cockpinter De cockpit is bij vliegtuigen een belangrijke blikvanger. Daarom moet er altijd aandacht aan besteed worden. Als de inrichting niet exact bekend is, kan er toch enigszins gedetailleerd worden volgens bepaalde basisprincipes. Een kale cockpit is altijd lelijker dan een gedetailleerde cockpit met wat foutjes! Basis:

  • stoel (met riemen)
  • instrumentenpanelen
  • cockpitkap/scherm
  • wanden (gashandle, zijconsoles?)
  • stuurorganen (voetstuur, stuurknuppel)
  • overhead-paneel
  • ruimte achter de stoel
  • richt- en zichtmiddelen
  • overigen zoals spiegels in kap

 Kijk eens bij de vele detailfoto's bij onze IPMS NL foto walk arounds! Een enorm aanbod aan foto's voor detaillering van modellen in de groter schalen.

 

 3.7.1 Cockpit variaties

Cockpits kunnen naar ouderdom globaal worden ingedeeld:

    1. Zeer oude vliegtuigen: meestal rieten stoel, simpele instrumenten. De wijzerplaten staan veelal scheef. Buisconstructies zichtbaar in wanden en eventuele vloeren. Voor de open cockpit zit vaak een simpel klein windscherm. Details: knuppeltje, voetenstuur, gashandle (links) en handpomp.
    2. Periode 1940-1950: zuurstofvoorzieningen, meer instrumenten, soms ook simpele zijconsoles. Richtvizier, gepantserde stoelen, cockpitkap, veel kleine handles en schakelaars (rommelig aanzien).
    3. Straaljagers 1950-1970: eerste schietstoelen, veel instrumenten, radarscopes, goede vizieren, drukcabine, side-consoles. Meestal een grote warboel in de cockpit. Eerste schietstoelen.
    4. Moderne jagers: head-up-display en beeldschermen vervangen instrumenten, veel knopjes aan (side-)stick en throttle, nette indeling. Volledig automatische schietstoelen.
    5. Cockpits civiel: uiterlijk is de cockpit niet veel veranderd, wel moderne instrumenten (beeldschermen). Nette indeling, vaak minder bemanningsleden. Overhead instrumentenpaneel aanwezig?
      De mate waarin de cockpit gedetailleerd wordt is natuurlijk afhankelijk van de schaal en of een en ander zichtbaar is.

.cockpit1 

 3.7.2 Instrumentenpanelen maken

Er zijn verschillende manieren om instrumentenpanelen na te maken, de duurste en eenvoudigste manier is het kopen van een detailset uit foto-ets messing, zoals van Eduard, Reheat of AirWaves. Maar ook met handwerk zijn mooie resultaten te behalen. Hierna volgen enkele methodes voor het met de hand maken van een instrumentenpaneel.

 3.7.2.1 paneel uit doorzichtig plasticcard

Maak een op schaal verkleinde kopie van de instrumentenlayout of teken dit na. Leg hierover een stuk doorzichtig plasticcard (aan randen vastklemmen of plakken) en teken de paneelomtrek met naald of kraspen in het plasticcard. Plaats nu op elk meterglaasje een druppeltje houtlijm of Maskol. Boor gaatjes op plaatsen waar schakelaars uitsteken. Verwijder het papier van de achterkant. Maak schakelaars van sprue en lijm ze op het paneel.

Schilder de voorkant van het paneel in de juiste kleur(en) en laat de verf drogen. Verwijder nu met een tandestoker de Maskol of houtlijm. Schilder op de achterkant (dun) zwarte stippen achter de glaasjes. Kras na drogen met naald of kraspen wijzers en schalen in de zwarte stippen, deze verschijnen wit achter het glas. Andere kleuren kunnen op de achterkant worden bijgeschilderd. Na drogen voorzichtig aan de randjes in de cockpit lijmen.

 3.7.2.2 paneel van plasticcard en papier

Maak twee op schaal verkleinde kopiëen van de paneellayout uit een boek, of teken deze na. Vernis deze kopiëen. Lijm een kopie van het paneel op de voorkant van dun plasticcard en boor gaten op de plaats van de instrumenten. Verf de gaten in de randen zwart. Plak daarna de tweede kopie secuur achter het paneel, zodat de instrumenten door de gaatjes te zien zijn (eventueel nog bijkleuren met inkt/verf). Vooral op grotere schalen geeft dit een verrassend goed effekt. Tot slot de gaatjes opvullen met Micro Kristal Kleer. Eventueel kan een lampje achter het paneel geplaatst worden.
cockpitpanel  micro kristal kleer

 3.7.2.3 paneel met Waldron instrumenten

Voor grotere schalen (1/48, 1/32, 1/24) zijn vliegtuiginstrumenten te koop van Waldron Model products uit de USA. Een paneel wordt opgebouwd uit verschillende sets. Een set bestaat uit stukjes zwart-geëtste metaalfolie en documentatie.
waldronpun
De instrumenten moeten met een zgn. Punch & Die set uit de folie gestanst worden. De instrumenten hebben losse paneelringen en wijzerplaten. De kwaliteit is uitstekend, maar de sets (en de benodigde Punch & Die set) zijn wel duur, terwijl er meestal meerdere sets nodig zijn.

 3.7.2.4 instrumentenpaneel met decals

Voor instrumenten op kleinere schalen kunnen decals gebruikt worden. Eventueel kunnen enkele decals over elkaar heen geplakt worden, dit geeft een goed effekt. Ook kan wit plasticcard geschilderd worden, waarna met een naald instrumenten worden ingekrast. Breng wat glansvernis aan over de meters. Als de meters in de kit in reliëf zijn aangebracht geeft dry-brushen een mooi effekt [4.10.1].

 

 3.7.3 Instrumentenpaneel details

Voor grote schalen is het een fraai gezicht als de instrumenten op aparte sub-panelen worden opgebouwd. Zet een set instrumenten op een los stukje dun plasticcard en lijm dit op het basispaneel. Zo kunnen ook de hoogteverschillen worden nagemaakt die vaak op echte panelen te zien zijn. Op alle schalen zijn schakelaars na te maken met sprue en een druppeltje houtlijm [2.5.5].
instruments

 

 3.7.4 Verdere details in de cockpit

In vliegtuigen is naast een stuurknuppel ook een voetenstuur aanwezig. Deze vertonen onderling nogal eens verschillen, bekijk daarom foto's. Maak deze van card en sprue. De stuurknuppel zelf is te maken uit een bijgevijld dikker stukje sprue. Landkaartjes en dergelijke zijn het beste te knippen uit kaartjes van een zakagenda. Vizieren en Head-up displays maakt men van een stukje doorzichtig plastic. Ook zijn er metalen HUDs in de handel, oa van Model Technologies, Eduard en Flightpath (ex PP-Aeroparts).

chroomtape

Spiegeltjes kun je knippen uit dun rest afval van metalen accessoires of van een stukje plastic voorzien van chroomtape.
cockitde..cockpitdet..cockpitdetai

    

 

 3.7.5 Cockpits van kleine schaal passagiersvliegtuigen

De kleine populaire 1/144 of 1/200 kits van passagiersvliegtuigen hebben meestal geen cockpitdetail. Dit is niet zo erg want van die details is niet veel te zien. Het kleine cockpitkapje toont alleen veel beter door deze een transparante gekleurde tint te geven. (bijvoorbeeld bruin of blauw) [4.15]. Let op de kleine bovenraampjes. Deze zijn na te bootsen door een zwart vlakje met daarover heen weer wat transparante verf.

cockpi2