tip-57De 'plug'-methode om dubbelgekromde cockpitkappen [5.6.5] te maken kan uiteraard ook gebruikt worden voor andere delen, zoals bulten, wielbakken en rompdelen. Het voordeel van deze methode is dat er meer identieke exemplaren gemaakt kunnen worden.
Omdat plastic vervormt bij warmte zijn er echter nog meer mogelijkheden.
Als warmtebron is een sterke gloeilamp (geen halogeenlamp!), oven, kaarsvlam of zeer heet water geschikt.
Soms is het echter eenvoudiger een vorm op te bouwen met behulp van plamuur of Milliput, eventueel op een geraamte van plasticplaat.

 5.7.1 Stretched sprue

tip-571De term 'stretched sprue' komt men vaak tegen in (buitenlandse) tijdschriften en boeken, het is niets moeilijks: sprue is een engelse term voor de gietboom waaraan de onderdelen in de bouwdoos vastzitten. Omdat plastic vervormt als het warm wordt gemaakt, kan het tot dunne staafjes en zelfs draden uitgetrokken worden.

  • Zoek een recht stuk sprue uit zonder uitsteeksels.
  • Verwarm dit stukje sprue door het rond te rollen boven een 100 Watt lamp of een olielampje of kaars. Pas op, plastic is brandbaar, brandend plastic geeft schadelijke dampen af !
  • zodra het plastic slap wordt bij de warmtebron weghalen, rustig uittrekken en af laten koelen.
  • Kort verwarmen en zachtjes uittrekken geeft dikkere staafjes, langer verwarmen en harder trekken geeft dunne draden.

Niet alle gietbomen zijn even geschikt. Experimenteer wat en zorg voor een grote voorraad. Stretched sprue geeft enorm veel mogelijkheden om goedkoop te detailleren.

 5.7.2 Dupliceren van kleine onderdelen

Het komt wel eens voor dat een onderdeel vaker nodig is dan het is bijgeleverd. Het desbetreffende onderdeel moet meestal geheel zelf worden gemaakt.
Voor kleine onderdelen waar maar een enkel of paar exemplaren van nodig zijn, kan een gietmal worden gemaakt van kinderklei.

kinderkleiDit kan worden gekocht in de speelgoedwinkel. De klie is zeer fijn maar gaat na afloop wel kapot. Niet erg, het is herbruikbaar en heel goedkoop! Heb je meerdere delen nodig, maak dan een paar malletjes. Wil je een serie maken van onderdelen, gebruik dan rubber om een mal te maken [5.8], dit is wel erg prijzig.

Na afloop kan de gemaakte kopie worden afgewerkt met plamuur en schuurpapier. Moeilijke onderdelen kunnen het nodig maken om met twee helften te werken (en dus twee mallen).

Een afdruk van het onderdeel wordt gemaakt door het in te bedden / te drukken in de klei, waarna het onderdeeltje weer voorzichtig wordt verwijderd. De klei mal vormt nu een mal voor eenmalig gebruik. Deze mal is op te vullen met:

1. giethars [5.8]. Dit is wel duur maar wel heel fijn en de kinderklei hecht niet aan het giethars.

2. 'vloeibaar plastic' [2.4.9]

3. een papje van Milliput [2.4.11] verdund met water (let op dat verdunde Milliput krimpt bij het uitharden !). Van grotere onderdelen met weinig fijne details (bv luchtinlaten) kan dit ook worden gebruikt. Milliput hecht vrij goed op plastic, dus zorg voor een beschermlaagje, bijvoorbeeld parafine, maar ook afwasmiddel is bruikbaar.

  1. Breng een laag Milliput aan op het te kopiƫren deel, zorg dat de laag geen dunne plekken heeft en vorm een uitstekende rand rondom het onderdeel. Druk stevig aan en laat hard worden.
  2. Maak de laag Milliput los, dit is nu de 'mal'.
  3. Breng in de mal een beschermlaagje aan, druk een vers stukje Milliput in de mal en laat dit hard worden.

 5.7.3 Opbouwen van vormen

Een bult of uitstulping aan een onderdeel toevoegen kan bij geringe diktes met plamuur of Milliput [2.4]. Breng plamuur in dunne lagen over elkaar aan en laat elke laag uitharden voor de volgende wordt opgebracht, een te dikke laag maakt het plastic zacht en krimpt bij het uitharden.

tip-573

Voor een grotere verbouwingen, zoals het maken van een neuskegel, is het beter om eerst een skelet van plasticplaat op te bouwen. Voor het maken van het skelet is een schaaltekening nuttig. Begin met een ruggegraat op de plaats met de grootste hoogte (meestal het midden). De vorm en afmetingen van deze ruggegraat kunnen van de tekening afgeleid worden. Daarna worden schijfjes plasticplaat gesneden op de juiste dwarsdoorsnede, deze schijfjes worden haaks op de ruggegraat bevestigd door beide delen in te zagen tot halverwege het onderdeel.
Zodra het skelet klaar is kan dit opgevuld worden met Milliput of plamuur tot de randen van het skelet net bedekt worden. Werk bij plamuur weer met dunne lagen om te voorkomen dat het skelet smelt. Na uitharden schuren totdat de randen van het skelet overal net weer zichtbaar worden.

Het maken van onderdelen in drie dimensies kan ook met een nieuw materiaal: InstaMorph. Dit materiaal is een soort plamuur maar droogt veel en veel sneller! Kijk op de website http://www.instamorph.com/

 

 5.7.4 3D Printen van vormen

Het maken van complete delen en zelfs hele modellen kan sinds een aantal jaren met een geheel nieuwe techniek: 3D Printen. Hierbij wordt met een speciale laagjes printer een vorm laagje voor laagje plat geprint en vervolgens verticaal verschoven voor opbouw van het volgende laagje. Vele werk zit in het ontwerpen van wat gewenst is, en daarvoor zijn diverse Ontwerpprogramma's beschikbaar voor zowel 2 1/2 D als 3D printen (zoals SketchUp en SolidEdge). We hopen meer over de 3D print techniek in de toekomst te kunnen publiceren.

Leveranciers zijn online o.a  http://www.shapeways.com/ .

Voor meer info kijk eens op http://www.3dprintwereld.com/31