denmark map2     

 denmark flag   denmark roundel

Luchtmacht van Denemarken 

Auteur:  Meindert de Vreeze

Denemarken is zo'n 43.000 km2 groot (excl. Groenland) met als hoofdstad Kopenhagen. Er wonen zo'n 5,7 miljoen mensen en het land is welvarend.

De militaire luchtvaart in Denemarken begon met een Farman die eind 1911 werd uitgeprobeerd. Het gebruik van militaire vliegtuigen was ook voor het leger en de marine. Er werd met verschillende dubbeldekkers gevlogen waaronder Farmans, Friedrichshaven en Hansa Brandenburgs. Een legervliegschool begon in 1912 en andere vliegtuigtypen in de jaren 1920 waren Avro 504, Hawker Dankok en verschillende Fokkers zoals de C.I, S.III en zo'n 42 Fokker C.V. In 1938 werden eveneens 14 Fokker D.XXI (D-21) toestellen afgeleverd. Op 9 april 1940 viel Duitsland Denemarken binnen. Evenals vele andere landen kon Denemarken weinig weerstand bieden en met de directe capitulatie werd overeengekomen dat de regering en koning aanbleven. Veel van de D-21 jagers werden overgenomen door de Luftwaffe net als vele andere vliegtuigen. Denemarken kwam relatief goed de oorlog door.

Nadat de Tweede Wereldoorlog was afgelopen, kreeg Denemarken Spitfires en trad het in 1949 toe tot de NAVO. Het was ondertussen de tijd van de Koude Oorlog. Andere toestellen waren de observatietoestellen van de lokale fabrikant Kramme Zeuthen met zo'n 10 KZ.VII die van 1948 tot liefst 1977 in gebruik waren. Ondertussen had de marine Gloster Meteor jets verworven. De "Flyvevabnet" werd oktober 1950 een onafhankelijke luchtmacht. Via het Amerikaanse MDAP programma kreeg men F-84 Thunderjets, F-84 Thunderstreaks, RF-84 Thunderflashes en T-33 trainers uit de Verenigde Staten, evenals Engelse Hawker Hunters. De transportvliegtuigen waren DC-3, Pembrokes, PBY-5, later de Douglas C-54 en enkele Sikorsky S-55 helikopters.

In de jaren zestig kwamen er zo'n 50  F-104 Starfighters die in Canada waren gebouwd in licentie. Verder verkreeg men zo'n 55 F-100 Super Sabres. Omdat de F-100 al snel achterhaald was, werden in 1970 Saab Drakens (F-35 genaamd) aangeschaft met ongeveer 20 F-35-jagers, 20 RF-35- en 3 TF-35-trainers. Verder vloog men bij de marine nog met zo'n 8 Alouette III helikopters (vaak voorzien van drijvers) en later gebruikte de marine zo'n 8 Lynx helikopters vanaf fregatten. Voor de SAR vlucht had men maar liefst 8 Sikorsky S-61 Seakings. Saab T-17 Supporters werden gebruikt voor de opleiding.

Vanaf  begin jaren tachtig werden net als bij veel NATO landen zo'n 77 General Dynamics F-16A / B toestellen in gebruik genomen om de F-104 te vervangen. De eerste batch uit 1980 had 5 F-16 vliegtuigen van Block 1, 15 Block 5, 18 Block 10 en 20 stuks van Block 15. De tweede batch uit 1987 telde 22 Block 15 en later volgden er een paar vervangende vliegtuigen. Alle F-16's zijn in licentie gebouwd in Europa door SABCA en Fokker. Veel Deense F-16A's hadden een schijnwerper in de linker neuszijde, velen hadden een aantal speciale pylons met chaffdispensers en konden de Red Baron verkenningspod dragen. Ze konden ook Maverick-raketten afvuren. Later werden ongeveer 60 F-16's geupgrade naar MLU-standaard in een gezamenlijk NAVO-programma. In 2014 werd voor het eerst een aantal F-16's gevlogen in Groenland. De resterende F-16 MLU's vliegen vandaag nog steeds in afwachting van de levering van zo'n 27 Lockheed F-35A JSF's. De eerste F-35 komt naar verwachting in 2023 naar Denemarken op Skrydstrup voor in dienststelling tot in 2027.

Huidige typen bij de luchtmacht zijn nog steeds zo'n 40 F-16 MLU, drie CL-604 Challenger transportvliegtuigen, vier C-130J Hercules, 28 T-17 Supporter trainers en helikopters zoals uit de jaren '80 de Lynx, EH-101, MH-60 en twaalf AS550 Fennec .

De belangrijkste vliegbases bevinden zich op Skrydstrup (F-16), Karup, Roskilde / Kobenhavn en Alborg. Ook in Groenland bij Nuuk en Thorshavn bij de Faeröer zijn enkele kleine bases beschikbaar. Sinds de Koude Oorlog is overigens in Noord-West Groenland nabij Thule ook een Amerikaanse basis met grote NORAD radarantennes voor de detectie van ballistische ICBM raketten.

  

MODELBOUW DEENSE LUCHTMACHT

laerke 1

Kramme and Zeuthen KZ. VII "Lærke" (Stoppel 1/72 kit, gebouwd door Meindert de Vreeze)

draken 1

Saab Draken S35XD met de oude 1/72 Heller kit als verkenner. (meer dan 30 jaar geleden gebouwd door Meindert de Vreeze). Kijk bij het IPMS.NL Saab Draken artikel hier....

F 16 1

F-16A van het Esk.723. (1/72 Hasegawa model gebouwd door Meindert de Vreeze)

F 16B 2

F-16BM (block 20 MLU) van het JSF test programma in 2017 en gevlogen bij Esk.730. (1/72 Hasegawa model gebouwd door Meindert de Vreeze)

 

alouette 3

Sud Aviation Alouette III voorzien van drijvers. Conversie van de 1/72 Heller kit. (gebouwd door Meindert de Vreeze) ; Tip: zie ook de IPMS walkaround hier...


 

LINKS:

Meer modelbouw info op Meindert's site hier....

IPMS Denemarken (DK): http://www.ipms.dk/

Deense luchtmacht (Armed Forces) website: https://forsvaret.dk/da/organisation/flyvevaabnet/

 

dit artikel van de SIG Scandinavië werd voor het eerst op de website gepubliceerd 10 januari 2021. Aanvulling en uitbreidingen welkom!