VOUGHT XF5U-1 FLYING PANCAKE in Scratch
Dit artikel werd lang geleden gepubliceerd in IPMS magazine "Modelbouw in Plastic" 1988-3, bij deze de originele tekst. Scratch model door Meindert de Vreeze, 1988.
Opmerking: Ondertussen is deze kist allang in standaard bouwdozen te koop zoals van Hasegawa in 1/72, maar ja... toen was er bijna niks.
-----------------------
Het maken van een afwijkend model waarvan geen normale bouwdoos te krijgen is vormt een leuke uitdaging naast het normale modelbouwgebeuren.Tijdens het doorbladeren van een oud tijdschrift kwam ik een zeer vreemd experimenteel vliegtuig tegen: de Vought XF5U-1 met de bijnaam ’’the Flying Pancake”. In dit artikel enige aandacht voor de bouwtechnieken daarbij toegepast welke bruikbaar zijn bij allerlei onderwerpen.
De Flying Pancake werd in 1942 door Charles Zimmerman voor de US Navy ontworpen als toekomstige jager. Het toestel moest een groot snelheidsbereik hebben teneinde gebruik vanaf vliegdekschepen mogelijk te maken. Allereerst werd er een groots schaalmodel getest,de V-173,waaruit later de XF5U-1 werd ontwikkeld. Door de vorm van de romp, welke eigenlijk tegelijkertijd de vleugel vormde, gecombineerd met twee grote propellors was het mogelijk een snelheidsgebied te bestrijken van naar verwachting maximaal 750 km/u terwijl de minimumsnelheid slechts 32 km/u was. Verder was de XF5U voorzien van een revolutionaire besturing. Hoewel de XF5U-1 dus een zeer veelbelovend ontwerp was deed zich toen de ontwikkeling van het straalvliegtuig voor. Om politieke redenen besloot de US Navy het project te stoppen en mocht zelfs geen eerste vlucht worden gemaakt terwijl het prototype gereed was.
Van Airmodel is een Vacuform model verkrijgbaar, waarvan ik de kwaliteit niet ken. Het leek mij eenvoudiger het model geheel van scratch te maken. De XF5U-1 heeft een vrij symmetrische opbouw. Indien eenmaal de basisvorm beschikbaar was zou de rest van de opbouw geen uitzonderlijke problemen opleveren. Aandehand van een goede drie-aanzichten tekeningen de hoofdafmetingen werd allereerst een schaaltekening opgedoken en op 1/72 getekend. De beste methode om de romp te maken is de vervaardiging van een balsamal gecombineerd met de ’plugmethode’.
Wegens symmetrie is een balsahelft van de romp voldoende. Met de schaaltekening wordt een helft van de romp in balsa uitgevoerd. Zo verkrijgt men onderdelen I-IV (zie tekening van de opbouw).
In een triplexplankje wordt een gat gezaagd ongeveer 3 mm breder dan de balsavorm. Vervolgens bevestigd men een stuk plastic cart (acetaat voor doorzichtige delen van polystyreen voor normale onderdelen) over het gat heen en dat wordt rond om met punaises vastgezet. Dit geheel wordt in een bakoven geplaatst met een temperatuur van circa 150°C. Na verloop van tijd wordt het plastic vervormbaar. Nu wordt het plankje snel uit de oven gehaald en de balsavorm wordt er geheel doorheen gedrukt.Dit moet wel snel want het plastic koelt snel af. Handschoenen zijn hierbij onmisbaar. Daarna correct op maat snijden en afwerken.
Door nu vier helften te maken en aan elkaar te lijmen verkrijgt men de romp. Vervolgens plamuren,de diverse wielbakken en inlaten uitboren etc.De inlaten van de motoren werden gemaakt door oude F-4 Phantom uitlaten en integreren in de romp. De cockpit met diverse details werd gemaakt met een oude B-25 motorgondel (V). Van cart werd een interieur gemaakt. De cockpitkap kwam van een oude FJ-1Fury, maar kan ook met de balsaplug methode gemaakt worden. De (VII) propellor shafts kwamen van oude brandstoftanks, terwijl de verticale een horizontale staartvlakken van gewoon cart werden gemaakt.De wielen kwamen uit de onderdelendoos terwijl de wielstijlen van plasticrod/sprue werden gemaakt.
De XF5U-1 was eerst voorzien van twee props gelijk die van de F4U Corsair I, maar zou voorzien worden van typische bredere en langere props. Het enige wat erop zat was de acht bladen van cart en plamuur te maken. Deze werden met superglue op een oude na afgelijmd. De vele onderdelen werden door gebruik van veel plamuur vloeiend met elkaar verbonden. Het model leek nu aardig op de XF5U-1.
Nu moest de afwerking volgen. Het toestel werd geheel Sea Blue gespoten (enamel van Mo-Lak) FS-35450. Het ingewikkelde walkway patroon werd afgeplakt met "grafische tape" hetgeen minder de neiging heeft verf mee te trekken. Allereerst werd het wit gespoten en daarna het zwart. Zo verkrijgt men een dunne witte rand. Daarna volgden de vele antennes en de typische hoogteroer balanceergewichten van sprue. De gewichten werden gesimuleerd door een druppeltje Micro kristal clear /houtlijm. De summiere stencilling en tekst werd op clear decalsheet geschilderd met een cocktailprikkertje en witte verf. Tenslotte werd een dun glans vernislaagje over het model gespoten om het geheel egaler te maken en de decals te beschermen. De props werden nu aangebracht, waarbij ze werden vastgezet met wat Kristal Clear om ze verwijderbaar te houden i.v.m. transporteren. Zo was een opmerkelijk experimenteel vliegtuig in model klaar.
Bouwer en schrijver: Meindert de Vreeze , 1988
Hieronder het 1/72 model in KLEUR zoals het nog altijd 30 jaar na de bouw in de vitrinekast staat... het kapje is geel geworden en het is al een aantal keer beschadigd en gerepareerd...
Tenslotte: veel bouwtips zijn te lezen op deze IPMS website in de HINTS en TIP rubriek.
Dit artikel is aangemaakt 23 april 2017