klinknagel"Panel lines":  de meeste modellen hebben in- of opliggende lijnen, waarmee panelen, deuren en dergelijke worden aangeven. Ook worden wel eens klinknagels weergegeven als rijen opliggende stipjes. Dit is redelijk voor voertuigen op grote schaal, maar klinknagels op vliegtuigmodellen kunnen echt maar beter geheel verwijderd worden (meet maar eens op!). Bij moderne vliegtuigen worden vaak verzonken klinknagels toegepast, die dus onzichtbaar zijn (niet altijd). Let niet teveel op alle paneellijnen of klinknagels. Een aantal, aangebracht op opvallende plaatsen, geeft al een overtuigend resultaat

 

 

 

3.2.1 Ingegraveerde of opliggende panelling?

De vraag of inliggende/ ingegraveerde of opliggende lijnen beter zijn, is niet eenduidig te beantwoorden. Voor beiden is wat te zeggen en het vervangen van bijvoorbeeld alle opliggende door ingegraveerde is vaak dermate veel werk dat het niet de moeite loont. Ook kan men combinaties maken van in- en opliggende lijnen. Een nadeel van opliggende lijnen is hun kwetsbaarheid tijdens het bouwen, maar voor de fabrikant is het eenvoudiger om de mal te maken. Een voordeel van inliggende lijnen is dat bij de afwerking sterk verdunde donkere verf in de lijnen geveegd kan worden, hetgeen een mooi verweerd resultaat kan opleveren [6.4].

 3.2.2 Verwijderen van klinknagels

Klinknagels kunnen worden afgezwakt of verwijderd. Dit is te doen door te poetsen met een mengsel van tandpasta en water, een autocleaner voor nieuwe lak, een middelfijne polijstpasta geschikt voor plastic, of met een huishoud schuurmiddel (Jif, Ajax...). Maak na afloop alle onderdelen goed schoon.

 3.2.3 Aanbrengen van klinknagels

 OPLIGGEND: Op de grotere schalen kunnen klinknagels kunnen worden aangebracht met stipjes houtlijm [2.5.5]. Ook verfstippen, aangebracht met een mooi rondpuntig potlood of een kroontjespen, kunnen het gewenste resultaat geven. Maar het is moeilijk het consistent te houden bij lange rijen.

Tegenwoordig zijn ook resin klinknagels te koop die op "een decalvelletje"in rijtjes zitten. Ze zijn dus OPLIGGEND! Merken zijn MicroMark USA (voor spoorwegmodelbouw, set #84985 voor schaal HO is helemaal niet onaardig). Een ander rivet decal merk is van Mike Grant. De klinknagels zitten in rijen op een decal stripje.  Zoals elk decaltje afweken en aanbrengen als een decal, daarna in de juiste kleuren overspuiten op het model.  Het resultaat is prachtig: als het aangebracht wordt waar "ooit" klinknagels zaten op een model zoals op de schuurnaden bovenop rompen en dergelijke. Oude modellen kunnen zo prachtig toch worden gebouwd ondanks dat er eerst flink geschuurd moest worden. 

micromark-rivets  rivets mike grant

INLIGGEND:  Er zijn roterende tooltjes met een kartelwieltje van diverse maten van bijvoorbeeld van Trumpeter of van het merk "Rivet-R" waarmee INLIGGENDE  "klinknagels" gesuggereerd kunnen worden.

riveter..riveter2

 

 3.2.4 Paneellijnen verwijderen

Panelling is vaak te grof en moet dan verzwakt worden, en soms is het beter om deze te vervangen. Bij opliggende lijnen kan dit worden gedaan door te poetsen of door te schuren met zeer fijn schuurpapier. Te diepe inliggende panelling kan worden verbeterd door deze op te vullen met houtlijm. Moet het helemaal weg, dan plamuren en na afloop glad schuren.

 

 3.2.5 Paneellijnen aanbrengen

tip-325    kraspen

Bij kleinere schalen kan panelling vaak overtuigend nagebootst worden door met een hard, dun potlood en een lineaal de nodige lijnen te trekken. Overdrijf echter niet. Zorg ervoor dat paneellijnen altijd recht of mooi gelijkmatig verlopen. Niets staat zo lelijk als een onregelmatige lijn.

 Op de grotere schalen (1/48 en groter) kan men nieuwe opliggende lijnen aanbrengen door zeer dunne sprue op te lijmen met vernis voor opliggende lijnen. Dit kan ook met vloeibare lijm.
Ingegraveerde nieuwe lijnen kunnen worden aangebracht met een kraspen (uit hobbyzaak, TriTool of BareMetal).
Een erg goed krashulpmiddel is de Olfa p-cutter:
olfa-cutter
Voor het trekken van lijnen op modellen maken Eduard, TriTool en Verlinden setjes flexibele metalen sjablonen met gebogen lijnen, klinknagelpatronen (zie hierboven) en vele vormen van luikjes.

Kijk eens bij de vele detailfoto's bij onze IPMS NL foto walk arounds! Een enorm aanbod aan foto's voor detaillering van modellen in de groter schalen.

 

 3.2.6 Opliggende lijnen vervangen

Opliggende lijnen geven meestal een minder natuurgetrouw effekt dan inligende of gegraveerde lijntjes. Bovendien zijn ze bij verweren vaak lastig.
Het vervangen van opliggende lijnen door inliggende kan als volgt worden gedaan: Snij met een scherp mesje de lijntjes van het oppervlak. Houd hierbij het mes zoveel mogelijk evenwijdig aan het oppervlak. De afgesneden lijntjes blijven nog net zichtbaar als wittige lijntjes (behalve bij wit plastic!).
Als het plastic zacht is kunnen de afgesneden lijnen inliggend gemaakt worden door er met een penseel dunne vloeibare lijm (bijv. Kibri) over te strijken, het plastic van de lijntjes smelt en krimpt iets, waardoor fijne lijnen zichtbaar worden.
Als het plastic te hard is om de lijnen met lijm zichtbaar te maken is opnieuw inkrassen nodig. Neem dan een scherpe kraspen en een stalen lineaal of een stalen sjabloontje (bv. TriTool) of knip sjablonen van lettertape (bijv. Dymo) en trek lijnen op de plaatsen van de afgesneden lijntjes. Trek dunne lijnen in een keer, diepere lijnen in meerdere keren zonder het sjabloon te verschuiven.
Afhankelijk van het soort kraspen kunnen er opstaande randjes ontstaan langs de nieuwe lijn. Deze randjes zijn nuttig bij fout getrokken lijntjes: randje met nagel terugwrijven in de groef, eventueel plakken met een beetje zeer vloeibare lijm. Na een dagje drogen kan er op die plek opnieuw gekrast kan worden. Overige randjes met een scherp mesje wegsnijden.
Pianoscharnieren (van romp- en vleugelluiken) en dergelijke zijn opliggend en kunnen dus beter opliggend blijven.
Het vervangen van de lijnen voordat de onderdelen geschuurd worden is makkelijker omdat de oude lijnen dan nog zichtbaar zijn. Inliggende lijnen verdwijnen bij schuren veel minder snel dan opliggende. Let bij aangrenzende delen op dat de lijnen aansluiten.
Oefen eerst met de kraspen: verschillende standen geven verschillende effekten.