit_qua_diameter_beter_zijn
  • Gietraam-F._In_tegenstelling_tot_de_hoofdwielen_is_het_staartwiel_hopeloos
  • Gietraam-G._Alleen_het_bovenste_deel_is_nodig._Het_volledige_Ju_88-cockpitdak_kan_in_de_doos_voor_reserve-onderdelen
  • Gietraam-J._Algemeen_overzicht_van_de_Ju_188-specifieke_transparante_onderdelen
  • Gietraam-J._Het_neusglas_is_verder_heel_helder_net_als_het_cockpitdak
  • Gietraam-J._Het_neusglas_met_een_zichtbare_vloeilijn_van_het_spuitgieten
  • Gietraam-J._Ook_de_koepels_zijn_helder_met_weinig_vertekening
  • Gietraam-K._Je_hebt_alleen_de_bommenrekken_nodig._De_rest_zijn_onderdelen_voor_een_Ju_188E_met_BMW_801-motoren
  • Gietraam-L._Algemeen
  • Gietraam-L._De_MG131_ziet_er_een_stuk_beter_uit_maar_zal_ook_een_stuk_beter_worden_van_een_metalen_loopje
  • Gietraam-L._De_MG151_kanonnen_zijn_erg_basaal._Een_gedraaid_metalen_loopje_is_minimaal_nodig
  • Gietraam-L._De_MG_81Z_van_de_C-stand_is_niet_erg_indrukwekkend_in_de_kit._Ter_vergelijking_de_Eduard_Brassin_MG_81Z
  • Gietraam-L._De_basisinstrumenten_van_de_vlieger
  • Gietraam-L._De_binnenzijde_van_het_toegangsluik_bij_de_C-Stand
  • Gietraam-L._De_canvas_hulzenkokers_die_gebruikt_werden_om_de_hulzen_op_te_vangen_of_naar_buiten_te_geleiden
  • Gietraam-L._De_munitiekist_voor_het_neuskanon
  • Gietraam-L._De_omklapbare_stuurkolom_en_het_stuurwiel._Rechts_de_gashendels
  • Gietraam-L._Het_binnenwerk_van_de_rugkoepel._De_korf_van_de_koepel_met_het_20mm_MG_151-kanon_zag_er_in_werkelijkheid_wezenlijk_anders_uit
  • Gietraam-L._Het_rechter_instrumentenpaneel_met_de_motor-instrumenten_het_kompas_en_de_zuurstofvoorziening._Het_vlak_met_de_klinknagels_is_de_opgeklapte_kuipzitting_van_de_bommenrichter
  • Gietraam-R._Alle_bommen_en_granaten_die_je_onder_je_Ju_wil_hangen
  • Kleurenschema-A-echte-foto
  • Kleurenschema-B-echte-foto
  • Kleurenschema-De_decals
  • Kleurenschema-Decaldetail1._Piloteninstrumenten
  • Kleurenschema-Decaldetail2._Instrumenten_aan_de_rechterzijde_voor_de_motor_en_kompas_evenals_decals_voor_schakelaars_en_zekeringen
  • Kleurenschema-Decaldetail3._Riemen_Radiodetails_en_het_linker_pilotenconsole
  • Kleurenschema-Decaldetail4._De_leesbaarheid_van_de_decals_is_zeer_goed._Superscherp_geprint
  • Kleurenschema-Decaldetail5._De_eigenaar_van_House_Of_Phantoms_is_een_Duitser._We_hoeven_dus_niet_bang_te_zijn_voor_rare_spellingfouten_in_de_decals
  • Passing1._De_rompnaad_zal_wat_aandacht_vergen
  • Passing10._Overzicht_van_de_vleugel_-_Het_is_duidelijk_dat_we_te_maken_hebben_met_een_modulaire_kit_uit_begin_jaren_90
  • Passing11._Rustig_werken_en_niet_haasten_bij_het_samenbouwen._De_passing_van_de_gondel_in_de_vleugel_is_beter_dan_hij_hier_lijkt
  • Passing12._De_passing_van_de_vleugeltips_is_een_aandachtspunt_
  • Passing13._De_vleugeltiphelften_zijn_iets_dikker_dan_de_vleugelhelften._Als_je_de_vleugeltips_aan_de_vleugel_zet_na_samenbouw_zal_je_aan_de_boven_en_onderzijde_een_richeltje_krijgen
  • Passing15._Tijdens_deze_plakband-passessie_lijken_de_transparante_delen_goed_te_passen
  • Passing2._Sommige_paneellijnen_worden_wat_vaag_aan_de_bovenzijde_van_de_romp
  • Passing3._Ook_de_romponderzijde_samen_met_het_onderdeel_van_de_bommenluiken_zal_met_overleg_gelijmd_moeten_worden
  • Passing4._Sommige_paneellijnen_sluiten_niet_op_elkaar_aan_aan_de_onderzijde
  • Passing5._De_neusdelen_hebben_geen_paspennen_waardoor_het_makkelijk_is_om_dat_deel_verkeerd_uitgelijnd_te_monteren
  • Passing6._De_passing_is_op_zich_prima
  • Passing7._Die_goede_passing_is_hier_ook_te_zien
  • Passing9._De_stabilos_en_het_kielvlak_passen_goed_als_je_de_lijmvlakken_eerst_controleert_op_ongerechtigheidjes_en_er_eventueel_even_een_schuurvijl_overheen_haalt
  • kleurenschema-a
  • kleurenschema-b
 

deze eerste indruk werd op de IPMS.NL website gepubliceerd 8 januari 2021