Boekbeschrijvingen die van nut kunnen zijn bij het zelf bouwen van vliegtuigmodellen in polystyreen en andere kunststoffen en de daarbij gebruikte technieken, zoals vacuümvormen
door Hans van Gelder
Scale Model Aircraft in Plastic Card
Auteur: Harry Woodman
Uitgever: Model & Allied Publications / Argus Books Limited
Jaar: 1977 (tweede druk)
Aantal pagina’s: 148
ISBN: 0 85242 435 3
Alweer veertig jaar geleden verscheen dit boekje van de hand van Harry Woodman, waarin hij technieken behandelt voor het verbeteren van bestaande kits en, dit betreft het leeuwendeel van het boek, het zelf maken van schaalmodellen met behulp van plastic (polystyreen) plaat. De auteur bouwt zijn modellen in schaal 1:48. Dit zijn voornamelijk vliegtuigen uit de periode van voor, tijdens en na de eerste wereldoorlog, tot september 1939. De gebruikte methoden en technieken hebben dan ook met name betrekking op vliegtuigen die tijd en in die schaal, maar zijn ook bruikbaar voor andere schalen, zoals 1:72, 1:32 en 1:24 en vliegtuigen uit later tijd.
In hoofdstuk 1 zet hij de toentertijd op de markt zijnde kitjes op een rijtje met opmerkingen over de kwaliteit en mogelijke verbeteringen. Hoofdstuk 2 gaat over het verbeteren van commerciële modellen, waaronder het bekleden van vleugels met dun plastic plaat. Hoofdstuk 3 geeft in 80 pagina’s een rijk, met veel instructietekeningen en scherp gestoken foto’s van het grote voorbeeld geïllustreerd overzicht van de door Woodman gebruikte technieken voor het maken van onder meer rompen, vleugels, cilinders en spaakwielen. Twee bladzijden -hoofdstuk 4- worden besteed aan modellen in kleinere schalen en hoofdstuk 5 gaat in op het schilderen en afwerken van het gebouwde model.
Een heel bruikbaar boekje, dat nog wel te vinden is op E-Bay of Amazon, maar ook op internet op meerdere sites beschikbaar is als pdf-download, bij voorbeeld op http://rclibrary.co.uk/files_titles/1216/ScaleModelAircraft_Woodman.pdf
Scratch Built! A Celebration of the Static Scale Airplane Modeller’s Craft
Auteurs: John Alcorn, George Lee, Peter Cooke.
Uitgever: Schiffer Publishing Ltd.
Jaar: 1993
Aantal pagina’s: 122
ISBN: 0-88740-417-0
Een boek in A-4 formaat met veel foto’s in kleur van mooi gebouwde modellen, die laten zien wat je als hobbyist allemaal kunt bereiken. Om zo ver te komen geeft dit boek je in negen hoofdstukken met tekst en instructiefoto’s en -tekeningen in zwart-wit een leidraad. Na een introductie waarin de auteurs zich voorstellen komt in hoofdstuk I de geschiedenis van het bouwen van statische (niet-vliegende) modellen aan bod, beginnende met de houtbouw voor de tweede wereldoorlog. Hoofdstuk II, “Hard core lore” geeft een overzicht van commercieel verkrijgbare schaaltekeningen en boeken (o.m. de bekende Squadron/ Signal series en Maru Mechanic serie voor Japanse vliegtuigen), die van nut kunnen zijn voor de scratchbouwer. Ook andere bronnen, zoals vliegtuighandboeken, onderhoudsvoorschriften, tijdschriften, museumarchieven en tijdschriften worden genoemd. Tenslotte wordt het maken van je eigen schaaltekening van je favoriete vliegtuig beschreven aan de hand van een praktijkvoorbeeld, de Douglas A-20.
Hoofdstuk III geeft inzicht in het maken van onderdelen door middel van vacuümvormen van polystyreen plaat met een bouwbeschrijving, inclusief tekeningen, van een doe-het-zelf vacuüm- bak.
Vervolgens komt in hoofdstuk IV technieken voor het maken van vliegtuigrompen en vleugels in plastic aan de orde. Rompen worden gemaakt door middel van vacuüm vormen voor dubbel gekromde oppervlakten of opgebouwd uit plaat voor doosvormige rompen. Vleugels kunnen massief worden gebouwd, met een vacuüm gevormde buitenhuid over een inwendige structuur of met ribben, liggers en een huid die het door de ribben veroorzaakte reliëf in het linnen weergeeft. Tot slot wordt aandacht besteed aan het op schaal weergeven van kreukels en vouwen in vliegtuiglinnen, van triplex en van metalen oppervlakken op schaal.
Hoofdstuk V doet technieken aan de hand voor het gieten van modellen met epoxyhars in mallen van siliconenrubber en het volgende hoofdstuk gaat in op de kleine onderdelen waaruit onder meer cockpits en landingsgestellen worden opgebouwd.
Als je dan alle onderdelen op hun plaats hebt, neemt hoofdstuk VII je mee aan de hand voor het samenbouwen van je model, zowel van vrijdragende als verspannen vliegtuigen. In het hoofdstuk daarna komt schilderen aan bod met de airbrush en verwerings- en schaaleffecten. In hoofdstuk IX tenslotte wordt het zelf maken van decals door middel van zeefdrukken beschreven alsook het maken van kentekens met de airbrush.
Ook dit is een nuttig boek, dat door het beschrijven en het gebruiken van andere technieken een goede aanvulling is het boekje van Harry Woodman. Dit boek dateert van vóór de opkomst van het internet, waardoor hoofdstuk II wat gedateerd aandoet.
The Master Scratchbuilders. Their Aircraft Models and Techniques
Redactie: John Alcorn
Uitgever: Schiffer Publishing Ltd.
Jaar: 1998
Aantal pagina’s: 166
ISBN: 0-7643-0795-9
Een vervolg op “Scratch Built!” waarin een aantal modelbouwers de constructie van hun vliegtuigmodel beschrijven, geïllustreerd met mooie foto’s. Er wordt gedetailleerder ingegaan op een aantal in “Scratch Built” beschreven technieken. Een bouwwijze die die niet worden beschreven in dat boek komt in hoofdstuk III aan de orde: “How I built my Short Singapore III”, door Alan Clark. Het betreft het bouwen van rompen met plastic strips over spanten. Ook beschrijft hij het gebruik van offsetplaten voor het imiteren op het model van aluminum huidplaten en klinknagels.
Verder zijn er nog hoofdstukken over research en het fotograferen van het grote voorbeeld, het schilderen en afwerken van het model en gereedschappen, te gebruiken materialen en de werkplek.
Een leuk boek om te lezen en om inspiratie op te doen, maar in mijn ogen door de andere invalshoek in vergelijking met zijn broertje “Scratch Built!” als “leerboek” minder bruikbaar.
Do it yourself vacuum forming for the hobbyist
Auteur: Douglas E. Walsh
Uitgever: Workshop Publishing (www.build-stuff.com)
Jaar: 2005 (tiende druk)
Aantal pagina’s: 130
Een boekje voor wie zich wil verdiepen in de kunst van het vacuüm vormen. De schrijver doet dit in 8 hoofdstukken uit de doeken, met veel aandacht voor de veiligheid. Hoofdstuk 1, “The basics”, beschrijft het proces, geeft voorbeelden van onderdelen die met deze techniek kunt maken en zegt iets over het in acht nemen van veiligheidsvoorschriften tijden het vacuüm vormen. Hoofdstuk 2 behandelt bruikbare warmtebronnen, zoals ovens, de elektrische grill en elektrische braadpannen en ook warmtebronnen die je beter niet kunt gebruiken. Het volgende hoofdstuk gaat over middelen om een vacuüm op te wekken, met als bekendste voorbeeld de stofzuiger. Ook wordt in dit hoofdstuk beschreven hoe je zelf een vacuümpomp kunt bouwen.
In hoofdstuk 4 wordt de zelfbouw van een vacuümbak behandeld, in hoofdstuk 5 geschikte plasticsoorten. In hoofdstuk 6 wordt het maken en gebruik van mallen onder de loep genomen. Dan komt in hoofdstuk 7 het vormen van het onderdeel aan de orde en in hoofdstuk 8 het afwerken van het met behulp van de voorgaande hoofdstukken gemaakte onderdeel. Als afsluiting volgen nog een paar bladzijden met nuttige tips.
Een aanrader.
Tekst: Hans van Gelder
Dit artikel werd voor het eerst gepubliceerd 16 juli 2017 door Rob Hamann