(door Bruno Ghuijs voor IPMS Nederland leden)
Om binnenshuis ook te kunnen verf spuiten is een spuitcabine wel handig. Deze kan eenvoudig zelf worden gemaakt. In de doe-het-zelf winkel is veel te koop en de totale kosten zijn ongeveer zestig Euro.
Nodig is wel dat een plek in huis wordt gekozen dat er een afvoer met een flexibele buis naar buiten via bijvoorbeeld een raam mogelijk is. Maar de spuitcabine is verplaatsbaar dus hoeft geen vaste plek te hebben.
Aan de slag! Zie ook bijgaande tekening en foto's.
Nodig is allereerst een soort onderkast als basis met als maten: L x B x h1/ H2 zijn 40 x 40 x 9 x 18 cm. Dit kan uit MDF plaat van 10 mm dikte en wat houtlijm in een dik uur in elkaar worden gezet. De kast heeft een onderdek voor de afdichting en een bovendek waarin het lucht-aanzuigrooster, de spuitplaats, is gemonteerd. Voor het aanzuigrooster heb ik een oud inlaatrooster van een afzuigkap gebruikt maar een stuk dubbelgevouwen metaalgaas met daartussen een stuk afzuigkap-filtermat (verkrijgbaar bij de het warenhuis) is ook prima bruikbaar. Mijn lucht-aanzuigrooster is 30 cm lang en 25cm breed.
Voor de luchtverplaatsing is de goedkoopste WC-ventilator gekocht, die kostte ongeveer 22 Euro. Het is wel zaak erop te letten dat de (PVC kunststof) ventilator een ronde inlaat en een ronde uitlaat van 100 mm heeft, zodat hij tussen het inlaatspruitstuk en de afvoerslang gemonteerd kan worden! Het inlaatspruitstuk heb ik negentig graden naar beneden afgebogen en wijst dus naar de bodemplaat . De reden hiervoor is dat de aangezogen luchtstroom zo gelijkmatiger over het inlaatrooster wordt verdeeld. Dat laatste helpt om verf-nevel buiten de schermkap te voorkomen.
Het spruitstuk bestaat uit twee delen. De luchtinlaat is een haaks PVC verloopstuk van rond 100 mm naar rechthoek 100 x 50 mm. Dit is aangesloten op een recht PVC verloopstuk van rechthoekig 100 x 50 mm naar rond 100 mm, waaraan de ventilator wordt gemonteerd.
De lucht-afvoerslang is een ijzerdraad-versterkte flexibele PVC ventilatieslang van 100 mm doorsnede die bij elke bouwmarkt te koop is. Aan het uitlaat einde van deze slang heb ik een verloopstuk gemonteerd van rond 100 mm naar rond 125 mm. Dat laatste verloopstuk sluit aan op een haaks verloop van rond 125 mm naar rechthoek 200 x 60 mm. Ikzelf heb deze laatste aanpassingsstukken gemonteerd om de stromingsweerstand door het laatste haakse verloopstuk zo klein mogelijk te houden, maar ik denk dat een verloopstuk van rond 100 mm naar rechthoek 100 x 50 mm ook wel werkt. Zo bespaar je dan toch weer een aantal Euro's.
Nodig is wel dat een plek wordt gekozen dat er een afvoer naar buiten via bijvoorbeeld een raam mogelijk is. Maar de spuitcabine is verplaatsbaar dus hoeft geen vaste plek te hebben. Het haakse verloopstuk zet ik klem met de slang tussen het (dak-)raam en het kozijn. Om te voorkomen dat de afgevoerde lucht weer net zo hard naar binnen waait heb ik van hardboard een paar pas-stukken gemaakt waarmee ik de dakraamopening afdicht. Met een keukenraam is natuurlijk net zo goed een vergelijkbare afvoer mogelijk.
Om omgevingsverneveling van de spuitverf te voorkomen heb ik van aquarel-karton een afscherming van 18 cm hoogte geconstrueerd. De keuze voor dit scherm viel op karton omdat het droge oppervlak hiervan de eventueel verdwaalde verfnevel opzuigt, zodat het druppeltje niet meer kan ontsnappen. Je kunt het ook af en toe vervangen als er al te veel verf na een tijd op zit. Tot slotte heb ik aan beide zijkanten van de kabine nog een beugeltje bevestigd waarin de air-brush kan worden geparkeerd.
De spuitkabine is nu klaar voor gebruik! Aan de slag maar.
wat zit er onder het rooster....
model tijdens het spuiten... op het rooster
Onderhoud.
Bij gebruik van de kabine heb ik inmiddels geleerd dat het systeem niet alleen echt werkt maar dat het ook enig onderhoud vraagt. Een keer of drie per jaar demonteer ik de ventilator en vind ik een laagje ingedroogde verf-poeder aan de binnenkant van de ventilatorbuis. Die verwijder ik dan met een vochtig stuk keukenrol, zodat het stof niet ontsnapt. Natuurlijk met de stekker uit het stopcontact! Meer hoeft er eigenlijk niet te gebeuren.
Een bijzonder gemak van deze spuitkabine is, dat tijdens de spuitwerkzaamheden het model rondom zichtbaar blijft. Dit is een belangrijk verschil met de meeste commercieel verkrijgbare spuitkabines die meestal uitgevoerd worden als kubus die aan de voorkant open is. Daglicht rondom op je werk maakt een groot verschil, zoals de meeste air-brush gebruikers zullen bevestigen. Een ander voordeel van de gebruikte constructie is dat na de spuitwerkzaamheden de kabine een belangrijke tweede functie heeft. Door het verwijderen van het inlaatrooster van de spuitkabine ontstaat een verdiepte ruimte waarin de schoonmaakwerkzaamheden van de air-brush veilig kunnen worden uitgevoerd. Alle bij deze werkzaamheden gevormde dampen van oplosmiddelen en dergelijke worden veilig afgevoerd. In de praktijk is gebleken dat deze dampen nauwelijks waarneembaar zijn, mits de ventilator in bedrijf blijft. Om vervuiling van de omkasting tegen te gaan heb ik de bodem van de kast bekleed met een stuk rib-karton. Zodra deze bodemplaat, of het nevelscherm vuil wordt, kan ik ze vervangen, waardoor de werkplek proper blijft.
Succes! Bruno.
(Dit artikel is ook gepubliceerd in MIP 2014-1)